Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 104 oppslagsord

terskel

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt þresk(j)ǫldr

Tyding og bruk

  1. òg i overført tyding: byrjing, innleiing, særleg i uttrykk:
    Døme
    • stå på terskelen til (noko nytt)
  2. langvoren høgd eller rygg under vatn (til dømes tvers over ein fjord);
    (kunstig, lågt) stenge tvers over elv, bygd for å heve vasstanden ovanfor
  3. minste påverknad på eit sanseorgan som må til for å få til ein reaksjon
Artikkelside

sund 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt sund; samanheng med symje eigenleg ‘stad der ein sym over’

Tyding og bruk

  1. trongt farvatn som vidar seg ut i begge endane
    Døme
    • byggje bru over det tronge sundet mellom øyane
  2. ferjestad i ei elv
Artikkelside

stryk

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt strykr m ‘sterk vind’; av stryke

Tyding og bruk

  1. stad i, parti av ei elv der straumen er strid
    Døme
    • elva renn snøgt i fossar og stryk
  2. det å stryke til eksamen
    Døme
    • det var over 20 prosent stryk (til eksamen) i år
  3. Døme
    • få stryk;
    • gje ein stryk
Artikkelside

stroke 1

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. lang rad, rekkje;
    lang tid
  2. straum i ei elv;
    elvestryk
Artikkelside

stede 1

substantiv hankjønn

Opphav

av stad (1

Tyding og bruk

grasflate langs ei elv;
Artikkelside

spong

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt spǫng

Tyding og bruk

  1. tynn og smal metallplate brukt til skoning (1
  2. belte av is over ei elv, ein fjord, våg eller liknande
Artikkelside

sog

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt sog; av suge (2

Tyding og bruk

  1. det å suge;
    Døme
    • ta eit sog av pipa
  2. hall der vatnet renn snøgt;
    straum i ei elv;
    Døme
    • dragsog
  3. kjensle av suging eller klemming for brystet;
    Døme
    • kjenne soget av lengt, redsle, svolt
Artikkelside

sløe

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt slǿða ‘kjole, kjortel med slep og lange ermar’

Tyding og bruk

  1. fiskereiskap, kupe (1, 2) som stengjer heilt eller delvis ei elv og fangar fisken som kjem nedover med straumen
  2. sidt klesplagg
Artikkelside

sluse 1

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin exclusa av excludere ‘stengje ute’

Tyding og bruk

  1. byggverk i ei elv eller ein kanal (1) med fleire slusekammer som gjer det mogleg å heve eller lægje (2 eit fartøy frå ei vasshøgd til ei anna
  3. luke i ei demning
  4. gjennomgangsrom med dør i kvar ende

Faste uttrykk

  • opne alle sluser
    la strøyme fritt
Artikkelside

sjøaure

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

aure som går ut i sjøen når han er 2–5 år gammal, og som seinare vender tilbake til ei elv for å gyte
Artikkelside
Side 8 av 11