Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
50 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 50 oppslagsord

øvst

adjektiv

Opphav

norrønt øfstr, efstr; sjå øvre

Tyding og bruk

  1. som er, ligg lengst eller høgast oppe
    Døme
    • dei øvste gardane i dalen;
    • øvste dekket på båten;
    • øvst oppe;
    • det ligg øvst i sekken
    • som står høgast med omsyn til rang, makt og liknande
      • øvste embetsmannen i departementet
    • som er samansett av nokon som har nådd høgaste (alders)steget
      • gå i øvste klassa
  2. som er lengst framme, på den mest fornemme plassen;
    Døme
    • dei øvste plassane ved bordet
    • som adverb:
      • sitje øvst ved bordet;
      • stå øvst på kyrkjegolvet
Artikkelside

øvre

adjektiv

Opphav

norrønt øfri, efri, av norrønt of adv.; til ov-

Tyding og bruk

  1. om del av noko: som er, ligg lenger oppe
    Døme
    • den øvre delen av jordet
    • om ein, eitt av to ting eller omgrep: øvste, høgaste
      • den øvre av dei to gardane;
      • øvre grense for noko
  2. som høyrer til den delen av noko som ligg lenger oppe eller inne, ofte i stadnamn:
    Døme
    • Øvre Rendal
Artikkelside

sidetal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. nummerering på ei side (3) i ei bok og liknande
    Døme
    • skrive sidetala øvst på sidene
  2. tal på sider
    Døme
    • aviser med lågt sidetal
Artikkelside

sal 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sǫðull

Tyding og bruk

  1. sete for ryttar på ryggen av eit ridedyr
    Døme
    • leggje sal på hesten;
    • svinge seg i salen
  2. underlag til å bere og fordele trykket av last på ryggen av lastedyr
  3. særleg på storfe: avvikande fargeparti tvers over ryggen
  4. ryggstykke på slakt
  5. på strengeinstrument: liten tverrpinne som strengene kviler mot øvst på gripebrettet

Faste uttrykk

  • sitje fast/trygt i salen
    ha ei trygg maktstode
Artikkelside

rullegardinmeny

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i IT: meny (4) i form av eit rektangulært felt som kan aktiverast øvst i eit skjermbilete, der ein kan rulle ned til eit ynskt val;
Artikkelside

rekkverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

av rekkje (2 og verk (2

Tyding og bruk

konstruksjon av stenger, spiler eller liknande med ei handlist øvst, særleg på sida av trapp, bru, terrasse eller liknande;
Artikkelside

pyramidespel

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

ulovleg pengespel der deltakarane gjev ein viss pengesum til ein eller fleire personar øvst i eit hierarkisk system og vervar nye medlemer for seg sjølv for å kome høgare opp i hierarkiet
Artikkelside

pyramide

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk

Tyding og bruk

  1. i geometri: lekam med fleirkanta grunnflate og trekanta sider som øvst går saman i ein spiss
  2. byggverk med form som ein pyramide (1), mellom anna i Egypt og Mellom-Amerika
  3. brukt som etterledd i samansetningar: struktur som minner om ein pyramide (2)
Artikkelside

brevhovud

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

namn og adresse til sendaren prenta øvst på brevark
Artikkelside

esing 2

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av ås (1

Tyding og bruk

tjukk list øvst på sida av ein båt;
Døme
  • leggje årene langs esinga;
  • båten var full til esinga
Artikkelside
Side 1 av 5