Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
146 treff

Nynorskordboka 146 oppslagsord

synkronmotor

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

elektrisk motor som går synkront med skiftingane i vekselstraumen
Artikkelside

rotor

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; jamfør rotere

Tyding og bruk

roterande del av motor, turbin eller liknande, til dømes propellen som lyftar eit helikopter;
til skilnad frå stator
Artikkelside

turtal

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk

Tyding og bruk

tal på omdreiingar per minutt for drivaksel i motor eller maskin
Artikkelside

toliters

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som rømer to liter
    Døme
    • ei toliters flaske
  2. med sylindervolum på to liter
    Døme
    • toliters motor
Artikkelside

tomgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. det at maskin eller motor går utan belastning
    Døme
    • gå på tomgang
  2. i overført tyding, om aktivitet, tankeverksemd og liknande: vere stagnert, ikkje utvikle seg, stå still
    Døme
    • debatten går på tomgang;
    • la kjeften gå på tomgang
Artikkelside

toliter

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -liter

Tyding og bruk

  1. behaldar med plass til to liter;
    pakning med to liter av noko
    Døme
    • ein toliter mjølk
  2. motor med sylindervolum på to liter
    Døme
    • ein toliter med 140 hk
Artikkelside

sterk

adjektiv

Opphav

norrønt sterkr

Tyding og bruk

  1. som har stor kraft;
    Døme
    • vere sterk i armane;
    • ein sterk mann;
    • bilen har sterk motor
  2. som toler mykje, varer lenge;
    solid, varig
    Døme
    • ein sterk kjetting;
    • sterke sko
  3. Døme
    • ein sterk stat;
    • opposisjonen er sterk
  4. Døme
    • vere sterk i trua;
    • ha ein sterk vilje
  5. med stor innverknad;
    handlekraftig
    Døme
    • han vil vere den sterke mannen i regjeringa
  6. Døme
    • bruke sterke ord;
    • bruke sterke middel
  7. Døme
    • vere i sterk sinnsrørsle;
    • filmen hadde mange sterke scener
  8. intens, kraftig
    Døme
    • sterk lyd;
    • sterk varme;
    • sterk storm
    • brukt som adverb:
      • føle sterkt for noko;
      • det regna sterkt;
      • ha sterkt blå auge;
      • prisane er sterkt nedsette
  9. flink, god
    Døme
    • vere sterk i rekning;
    • eit felt med mange sterke løparar;
    • gå eit sterkt løp
  10. med kraftig lukt, smak eller verknad
    Døme
    • sterk kaffi;
    • sterkt brennevin
  11. i grammatikk: utan ending i grunnform eller bøying;
    til skilnad frå svak (9)

Faste uttrykk

  • sterk bøying
    om verb i germanske språk: bøying utan tillagd ending i preteritum, ofte med vokalendring i rotstavinga;
    jamfør linn bøying og svak bøying
    • verb som ‘grine’ og ‘bite’ har sterk bøying
  • sterk side
    god eigenskap
    • viljen til å hjelpe dei som er i naud, er ei sterk side ved folk;
    • kommunikasjon er ikkje den sterkaste sida deira
  • sterke saker
    • alkohol eller andre rusmiddel
    • noko som vekkjer oppsikt eller er sjokkerande
      • vald og brotsverk er ofte sterke saker
  • sterke verb
    i germanske språk: verb som dannar preteritum utan bøyingsending, ofte med vokalendring i rotstavinga;
    til skilnad frå linne verb
    • 'grine' og 'bite' er døme på sterke verb
Artikkelside

totaktsmotor

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

motor med forbrenning på annankvar takt (1, 4);
til skilnad frå firetaktsmotor
Døme
  • grasklipparen har ein totaktsmotor
Artikkelside

topplok, topplokk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. lok over toppen av ein sylinder (2) i ein motor
  2. i bunden form eintal: hovudet, tankane
    Døme
    • det skjer mykje i topploket hennar;
    • bruk topploket!

Faste uttrykk

  • koke under/i topploket
    vere hissig eller sint (ofte på grunn av stress)
    • i sluttminutta kokte det under topploket på spelarane;
    • kø kan få det til å koke i topploket
Artikkelside

sekssylindra

adjektiv

Tyding og bruk

som har seks sylindrar
Døme
  • ein sekssylindra motor
Artikkelside