Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 16 oppslagsord

ekspert

substantiv hankjønn

Opphav

av latin expertus ‘erfaren’; jamfør eksperiment

Betydning og bruk

særlig sakkyndig person;

fagperson, spesialist (1)

Eksempel

universitetets ekspert på tropiske sykdommer;
en politisk ekspert;
rådføre seg med en ekspert;
ekspertene er uenige

Artikkelside

profesjonist

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

person som har en bestemt aktivitet (særlig idrett) som levevei;
til forskjell fra amatør (1)
dyktig fagperson;
ekspert

Artikkelside

mikroøkonom

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

ekspert i mikroøkonomi;

til forskjell fra makroøkonom

Artikkelside

makroøkonom

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

ekspert i makroøkonomi;

til forskjell fra mikroøkonom

Artikkelside

kremlolog

substantiv hankjønn

Opphav

etter navnet på borgen Kreml, det politiske maktsentrum i Russland; jamfør -log

Betydning og bruk

ekspert på å tolke den politiske utviklingen i Russland (og det tidligere Sovjetunionen) ut fra handlingene og uttalelsene til den politiske ledelsen i landet

Artikkelside

kapasitet

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, fra latin capere; jamfør kapabel

Betydning og bruk

evne til å ta opp, romme, produsere eller yte
Eksempel
- rørledningen vil få en kapasitet på 700 000 fat olje per dag;
- hun har kapasitet til å jobbe litt ekstra
- - arbeidskapasitet
  - produksjonskapasitet
  - varmekapasitet
svært dyktig person;
ekspert
Eksempel
- være en kapasitet på området

Artikkelside

hippolog

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -log

Betydning og bruk

person som er ekspert på hester

Artikkelside

antiterror

substantiv hankjønn

Opphav

av anti-

Betydning og bruk

virksomhet mot terrorisme og angrep fra terrorister

Eksempel

ekspert på antiterror

Artikkelside

ernæringsekspert

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

ekspert på kosthold og ernæringssykdommer

Artikkelside

smøringsekspert

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

ekspert på skismøring

Artikkelside

Nynorskordboka 22 oppslagsord

ekspert

substantiv hankjønn

Opphav

av latin expertus ‘røynd’; jamfør eksperiment

Tyding og bruk

særleg sakkunnig person;

fagperson, spesialist (1)

Døme

ein økonomisk ekspert;
vere ekspert i kjernefysikk;
ekspertane åtvarar mot forslaget;
dei fremste ekspertane på området

Artikkelside

pruting

substantiv hokjønn

Opphav

av prute

Tyding og bruk

det å prøve å få ned prisen;

det å kjøpslå

Døme

han er vorten ein ekspert på pruting og fekk prisen ned til halvparten

Artikkelside

på

preposisjon

Opphav

av norrønt upp á ‘opp på’

Tyding og bruk

brukt om plassering mot eit underlag eller inntil noko
Døme
- maten står på bordet;
- sitje på benken;
- liggje på stranda;
- lese på senga;
- biletet heng på veggen;
- stå på ei liste
brukt om plassering i noko
Døme
- det er vatn på flaska;
- ha pengar på lomma
brukt ved nemning for lokalitet, område eller liknande
Døme
- bu på ein gard;
- vere ute på sjøen
brukt ved namn på øyar og dei fleste byane i innlandet
Døme
- vere heimehøyrande på Stord;
- bu på Lillehammer
brukt ved nemning av lokale, institusjon eller liknande
Døme
- gå på konsert;
- vere på skulen;
- dei er ute på byen
brukt ved ord for kroppsdel
Døme
- kome seg på beina;
- stå på hendene;
- ha hår på brystet;
- træ ein ring på fingeren
brukt ved ord for transportmiddel
Døme
- setje seg på sykkelen;
- gå på ski;
- om bord på båten
brukt for å vise tilknyting mellom del og heilskap
Døme
- taket på huset;
- ulla på sauen;
- enden på visa
brukt ved nemningar for eigenskapar i forhold til noko anna
Døme
- breidda på vegen;
- fargen på veggen;
- storleiken på beløpet
brukt i uttrykk som nemner relasjon, situasjon eller liknande
Døme
- gleda er på mi side;
- ta noko på seg;
- helse på nokon;
- vente på noko;
- få tid på seg;
- kjenne noko på seg;
- sove på saka;
- vere ekspert på fleire område;
- resultatet er på nivå med det i fjor
brukt i tidsuttrykk
Døme
- midt på dagen;
- på sine gamle dagar;
- gjere noko på ein time;
- hytta har ikkje vore i bruk på år og dag;
- eg har ikkje vore der på mange år
brukt for å indikere ei rekkje;
etter (2, 8)
Døme
- tusen på tusen;
- gong på gong
brukt ved ord som nemner årsak, middel eller måte
Døme
- på eigen kostnad;
- vere på jakt;
- klare seg på eit vis;
- ta fisk på garn;
- skyte på langt hald;
- truge nokon på livet;
- køyre på høggir;
- krevje husleige på forskot;
- lese bøker på engelsk;
- spele eit stykke på oppmoding frå publikum
med omsyn til
Døme
- stor på vokster;
- på godt og vondt
med hjelp av
Døme
- motoren går på bensin;
- konkurrere på kvalitet
brukt ved talstorleikar
Døme
- ein fisk på to kilo;
- ein sum på 1 000 kr;
- ein periode på minimum ti år
brukt ved fordeling
Døme
- det blir 200 kr på kvar
brukt ved rørsle eller flytting av noko
Døme
- lyfte på hatten;
- gløtte på døra
om det å sanse eller vende seg til: i retning av noko eller nokon;
mot
Døme
- rope på nokon;
- sjå på tv;
- han tittar på henne
brukt som verbalpartikkel
Døme
- drive på med noko;
- det fryser på;
- det stod ikkje lenge på;
- det tok hardt på;
- vinden står på;
- kan eg sitje på med deg?
- slå på radioen
brukt saman med verb i uttrykk med ‘seg’
Døme
- kle på seg;
- la vente på seg;
- han har lagt på seg
brukt som adverb: i aktiv tilstand
Døme
- tv-en er på;
- lyset står på

