Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 8 oppslagsord

mandig

adjektiv

Opphav

fra dansk , av mann

Betydning og bruk

som har de egenskapene som en tradisjonelt venter hos en mann;

modig, maskulin (1)

Eksempel

mandig oppførsel;
mandige ansiktstrekk

Artikkelside

maskulin

adjektiv

Uttale

masˊkulin; maskuliˊn

Opphav

gjennom fransk; fra latin , av mas ‘hankjønnsvesen’

Betydning og bruk

særmerkt for en mann;
mannlig, mandig
Eksempel
- ha en maskulin utstråling;
- han er en utpreget maskulin type
som er av grammatisk hankjønn
Eksempel
- maskuline substantiv

Artikkelside

med hår på brystet

Betydning og bruk

mandig;

sterk og barsk;

Se: hår

Eksempel

laget trenger en spiller med hår på brystet

Artikkelside

hår

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt hár

Betydning og bruk

trådformet utvekst eller hudvedheng hos flercellede dyregrupper;
særlig brukt om tynt strå av forhornede overhudsceller hos mennesker og andre pattedyr
Eksempel
- miste hår
samlet hårvekst, særlig om hodehår
Eksempel
- ha langt hår;
- få grått hår;
- flette håret;
- ha nyvasket hår;
- klippe og farge håret hos frisøren
i botanikk: trådlignende utvekster fra cellene i overhuden på planter

Faste uttrykk

et hår i suppa
noe som er ubehagelig eller ubeleilig
gi noen grå hår
påføre noen sorg eller irritasjon
henge i et hår
så vidt kunne reddes;
henge i en tynn tråd
ikke et hår bedre
ikke det spor bedre
ikke krumme et hår på hodet til noen
overhodet ikke skade noen fysisk
ikke skue hunden på hårene
ikke dømme noen etter det ytre
løfte seg selv etter håret
sette seg selv i en bedre situasjon ved hjelp av egne krefter
med hud og hår
fullstendig;
helt og holdent
ulven slukte dem med hud og hår;
hun kastet seg inn i jobben med hud og hår
med hår på brystet
mandig;
sterk og barsk
laget trenger en spiller med hår på brystet
på hengende håret
bare så vidt;
med nød og neppe
på håret
så vidt
det var på håret at vi rakk flyet
slå ut håret
(etter engelsk let one’s hair down) slå seg løs og more seg
stryke med hårene
føye eller smigre
det er best å stryke ham med hårene

Artikkelside

mandighet

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

det å være mandig

Eksempel

han har behov for å vise sin mandighet

Artikkelside

viril

adjektiv

Opphav

av latin vir ‘mann’

Betydning og bruk

mandig, kraftig;

potent

Artikkelside

umandig

adjektiv

Betydning og bruk

ikke eller lite mandig, stakkarslig, ynkelig

Eksempel

oppføre seg feigt og umandig

Artikkelside

feminin

adjektiv

Uttale

feˊm-; -niˊn

Opphav

fra latin av femina ‘kvinne’

Betydning og bruk

som er typisk for kvinner i motsetning til menn, kvinnelig
Eksempel
- feminin eleganse, sjarm;
- feminine egenskaper
- om mann: lite mandig
  virke feminin;
  han har et feminint utseende
i språkvitenskap: som er av grammatisk hunkjønn
Eksempel
- feminine substantiver

Artikkelside

Nynorskordboka 7 oppslagsord

mandig

adjektiv

Opphav

frå dansk , av mann

Tyding og bruk

som har dei eigenskapane ein tradisjonelt ventar hos ein mann;

modig, maskulin (1)

Døme

mandig åtferd;
mandige andletsdrag

Artikkelside

maskulin

adjektiv

Uttale

masˊkulin; maskuliˊn

Opphav

gjennom fransk; frå latin , av mas ‘hankjønnsvesen’

Tyding og bruk

særmerkt for ein mann;
mannleg, mandig
Døme
- ha eit maskulint ideal;
- han er ein utprega maskulin type
som er av grammatisk hankjønn
Døme
- maskuline substantiv

Artikkelside

hår

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hár

Tyding og bruk

trådforma utvokster eller hudvedheng hos fleircella dyregrupper;
særleg brukt om tynt strå av forhorna overhudsceller hos menneske og andre pattedyr
Døme
- han hadde ikkje mange håra att på hovudet
samla hårvekst, særleg på hovudet
Døme
- ha raudt, tjukt hår;
- få grått hår;
- vaske og føne håret;
- setje opp håret i ein topp
i botanikk: trådliknande utvokster frå cellene i overhuda på planter

Faste uttrykk

eit hår i suppa
noko som er ubehageleg eller passar dårleg
gje nokon grå hår
vere årsak til at nokon opplever sorg eller irritasjon
henge i eit hår
så vidt kunne bergast;
henge i ein tynn tråd
ikkje eit hår betre
ikkje det spor betre
ikkje krumme eit hår på hovudet til nokon
ikkje skade nokon fysisk i det heile
ikkje skode hunden på håra
ikkje døme nokon etter det ytre
lyfte seg sjølv etter håret
setje seg sjølv i ein betre situasjon ved hjelp av eigne krefter
med hud og hår
fullstendig
ulven slukte byttet med hud og hår;
han slukte historia med hud og hår
med hår på brystet
mandig;
sterk og barsk
laget treng ein spelar med hår på brystet
på hengande håret
berre så vidt;
med naud og neppe
på håret
så vidt
det var på håret at vi rakk ferja
slå ut håret
(etter engelsk let one’s hair down) slå seg laus og more seg
stryke med håra
føye eller smiske med
det er best å stryke han med håra