Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 42 oppslagsord

stry

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt strý; kanskje samanheng med strie

Tyding og bruk

kollektivt: stutte og grove trevlar av hamp, lin eller jute
Døme
  • stry som låg att etter spinninga

Faste uttrykk

  • narre ein opp i stry
    lure (nokon) grundig (så han får vanskar)
Artikkelside

skuffe 4

skuffa

verb

Opphav

lågtysk schoven

Tyding og bruk

  1. ikkje svare til det ein hadde vona;
    • du skuffar meg om du ikkje kjem på festen
  2. i perfektum partisipp:
    • bli skuffa (over noko(n)) – bli vonbroten
Artikkelside

gjekke

gjekka

verb

Tyding og bruk

Døme
  • gjekke el. gjekkast med noko(n)
Artikkelside

finte 1

substantiv hokjønn

Opphav

frå italiensk ‘kårdestøyt’; samanheng med fingere

Tyding og bruk

  1. i idrett: villeiande rørsle
    Døme
    • narre motstandaren med ei finte
  2. Døme
    • gje nokon finter
Artikkelside

dupere

dupera

verb

Opphav

frå fransk ‘narre’

Tyding og bruk

imponere nokon;
Døme
  • la seg dupere av nokon
Artikkelside

bondefange

bondefanga

verb

Opphav

av bondefangar

Tyding og bruk

narre og snyte (godtrune folk)
Døme
  • bli bondefanga
Artikkelside

blår

substantiv ubøyeleg

Opphav

frå dansk ‘stry’

Faste uttrykk

  • kaste blår i auga på
    føre bak lyset;
    narre, lure
    • kaste blår i auga på folk med fagre lovnader i valkampen
Artikkelside

bløffe

bløffa

verb

Opphav

av engelsk bluff (verb)

Tyding og bruk

medvite villeie nokon ved å framstille noko annleis enn det faktisk er;
Døme
  • prøve å bløffe tollarane;
  • bløffe seg fram
Artikkelside

bite

bita

verb

Opphav

norrønt bíta

Tyding og bruk

  1. setje tennene (eller tilsvarande harde munndelar) i (noko)
    Døme
    • hunden beit han;
    • bite av ein munnfull av kaka;
    • bli biten av eit insekt – stukken;
    • ho beit ein bit av eplet
  2. lage (noko) eller nå eit resultat med å bite (1)
    Døme
    • bite hol i noko
  3. om fisk: ta agnet
    Døme
    • fisken bit godt
  4. om kvass reiskap: ha evne til å skjere, hogge
    Døme
    • kniven bit godt
  5. valde smerte
    Døme
    • kulda bit i andletet

Faste uttrykk

  • bite frå seg
    forsvare seg (med kvasse ord)
  • bite hovudet av skamma
    undertrykkje skamkjensla
  • bite i det sure eplet
    finne seg i noko ein ikkje liker
  • bite i graset
    tole nederlag;
    tape (2
  • bite i hop tennene
    ta seg saman;
    halde ut
    • han beit i hop tennene og arbeidde så sveitten draup av han
  • bite i seg
    ikkje la seg merke med (ei kjensle);
    finne seg i (ei krenking) utan å ta til motmæle
    • desse påstandane måtte ho bite i seg
  • bite på
    • la seg narre;
      tru på
      • dei beit på tilbodet
    • ha innverknad på;
      verke
      • alderen bit ikkje på han
  • bite seg fast
    setje seg fast;
    bli verande
    • arbeidsløysa fekk bite seg fast;
    • smertene bit seg fast i kroppen
  • bite seg merke i
    feste seg nøye ved (noko)
    • han beit seg merke i ei setning i sakspapira
  • noko å bite i
    mat;
    jamfør biteti
    • kaffi og noko å bite i
Artikkelside

bedrageri

substantiv inkjekjønn

Uttale

bedrageriˊ

Opphav

av bedra

Tyding og bruk

det å narre pengar frå nokon på falskt grunnlag;
Døme
  • gjere seg skuldig i bedrageri
Artikkelside
Side 4 av 5