Faste uttrykk

ha noko på nokon
skulde nokon for noko ugunstig eller ulovleg
politiet har noko på han
likne på
sjå ut som
han liknar på mor si
på fote
i orden, i tilfredsstillande tilstand
få noko på fote;
hjelpe nokon på fote;
kome seg på fote att
på førehand
i førevegen;
føreåt, tidlegare
skrive kontrakt på førehand;
eg fekk ingen informasjon på førehand
på grunn av
som følgje av;
forkorta pga.
brua er stengd på grunn av uvêret
på kryss og tvers
i alle retningar
dei søkte gjennom området på kryss og tvers
på langs
i lengderetninga
skjere loffen på langs;
på langs og på tvers
på skeive
på skakke, på skrå
kassene står på skeive
på tverke
ulagleg, bakvendt
dette kjem på tverke for meg;
alt går på tverke i dag
stå på
- gå føre seg;
  hende
  kva er det som står på her?
  krangelen stod ikkje lenge på
- henge i;
  jobbe hardt
  elevane har verkeleg stått på i dag
vere på han
vere i aktivitet
han er tidleg på han
vere på
med trykksterkt ‘på’: vere vaken og engasjert
for å lukkast må ein alltid vere på

Artikkelside

profesjonist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som har ein viss aktivitet (særleg idrett) som levevei;
til skilnad frå amatør (1)
dugande fagperson;
ekspert

Artikkelside

peile

peila

verb

Opphav

frå lågtysk eller nederlandsk; av eldre lågtysk pegelen

Tyding og bruk

finne retninga til noko ved hjelp av kompass, radiosignal eller liknande, for å fastslå ein posisjon
Døme
- ho er ekspert på å peile mobilsignal
måle djupn eller høgd på (væske i behaldar)
Døme
- peile motorolja

Faste uttrykk

peile inn
- lokalisere (radiosendar eller liknande)
  dei peila inn den radiomerkte ulven ein gong i veka
- gradvis orientere seg mot
  dei peilar seg inn mot yrke med høg løn

Artikkelside

pretendere

pretendera

verb

Uttale

pretandere; pretangdere

Opphav

gjennom fransk; frå latin ‘rette fram’

Tyding og bruk

gjere krav på, gje seg ut for, låst

Døme

ho pretenderer å vere ekspert

Artikkelside

mikroøkonom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

ekspert i mikroøkonomi;

til skilnad frå makroøkonom

Artikkelside

makroøkonom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

ekspert i makroøkonomi;

til skilnad frå mikroøkonom

Artikkelside

kløppar

substantiv hankjønn

Opphav

same opphav som klippar

Tyding og bruk

særs dugande person;

ekspert

Døme

ein kløppar til å rekne;
vere ein kløppar i sjakk

Artikkelside

kremlolog

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet på borga Kreml, det politiske maktsenteret i Russland; jamfør -log

Tyding og bruk

ekspert på å tolke den politiske utviklinga i Russland (og det tidlegare Sovjetunionen) ut frå handlingane og utsegnene til den politiske leiinga i landet

Artikkelside

Side 1 av 3

Resultat per side: