Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 51 oppslagsord

korn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt korn

Tyding og bruk

  1. samnemning for næringsrike, dyrka grasarter
    Døme
    • drive med korn og poteter;
    • treskje korn
  2. frukt av kornplante
    Døme
    • korn er ei skalfrukt;
    • moge korn
  3. frukt eller frø som minner om korn (2)
  4. partikkel eller klump som minner om korn (2)
  5. fremste sikte på skytevåpen
    Døme
    • skur og korn;
    • bruke fint korn

Faste uttrykk

  • ta på kornet
    • sikte på
    • karakterisere på ein treffande måte
Artikkelside

pire 4

pira

verb

Opphav

samanheng med spire (2

Tyding og bruk

  1. piple fram;
    renne ut;
    leke (i ein tynn stråle)
    Døme
    • vatnet pirte ut av kjeret
  2. vekse fram i ein grann spiss
    Døme
    • kornet pirer fram;
    • skogen pirer opp
Artikkelside

molde

molda

verb

Tyding og bruk

  1. strø mold eller jord på;
    ha mold over;
    Døme
    • molde ned kornet
  2. søle til med mold

Faste uttrykk

  • molde seg
    om fuglar: bade i jord
Artikkelside

mogen, moden

adjektiv

Opphav

truleg samanheng med norrønt móast ‘bli fordøydd’

Tyding og bruk

  1. som er fullt utvikla;
    ferdig til å etast;
    Døme
    • epla er snart mogne;
    • kornet er moge;
    • mogen kompost
  2. Døme
    • mogne kvinner;
    • ho møtte han i mogen alder;
    • han vart seint mogen
  3. ferdig, klar
    Døme
    • no er eg mogen for senga;
    • komfyren er mogen for utskifting;
    • vi skal gjere det når tida er mogen;
    • tanken er ikkje mogen enno
Artikkelside

mat

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt matr

Tyding og bruk

  1. føde (1, særleg i tillaga stand;
    Døme
    • mat og drikke;
    • takke for maten;
    • ete kald mat til lunsj;
    • eg lagar det meste av maten heime;
    • no må vi få oss litt mat
  2. Døme
    • ta seg ein kvil etter maten
  3. Døme
    • ha ost på maten
  4. Døme
    • det er lite mat i suppa;
    • det kjem mat i kornet

Faste uttrykk

  • be for maten
    be bordbøn
  • mat for mons
    mat som ein har ynskt seg;
    noko ein liker ekstra godt;
    godbit
    • pannekaker er jammen mat for mons!
Artikkelside

mylnestein

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kvar av to flate steinar som kornet blir male mellom i ei mylne (1);
Artikkelside

møllestein

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kvar av to flate steinar som kornet blir male mellom i ei mølle (1);
Artikkelside

mjølauke, mjølauk

substantiv hankjønn

Opphav

opphavleg ‘det som aukar kornet’

Tyding og bruk

  1. giftig sekksporesopp som snyltar på arter i grasfamilien og framkallar mjølauke (2);
    Claviceps purpurea
    Døme
    • mjølmat frå korn med mjølauke i kan få folk til å sjå syner
  2. sjukdom på korn og gras som kjem av soppen mjølauke (1)
Artikkelside

kornmo

substantiv hankjønn

Opphav

av mogen , opphavleg ‘den som mognar kornet’

Tyding og bruk

atterskin frå lyn som er så langt borte at ein ikkje høyrer tora
Artikkelside

ekstrudere

ekstrudera

verb

Opphav

gjennom engelsk; frå latin ‘drive ut’

Tyding og bruk

  1. presse ut
    Døme
    • å ekstrudere kornet aukar opptaket av antioksidantar
    • brukt som adjektiv:
      • ekstrudert fullkorn
  2. formgje materiale;
    presse profilar med ekstruder
    Døme
    • grafitt og leire blir ekstrudert til blyantar
    • brukt som adjektiv:
      • boksane var laga av ekstrudert aluminium
Artikkelside
Side 1 av 6