Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
14 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

føredøme

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

Artikkelside

Nynorskordboka 13 oppslagsord

føredøme

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

noko eller nokon som er eller høver til å vere eit mønster (2)
Døme
  • ho er eit føredøme for mange;
  • følgje hans føredøme
Artikkelside

skule 1, skole 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skóli, skúli, gjennom lågtysk schole; frå gresk skhole ‘fritid nytta til lærd verksemd’

Tyding og bruk

  1. institusjon som driv regelbunden opplæring og undervisning
    Døme
    • skulen byrjar kring 20. august;
    • ho arbeidde i skulen;
    • den vidaregåande skulen
  2. bygning som er innretta til å drive undervisning i;
    Døme
    • byggje ny skule;
    • ha lang veg til skulen
  3. elevar og lærarar ved ein skule (1, 2)
    Døme
    • heile skulen hadde fri i går
  4. krins eller retning innanfor eit område, særleg vitskap og kunst
    Døme
    • framveksten av ein ny skule innanfor historiefaget
  5. livsrøynsler som utviklar og formar ein person
    Døme
    • arbeidet som nattevakt vart ein god skule;
    • dei hadde gått i ein hard skule

Faste uttrykk

  • av den gamle skulen
    prega av gammaldags tankegang
    • han var bonde av den gamle skulen
  • danne skule
    bli føredøme eller modell for ei ny retning (innan kunst, musikk, vitskap eller liknande)
  • halde skule
    gje undervisning
  • livets skule
    røynsler i livet som er med på å utvikle og forme ein
  • ta nokon i skule
    kritisere nokon og seie kva som er rett og gale;
    irettesetje
Artikkelside

eksempel

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin eximere ‘ta ut’

Tyding og bruk

  1. einskilt tilfelle som illustrerer ein allmenn regel, representerer ei gruppe eller liknande;
    Døme
    • eit typisk eksempel;
    • eit godt eksempel på inkludering;
    • det er mange eksempel på dette i historia
  2. Døme
    • vere eit eksempel for andre;
    • gå føre med eit godt eksempel

Faste uttrykk

Artikkelside

danne skule

Tyding og bruk

bli føredøme eller modell for ei ny retning (innan kunst, musikk, vitskap eller liknande);
Sjå: skule
Artikkelside

læremeister

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som gjev opplæring;
Artikkelside

førebilete

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

person som andre ynskjer å likne på;
Døme
  • ha nokon til førebilete
Artikkelside

føredømeleg

adjektiv

Tyding og bruk

som kan tene til føredøme;
Artikkelside

rollemodell

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som er eit føredøme for andre
Døme
  • ho er eit førebilete og ein rollemodell for ungdom
Artikkelside

lærestykke

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. litterær tekst eller teaterstykke som gjev kunnskap eller moralsk rettleiing;
    jamfør læredikt
  2. hending som ein kan lære noko av;
    føredøme, mønster (2);
    Døme
    • ei tid da utanriksdebatten var eit politisk lærestykke
Artikkelside

dygdemønster

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

(person som er eit) føredøme på dygd (1);
Døme
  • ho er langt frå noko dygdemønster
Artikkelside
Side 1 av 2