Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 35 oppslagsord

feleboge

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

boge (4) til fele
Artikkelside

trøsk 2

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med tryne

Tyding og bruk

  1. rund vegg i øskje, kar, spann eller liknande
  2. krum sidevegg på fele
  3. (rundt) kar;
    (rund) form;
Artikkelside

trollstille

trollstilla

verb

Tyding og bruk

Døme
  • trollstilt fele
Artikkelside

trollstemme

trollstemma

verb

Tyding og bruk

stemme, stille (fele eller liknande) på ein viss måte som er ulik den vanlege
Artikkelside

trekkspel

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

musikkinstrument med klaviatur og handblåsebelg;
Døme
  • eit orkester med trekkspel, gitar og fele;
  • bilen såg ut som eit trekkspel etter kollisjonen – som ein trekkspelbelg
Artikkelside

strengje, strenge

strengja, strenga

verb

Tyding og bruk

setje strenger på
Døme
  • strenge opp ei fele
Artikkelside

strengelaus, strenglaus

adjektiv

Opphav

av streng (1

Tyding og bruk

utan strenger
Døme
  • ei strengelaus fele
Artikkelside

stille 2

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. reiskap til å stille (4, 3) noko med
    Døme
    • stillet på ei fele
    • i overført tyding: visst huglag
      • i dag er ho på rette stillet
  2. Døme
    • kome på stille
Artikkelside

spelemann, spelmann

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(amatør)musikar som spelar fele eller trekkspel
Døme
  • spelemenn og dansarar;
  • ungkar og spelemann – ugift og sorglaus
Artikkelside

spele 2

spela

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

lågtysk spelen, spillen

Tyding og bruk

  1. Døme
    • sola spela i vassflata
  2. vere med i, drive med ball- eller kulespel
    Døme
    • spele biljard, fotball, tennis;
    • han vart spela fri og laga mål;
    • spele mot eit utanlandsk lag
  3. vere med i spel med kort, terningar og liknande
    Døme
    • spele bingo, dam, femkort, poker, sjakk;
    • spele korta sine klokt – òg: handle klokt;
    • spele falskt;
    • spele medvite på noko – utnytte noko medvite
  4. satse pengar, vedde
    Døme
    • spele lotto;
    • spele på travbana;
    • spele fallitt – særl: mislykkast;
    • spele høgt (spel) – ta stor vågnad
  5. få fram, lage musikk
    Døme
    • spele (på) fele, piano, trekkspel, grammofon;
    • spele plater;
    • spele ein sonate;
    • spele førstefiolin – òg: rå
    • om fugl: lage paringslyd
      • orrhanen spelar oppi åsen;
      • kanonane spela opp – byrja å skyte;
      • spele (opp) til dans
  6. utføre, gje liv til ei teater-, filmrolle og liknande
    Døme
    • spele ei rolle (godt, dårleg);
    • spele revy, skodespel
    • syne fram
      • teateret spelar no ‘Medmenneske’ av Olav Duun
    • agere
      • spele idiot;
      • spele lita rolle – ha lite å seie;
      • filmen, stykket har spela inn store summar – har gjeve stor inntekt
  7. Døme
    • spele ein eit puss

Faste uttrykk

  • spele ballen over til
    la (nokon annan) ta seg av (noko)
  • spele inn
    verke inn, ha noko å seie
  • spele inn
    lage opptak av (ein film)
  • spele opp
    òg: lage oppstyr, skape seg vrang
  • spele opp
    byrje spelet
  • spele på dei same strengene
    bruke dei same argumenta, verkemidla og liknande
  • spele ut mot
    setje (nokon) opp mot (kvarandre)
  • spele ut over sidelinja
    setje (nokon, seg) utanfor
  • spele ut
    ha utspelet
Artikkelside
Side 3 av 4