Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 101 oppslagsord

kutter 1

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk cutter, av cut ‘hogge, skjere’

Tyding og bruk

  1. mindre fiskebåt med motor og segl
  2. om eldre forhold: mindre seglbåt med éi mast og rett stamn, brukt til kyst-, og havfiske eller som losbåt
Artikkelside

fall

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt fall; jamfør falle

Tyding og bruk

  1. det å falle (1);
    rørsle nedover;
    det at noko er i rørsle nedetter
    Døme
    • ho er skadd etter eit fall frå ein stige;
    • i fritt fall
  2. måte som noko heng eller ligg på;
    bølgjer eller krøllar
    Døme
    • ha fint fall i håret;
    • naturleg fall
  3. det å bli styrta eller avsett;
    det å bli erobra;
    det å døy eller bli drepen
    Døme
    • Napoleons fall;
    • dei fryktar regjeringa sitt fall
  4. det å synde;
    jamfør syndefall
    Døme
    • fall og oppreising
  5. slakta eller felt dyr
  6. høgdeskilnad nedetter;
    Døme
    • elva har eit fall på fem meter;
    • eit fall på 1 : 20
  7. Døme
    • fall på børsane
  8. tau eller talje til å heise og fire segl, bom og liknande med
  9. grunne som det bryt hardt på
    Døme
    • fluer og fall
  10. Døme
    • kornet er lite til falls
  11. Døme
    • vi rekk vel bussen; i motsett fall må vi gå;
    • taper vi, er det i så fall synd;
    • laget får i beste fall sølv, i verste fall sjetteplass

Faste uttrykk

  • knall og fall
    dundrande nederlag;
    fiasko
    • det enda i knall og fall
  • stå for fall
    måtte falle;
    måtte slutte
Artikkelside

kaskotrygding

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

trygding av transportmiddel med utstyr, men ikkje personar og last;
Døme
  • kaskotrygdinga dekkjer også motor og segl
Artikkelside

knarr 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt knǫrr

Tyding og bruk

  1. om norrøne forhold: havgåande handelsskip med segl
  2. seglbåt for regatta og turseilas
Artikkelside

forsliten

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som har mykje slitasje;
    Døme
    • kleda er forslitne;
    • eit forslite segl
  2. som er mykje brukt og derfor uoriginal;
    Døme
    • ei forsliten frase;
    • ein forsliten melodi;
    • boka var full av forslitne klisjeer
Artikkelside

kite 1

substantiv hankjønn

Uttale

kait

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

drake (3) brukt som segl i sporten kiting
Døme
  • bruke større kitar
Artikkelside

jibbe

jibba

verb

Opphav

frå engelsk jib; eller nederlandsk gijpen

Tyding og bruk

  1. la eit segl gå over frå den eine sida til den andre (når ein seglar unna vinden)
    Døme
    • jibbe seglet
  2. stå på ski og utføre akrobatikk over overflater som ikkje er snø;
    jamfør jibbing
Artikkelside

liggje bakk

Tyding og bruk

om seglskip: liggje med nokre segl slik at vinden kjem inn framanfrå og bremsar skuta;
Sjå: bakk
Artikkelside

gaffelsegl

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

firkanta segl der den øvre kanten blir strekt langs ein gaffel (3)
Artikkelside

hermetisk

adjektiv

Opphav

av fransk hermétique, av mellomalderlatin hermeticus; etter namnet til guden Hermes Trismegistos, grunnleggjaren av alkymien og kunsten å gjere kar lufttette med hjelp av magiske segl

Tyding og bruk

  1. om matvare: konservert med å vere sterilisert og nedlagd i lufttett boks eller liknande
    Døme
    • hermetiske grønsaker;
    • hermetisk makrell;
    • hermetisk frukt
  2. som ikkje lèt noko kome inn;
    fullstendig avstengd
    Døme
    • piggtrådgjerde og hermetiske sperringar;
    • leve i ei lukka, hermetisk verd
    • brukt som adverb
      • dører og vindauge var hermetisk lukka;
      • bygget er hermetisk stengt;
      • ho lukka øyra hermetisk for alle formaningar
Artikkelside
Side 3 av 11