Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 79 oppslagsord

slutte

slutta

verb

Opphav

lågtysk sluten, tyding 6 etter latin concludere; sjå konkludere

Tyding og bruk

  1. halde opp, ende;
    Døme
    • slutte arbeidet for dagen;
    • slutte (å drive) sjøen;
    • skulen sluttar 20. juni;
    • slutte av for dagen;
    • slutte i songkoret;
    • slutte (med) å drikke
  2. gjere ferdig, ende
    Døme
    • møtet slutta med ein appell
  3. Døme
    • langrennsdressen slutta tett kring kroppen;
    • pakninga slutta kring skøyten og tetta godt
    • særleg i perfektum partisipp: samle
      • gå i slutta tropp;
      • slutta orden;
      • slutta lag – privat samkome
  4. binde saman
    Døme
    • straumen blir slutta på nytt når vi slår på brytaren
    • i perfektum partisipp:
      • ein slutta straumkrins
  5. avtale, semjast om
    Døme
    • slutte fred, venskap;
    • slutte ein kontrakt
    • skrive kontrakt om
      • slutte ei frakt, ein tankbåt
  6. leie ut, konkludere
    Døme
    • slutte frå det kjende til det ukjende

Faste uttrykk

  • slutte seg saman
    samle seg, slå seg saman
  • slutte seg til
    tenkje, resonnere seg til (noko)
  • slutte seg til
    slå følgje med, seie seg samd med
Artikkelside

skogvaktar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som har tilsyn med offentleg eller privat skog, særleg med skogsarbeidet
Artikkelside

skilsdom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. det at usamde partar frivillig overlèt avgjerda om ein tvist til andre personar eller institusjonar enn dei vanlege domstolane;
    privat rettargang
  2. dom i sak som er avgjord med skilsdom (1)
Artikkelside

sjølveige

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

det å ha noko i privat eige;
det at ein eig den garden ein driv
Artikkelside

seksa

substantiv hankjønn

Opphav

frå svensk eigenleg ‘måltid kl. seks om ettermiddagen’

Tyding og bruk

kveldsmåltid i eit ikkje-privat festleg samvære
Artikkelside

sekret

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå mellomalderlatin ‘utskild, løynd’, eigenleg perfektum partisipp av; latin secernere

Tyding og bruk

  1. væske som blir utskild ved sekresjon
  2. i eldre tid: privat segl (1, 2) til ein fyrste
Artikkelside

prisregulering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

offentleg eller privat tiltak for å regulere frie marknadsprisar
Artikkelside

personleg

adjektiv

Opphav

av person

Tyding og bruk

  1. som gjeld, høyrer til, er knytt til eller er retta mot éin (privat) person (1)
    Døme
    • eit personleg brev;
    • ha ei personleg meining;
    • få personleg kritikk;
    • personleg sekretær;
    • religionen er ei personleg sak – privatsak
  2. som byggjer på eigne røynsler
    Døme
    • ha personleg kjennskap til
  3. som ein sjølv gjer
    Døme
    • ta seg personleg av saka
  4. som er ein person
    Døme
    • ein personleg gud
  5. i grammatikk: som har med person (4) å gjere
    Døme
    • personlege pronomen

Faste uttrykk

  • personleg datamaskin
    etter måten rimeleg mikrodatamaskin som brukaren sjølv har full kontroll over drifta av; jamfør heimedatamaskin
Artikkelside

funksjonær

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

person som er tilsett i (helst noko underordna) stilling i offentleg eller privat verksemd og oftast gjer ikkje-manuelt arbeid;
tenestemann (som ikkje er embetsmann)
Døme
  • postfunksjonær;
  • arbeidarar og funksjonærar
Artikkelside

fullmektig

substantiv hankjønn

Opphav

av fullmakt

Tyding og bruk

  2. funksjonær i offentleg eller privat teneste
Artikkelside
Side 7 av 8