Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

Nynorskordboka 84 oppslagsord

snarleg

adjektiv

Opphav

norrønt snarligr

Tyding og bruk

som snart er ventande;

heller brå, snar

Døme

vone på ei snarleg løysing

Artikkelside

skreddarsy

verb

Tyding og bruk

sy etter mål;
særleg i perfektum partisipp:
Døme
- ein skreddarsydd dress
måte til nøyaktig
Døme
- ein arkitekt kan skreddarsy eit hus etter dine ynske;
- ei skreddarsydd løysing

Artikkelside

skissere

skissera

verb

Opphav

frå tysk; av skisse

Tyding og bruk

lage eit utkast
gje eit kort oversyn over innhaldet av noko;
skildre kort og snøgt
Døme
- ho skisserte ei løysing i ein fart

Artikkelside

sjølvstendig

adjektiv

Opphav

etter tysk selbständig, eigenleg ‘som står for seg sjølv’

Tyding og bruk

som tenkjer og handlar utan å rette seg etter andre;
som rår sjølv;
fri (2, uavhengig, ubunden
- vere ein sjølvstendig person;
- ein sjølvstendig institusjon, nasjon;
- ei sjølvstendig framferd, meining;
- ei sjølvstendig løysing på eit problem
adverb:
- tenkje sjølvstendig
original (2
- stå fram som ein sjølvstendig forfattar
som driv på eiga hand, for eiga rekning
- ein sjølvstendig næringsdrivande

Artikkelside

sjølvinnlysande

adjektiv

Tyding og bruk

heilt opplagd, berrsynt, endefram, sjølvsagd

Døme

ei sjølvinnlysande løysing

Artikkelside

paradigma, paradigme

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk ‘mønster’, av gresk para- og deigma ‘bilete, vising’; jamfør para-

Tyding og bruk

i grammatikk: bøyingsmønster
i språkvitskap: sett eller liste av uttrykksmiddel som alle inneheld eit sams element, til dømes mann i mannen, manngard, mangment, sjømann
i filosofi og vitskap: tenkjemåte, problemløysing nytta som føredøme for løysing av liknande problem i same vitskap, og som dermed skaper ein vitskapstradisjon

Artikkelside

fredeleg

adjektiv

Opphav

norrønt friðligr

Tyding og bruk

om person: som vil leve i fred og forsoning med andre;
fredsam (1), forsonleg, godlynt, snill, still (2
Døme
- fredelege folk
om tilstand, framferd og liknande: utan strid eller krig, utan vald, ikkje-militær, ukrigersk, forsonleg, venleg
Døme
- leve i fredeleg sameksistens;
- ei fredeleg løysing på konflikten;
- atomkraft til fredelege føremål;
- på fredeleg vis;
- med fredelege middel;
- eit fredeleg liv
- brukt som adverb
  gå fredeleg for seg
om tilstand: roleg (2), uforstyrra, still (2, 2), fredfull (1)
Døme
- her er så stilt og fredeleg;
- ei fredeleg stund