Avansert søk

443 treff

Bokmålsordboka 222 oppslagsord

kvadrilje

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; fra spansk cuadrilla ‘gruppe på fire’

Betydning og bruk

  1. rideøvelse opprinnelig utført av fire par
  2. kontradans der de dansende danner grupper på to par i hver
  3. musikk til kvadrilje (2)

kolibri

substantiv hankjønn

Uttale

koliˊbri

Opphav

gjennom spansk; fra et karibisk språk

Betydning og bruk

liten fargeglinsende fugl med langt, tynt nebb i familien Trochilidae

kokain

substantiv hankjønn eller intetkjønn

Uttale

koka-iˊn

Opphav

fra spansk; jamfør koka

Betydning og bruk

bedøvende eller rusende stoff som utvinnes av kokablader

kodilje

substantiv hankjønn

Opphav

av spansk codillo, diminutiv av codo ‘albue’

Betydning og bruk

  1. dobbel beit (1 i visse kortspill
  2. Eksempel
    • hele kodiljen

kochenille

substantiv hankjønn

Uttale

kåsjenilˋle

Opphav

gjennom fransk; fra spansk eller italiensk

Betydning og bruk

  1. skjoldlus som inneholder det røde fargesstoffet karmin;
    Dactylopius coccus
  2. karmin, opprinnelig utvunnet av kochenille (1)

falangist

substantiv hankjønn

Opphav

fra spansk; av falanks

Betydning og bruk

  1. person som kjemper i en falanks (1)
  2. medlem av Falangen, spansk fascistparti og kamporganisasjon
  3. medlem av høyreorientert militaristisk gruppering

fandango

substantiv hankjønn

Opphav

fra spansk

Betydning og bruk

  1. spansk folkedans i eller ¾ takt
  2. musikk til fandango (1)
  3. om eldre forhold: norsk turdans

infanteri

substantiv intetkjønn

Opphav

gjennom spansk infanteria, av infante ‘fotsoldat, tjener’; fra latin infans ‘lite barn’

Betydning og bruk

  1. del av en militær organisasjon som kjemper på bakken og med håndvåpen;
    til forskjell fra kavaleri
    Eksempel
    • styrker fra infanteriet og feltartilleriet

quechua 1

substantiv hankjønn

Uttale

ketsjoa

Opphav

gjennom spansk quichua; fra språket quechua

Betydning og bruk

  1. urfolk i Sør-Amerika, særlig Peru, Ecuador, Bolivia, Chile, Colombia og Argentina
  2. person som hører til urfolket quechua (1, 1)

katekisme

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

gjennom spansk; fra latin

Betydning og bruk

  1. kortfattet framstilling av innholdet i den kristne troen, formet som spørsmål og svar
    Eksempel
    • Luthers lille katekisme
  2. i overført betydning: bok, samling eller lignende som presenterer den viktigste kunnskapen innenfor et emne
    Eksempel
    • en katekisme i krisehåndtering

Faste uttrykk

  • kunne sin katekisme
    • om eldre forhold: kunne læresetningene i katekismen og dermed kunne bli konfirmert
    • kunne eller vite tingene en trenger;
      kunne sine saker
      • for å bli en god leder må du kunne din katekisme

Nynorskordboka 221 oppslagsord

marinade

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, frå spansk; jamfør marin

Tyding og bruk

lake av vin eller olje, eddik, salt og krydder til konservering eller smakstilsetning

marimba

substantiv hankjønn

Uttale

mariˊmba

Opphav

frå spansk

Tyding og bruk

slaginstrument som liknar ein xylofon

mantilje

substantiv hankjønn

Opphav

av spansk mantilla, diminutiv av manta ‘teppe, kappe’; samanheng med mantel

Tyding og bruk

stort, trekanta sjal av silke eller kniplingar som høyrer til den spanske kvinnebunaden

lakei

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk laquais og spansk lacayo

Tyding og bruk

  1. livrékledd tenar, særleg hos ein fyrste
  2. underdanig, servil person;
    Døme
    • vere lakei for diktatoren

gerilja

substantiv hankjønn

Opphav

av spansk guerilla ‘liten krig’

Tyding og bruk

  1. krigføring frå mindre, irregulære frigjeringsgrupper (med uventa åtak, sabotasje og liknande)
    Døme
    • drive gerilja;
    • opplæring i gerilja
  2. (revolusjonær) folkerørsle som fører frigjeringskamp mot undertrykkjarar;
    Døme
    • geriljaen gjekk til åtak

latinisere

latinisera

verb

Opphav

gjennom tysk og spansk, frå latin; av latin

Tyding og bruk

gje eit ord latinsk form
Døme
  • latinisere Rasmus Berg til Erasmus Montanus

latinamerikanar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person frå Latin-Amerika, det vil seie dei landa i Amerika der spansk eller portugisisk er offisielt språk

kvadrilje

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå spansk cuadrilla ‘gruppe på fire’

Tyding og bruk

  1. rideøving opphavleg utført av fire par
  2. kontradans der dansarane lagar grupper med to par i kvar
  3. musikk til kvadrilje (2)

kolibri

substantiv hankjønn

Uttale

koliˊbri

Opphav

gjennom spansk; frå eit karibisk språk

Tyding og bruk

liten fargeglinsande fugl med langt, tynt nebb i familien Trochilidae

kokain

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Uttale

koka-iˊn

Opphav

frå spansk; jamfør koka

Tyding og bruk

bedøvande eller rusande stoff som ein vinn ut av kokablad