gå 1
verb
Opphav
norrønt ganga; innverknad frå austnordisk og lågtysk i infinitiv gå og presens gårTyding og bruk
- med person eller vesen som subjekt: flytte seg jamt med føtene, spasere, vandre;
Døme
- lære å gå;
- korkje kunne krype eller gå;
- skal vi gå eller ta buss?
- gå til fots;
- gå på tå;
- gå på hendene;
- gå på ski;
- kome gåande;
- det gjekk nokon i døra;
- gå forbi nokon;
- gå av seg skoa;
- gå ein beinveg;
- gå ein tur;
- gå seg ein tur;
- gå to steg fram;
- gå ærend;
- gå vakt
- brukt for å seie at ei handling eller ein tilstand varer ved
Døme
- gå lenge med influensa;
- problemet går att i alle land;
- gå og drive;
- gå og vente;
- gå og hangle;
- gå og vone;
- gå i sitt tjuande år;
- gå på jakt;
- gå på loffen;
- gå på friing;
- gå på skule;
- gå i lære
- pleie å bruke
Døme
- eg går alltid med hatt
- med særleg vekt på byrjinga, utgangspunktet eller målet
Døme
- gå feil;
- gå konkurs;
- gå fallitt;
- gå av bussen;
- kome og gå som ein vil;
- gå ut;
- gå heim;
- gå til sides;
- gå i land;
- gå om bord;
- gå sin veg;
- ho har alt gått;
- ho er alt gått;
- skal vi gå å bade?
- gå i grava;
- gå i krigen;
- gå i selskap;
- gå på kino;
- gå til sjøs;
- gå til sengs;
- gå til ro;
- gå frå hus og heim;
- gå ut på byen;
- la oss gå
- med ting, sak, tilhøve som subjekt, og med grunntyding flytte seg eller bli flytta;røre seg, fare;utvikle seg, endrast
Døme
- bilen går fort;
- vogna går på skjener;
- skuffa går lett;
- båten går for fulle segl;
- det går fisk i elva;
- det gjekk så det spruta;
- hjulet går rundt;
- klokka går for fort;
- klokka går på 12;
- det gjekk kaldt nedover ryggen;
- det går straumar i vatnet;
- gå tilbake;
- gå attende
- med ting, sak, tilhøve som subjekt og med særleg vekt på byrjing, utgangspunkt eller mål
Døme
- brøda går for tjue kr stykket;
- varene går unna;
- gå av mote;
- huset gjekk opp i røyk;
- gå tapt;
- det gjekk hol på sokkane;
- gå i stykke;
- gå i knas;
- gå sund;
- det har gått prestisje i saka;
- det har gått ròte i treet;
- gå i lås;
- sola går opp;
- sola går ned;
- døra gjekk opp;
- vasen gjekk i golvet;
- avisa går i trykken;
- aksla gjekk or led;
- kvar går turen?
- skipet går på England;
- elva går over breiddene;
- la gå!
- la ankeret gå!
- toget går snart
- bli borte;
Døme
- lyset har gått
- øydeleggjast, ryke (3)
Døme
- lyspæra har gått;
- det gjekk nokre sidebein
- om tid: lide (2
Døme
- det går mot vår;
- tida går;
- dagane går med leik og moro
- strekkje seg, liggje, vere
Døme
- vegen går gjennom dalen;
- elva går i svingar;
- det går ein raud tråd gjennom forteljinga
Døme
- det gjekk eit fælt uvêr over bygda;
- det er ein farang som går
Døme
- det går gjetord om ho;
- det går rykte om han
- lykkast, vere mogleg
Døme
- det skal gå!
- dette går ikkje
- utvikle seg i ei viss lei
Døme
- alt går meg imot;
- det går bra med han;
- det går dårleg for han;
- det går ille for han;
- det går smått med han;
- alt går sin gang
- vere i rørsle, i verksemd;
Døme
- motoren går;
- uret går;
- kjeften går;
- praten går;
- pusten går;
- sjøen går høg
Døme
- vatnet går opp til midja;
- boka går fram til 1900
Døme
- det går fem eple på eitt kilo;
- det går 10 l i bytta
Døme
- ølet går
- bli vist (for tida)
Døme
- går det noko på kino?
- ha som grunntone
Døme
- songen går i moll;
- melodien går i C-dur
- følgje same mønster som
Døme
- verbet ‘slite’ går som ‘bite’
Faste uttrykk
- den går ikkje!historia, orsakinga blir ikkje godteken
- gå anvere mogleg, akseptabel eller tillaten
- det må gå an å be om ein verdig debatt
- gå att
- vise seg etter døden
- historier om døde som går att
- vise seg på nytt (fleire gonger);
stadig dukke opp- ei formulering som går att i mange avtalar
- gå av
- bli avfyrt;
smelle- skotet gjekk av
- dele seg;
brotne- staven gjekk av på midten
- slutte (i stillinga) etter nådd aldersgrense
- gå av med sigerenvinne
- gå av segutvikle seg; hende, bere til
- gå av stabelen
- bli sjøsett
- gå føre seg, bli skipa til
- festivalen går av stabelen første laurdag i juli
- gå bort
- verte borte;
forsvinne- flekken gjekk bort
- døy
- han gjekk bort etter kort tids sjukdom
- vitje andre
- gå fløytengå tapt;
ikkje bli av- pengane gjekk fløyten
- gå for detomkome, krepere
- gå for langtgå for vidt;
overdrive- nei, no går det for langt!
