Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 19 oppslagsord

lit 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt hlít ‘det ein kan greie seg med’; jamfør lite (2

Tyding og bruk

det å lite på noko eller nokon;

Faste uttrykk

  • feste lit til
    stole på
    • dei festa lit til forklaringa
  • setje si lit til
    stole på
    • han set si lit til rettsstellet
Artikkelside

jasken

adjektiv

Tyding og bruk

som har eit lag til å jaske;
som ein jask (1
Døme
  • han er så jasken, ein kan aldri stole på han
Artikkelside

illtru 2

verb

Tyding og bruk

ikkje stole på;
Artikkelside

stole på

Tyding og bruk

lite på, setje si lit til;
Sjå: stole
Artikkelside

vêrgud, vergud

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

særleg i bunden form fleirtal:

Faste uttrykk

  • stole på vêrgudane
    håpe på lagleg vêr
Artikkelside

tjuv

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt þjófr

Tyding og bruk

  1. person (eller dyr) som stel eller har stole noko
    Døme
    • innbrotstjuv;
    • lommetjuv;
    • tjuv trur (at) kvar mann stel;
    • skjora er ein tjuv
    • særleg i ordtak, med svekt tyding: kjeltring, skurk
      • ein hengjer dei små tjuvane og lèt dei store gå fri
  2. stykke av brend lysveik som har falle ned og får lyset til å renne
    Døme
    • tjuv i lyset
Artikkelside

tilfelle

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt tilfelli; jamfør tilfall

Tyding og bruk

  1. situasjon, tilhøve som oppstår eller kan tenkjast å oppstå;
    Døme
    • det finst tilfelle i livet da ein berre har seg sjølv å stole på;
    • i slike tilfelle er det godt å ha vener;
    • det motsette synte seg å vere tilfellet – å vere det røynlege, faktiske tilhøvet;
    • eit tenkt tilfelle;
    • i tilfelle (av) brann;
    • i tilfelle tek eg toget
  2. (situasjon som resultat av) slump, treff
    Døme
    • ho oppdaga brannen ved eit (reint) tilfelle
  3. (einskild)tilstand, (einskild)fenomen, (einskild)tilhøve
    Døme
    • ulykkestilfelle;
    • eit konkret tilfelle;
    • eitt tilfelle av tusen;
    • tilfellet Kings Bay, Hamsun
    • (einskild) førekomst av sjukdom, skavank og liknande
      • krefttilfelle;
      • sjukdomstilfelle;
      • eit tilfelle av tuberkulose

Faste uttrykk

  • i alle tilfelle
    i alle fall, i alle høve
  • i påkomande tilfelle
    om det skulle bli aktuelt
  • i tilfelle
    i så fall; dersom noko er slik el. slik
Artikkelside

sikker

adjektiv

Opphav

latin securus ‘sutlaus’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • brannsikker;
    • skotsikker;
    • isen er sikker;
    • her er det sikkert for flaum;
    • ha ei sikker stilling
  2. til å stole på;
    Døme
    • ei sikker hjelp;
    • ein sikker ven;
    • ikkje vere heilt sikker for å naske litt – ikkje heilt fri for;
    • sikre teikn og varsel;
    • dra sikre slutningar;
    • sikkert og visst;
    • så sikkert som eg heiter Per;
    • eit sikkert middel mot forkjøling – som ikkje slår feil;
    • så sikkert som amen i kyrkja
    • adverb: truleg
      • ho er sikkert komen
  3. fast, overtydd, urikkeleg
    Døme
    • vere sikker på noko;
    • ha sikker tru på noko;
    • vere sikker i si sak
  4. Døme
    • vere sikker på handa;
    • skyte sikkert

Faste uttrykk

  • sikre papir
    verdipapir som gjev fast og god inntekt
Artikkelside

biltjuv

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som stel eller har stole bil(ar)
Artikkelside
Side 2 av 2