Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 42 oppslagsord

ideolog

substantiv hankjønn

Opphav

av idé og -log

Tyding og bruk

person som utformar ein ideologi;
representant for ein bestemt ideologi;
Døme
  • den leiande ideologen i partiet
Artikkelside

målsmann

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt málsmaðr; av mål (2

Tyding og bruk

person som taler eller fører ei sak på vegner av nokon;
Døme
  • vere målsmann for nokon
Artikkelside

mandat

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin , av mandare ‘påleggje, gje i oppdrag’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ha mandat til å gjere noko;
    • ha mandat frå styret
  2. arbeidsoppgåve, oppdrag
    Døme
    • nemnda har fått eit vidt mandat
  3. verv som representant i ei folkevald forsamling;
    plass på Stortinget eller liknande
    Døme
    • partiet fekk to nye mandat ved valet
  4. styring, forvalting, overhøgd, særleg over tidlegare koloniar

Faste uttrykk

  • bunde mandat
    standpunkt som er avgjort på førehand
    • dei fekk bunde mandat frå partiet
Artikkelside

mann

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt maðr, akkusativ mann

Tyding og bruk

  1. vaksen person av hankjønn;
    Døme
    • mognast frå gut til ung mann;
    • eg kjenner ikkje den mannen;
    • i styret sit det tre menn og to kvinner
  2. person med eigenskapar som tradisjonelt har vore oppfatta som mandige
    Døme
    • ta motgangen som ein mann
  3. mannleg ektemake;
    Døme
    • mann og kone;
    • miste mannen sin
  4. brukt i tiltale
    Døme
    • skjerp deg, mann!
  5. person som er med i eit idretts- eller arbeidslag, mannskap eller følgje
    Døme
    • ha ti mann i arbeid;
    • alle mann på dekk!
    • kjempe mann mot mann;
    • vi var trøytte, alle mann
  6. brukt i som etterledd i samansetningar og faste uttrykk: menneske, individ, person
    Døme
    • den vanlege mannen;
    • det vart 1000 kr til manns
  7. som etterledd i samansetningar som nemner ein mann (1) med omsyn til verv, tilhøyrsel eller liknande

Faste uttrykk

  • gå mann av huse
    gå ut alle som ein (for å vere med på noko)
  • gå ned med mann og mus
    (om skip) søkke med alt om bord
  • i manns minne
    så langt tilbake som folk kan hugse
  • krevje sin mann
    gjere det naudsynt å trå til med full kraft;
    jamfør krevje si kvinne
    • det kravde sin mann å drive garden
  • mann og mann imellom
    frå den eine til den andre;
    mannimellom
  • mannen i gata
    typisk representant for folket;
    folk flest
  • manns mål
  • vere mann for sin hatt
    gjere seg gjeldande;
    kunne klare seg sjølv
  • vere mann for
    vere i stand til;
    greie
Artikkelside

mannen i gata

Tyding og bruk

typisk representant for folket;
folk flest;
Sjå: gate, mann
Artikkelside

kreasjonist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som trur på eller er representant for kreasjonismen
Artikkelside

impresjonist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

representant for impresjonismen
Artikkelside

nordsamisk 2

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • nordsamisk rettskriving;
  • nordsamisk representant
Artikkelside

imperialist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

representant for imperialismen
Artikkelside

humanist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. representant for humanismen under renessansen
  2. person som har humanisme (2) som livssyn
  3. person som forskar i eller studerer eit humanistisk fag
Artikkelside
Side 2 av 5