- gå for prestengå til konfirmantundervisning
- gå for seghende, bere til
- gå for vidtoverdrive
- gå framgjere (noko) (slik eller slik)
- gå fram avvere tydeleg frå (samanhengen)
- gå framoverha framgang
- gå frisleppe straff;
sleppe unna - gå fråslutte å følgje eller etterleve
- gå frå ei avtale
- gå frå konseptamiste fatninga
- gå frå kvarandreskiljast
- gå frå vitetbli galen;
gå frå forstanden;
miste vitet- eg held på å gå frå vitet
- gå føre seghende, skje
- undervisninga går føre seg i klasserommet;
- samlinga vil gå føre seg utandørs;
- debatten har gått føre seg i fleire månader
- gå i seg sjølvgranske (skyld og liknande hos) seg sjølv
- gå i ståstoppe opp
- planlegginga har fulstendig gått i stå
- gå i vaskenikkje bli noko av
- turen gjekk i vasken
- gå igjen
- vise seg på nytt (fleire gonger);
stadig dukke opp - vise seg etter døden
- gå imot
- gå til åtak på eller forsvare seg
- gå imot fienden
- kjempe mot;
motarbeide- gå imot eit framlegg
- gå inn
- om blad, avis: slutte å kome ut
- om tips, spådom: bli oppfylt, lykkast
- gå inn forvere talsmann for, stø; satse på, leggje vinn på (noko)
- gå inn på
- ta (nærmare) for seg
- samtykkje i
- gå inn underbli rekna som ein del av eller vere omfatta av
- gå med
- bli brukt av forsyningar, råvarer o.l.
- det gjekk med 50 brød
- (om person) stryke med;
døy
- gå med påsamtykkje i;
vedgå (noko) - gå nedminke
- gå omhandle om;
dreie seg om- gjer greie for løysinga, elles minnest vi ikkje kva det går om
- gå opp
- auke, stige
- talet på smitta gjekk opp
- gi full løysing
- reknestykket gjekk opp;
- kabalen gjekk opp
- rakne
- gå opp i saumane
- smelte, tine
- vatna går opp;
- isen går opp
- gå opp for(brått) bli klart, tydeleg for
- det gjekk eit lys opp for han
- gå opp ii matematikk: få eit heilt tal som kvotient når ein deler eit tal på eit mindre tal
- 3 går opp i 9
- gå opp i oppom to eller fleire ting: vege kvarandre opp, jamne (seg) ut
- gå overta slutt;
gje seg- sjukdomen gjekk over til slutt
- gå over tilskifte side, ta til å bruke
- gå på
- ta fatt
- huset fortener nokon som kan gå på med nytt mot
- gjelde
- krtikken går på person, ikkje sak
- få som resultat
- gå på tap
- vere avhengig av, nytte
- gå på stoff;
- gå på medikament
- gå rundt
- kantre, velte, tippe over
- ha god nok økonomi til å klare alle utgiftene
- kafeen treng fleire kundar for å få det til å gå rundt
- gå saman
- ha følgje
- høve saman;
harmonere- fargane går ikkje saman
- gå seg bortgå seg vill
- gå seg fastgå til ein korkje kan kome fram eller attende
- gå seg villrote seg bort;
forville seg - gå til
- setje i verk;
kome i gang med- gå til åtak;
- gå til verket;
- gå til streik;
- gå til nedlegging
- bere til, skje;
ha seg- han fortel om korleis det gjekk til då bygda fekk traktor;
- korleis gjekk det til at det blei nybygg?
- (om person) døy
- gå tilbake
- minke i storleik eller kvalitet;
verte mindre eller dårlegare- partiet gjekk tilbake i oppslutnad
- falle attende til tidlegare tilstand
- gå tilbake på eit løfte;
- gå tilbake på krav
- vende attende til ein stad eller ein tilstand
- vi gjekk tilbake til bilen
- gå undersøkke; øydeleggjast
- gå unna
- halde seg borte frå;
vike for nokon eller noko - gå føre seg i raskt tempo;
gå fort- flyttinga gjekk unna på ei helg
- få rask avsetnad
- varene går unna
- gå ut
- ikkje vere gyldig lenger;
overskride- fristen går ut i neste veke;
- avtalen gjekk ut for ei stund sidan
- dra til utestad
- har du planar om å gå ut på byen i kveld?
- gå ut fråbyggje på, rekne med (noko)
- gå ut frå at alt er rett
- gå ut medgjere offentleg kjend
- gå ut med ein bodskap
- gå ut motkritisere (nokon) sterkt
- gå ut overråke (nokon), verke på, få følgjer for
- gå ut pådreie seg om, handle om, vere om, gjelde
- gå åtkrepere, miste livet
- ha noko å gå påha romsleg (med tid, midlar, krefter)
- ikkje gå an
- ikkje la seg gjere
- ikkje søme seg
- kva går det av deg?korleis er det du ber deg åt?
- la gå
- ikkje hindre;
gi lov til- dei let han gå
- det får så vere
- men lat gå, det kunne vere moro å prøve
- noko som gårsjukdom som mange får samstundes
- det er noko som går
- som ein står og gårslik ein nettopp da er kledd; ubudd
- så gjekk vi dala oss gå