Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 78 oppslagsord

røyte 3

røyta

verb

Opphav

norrønt reyta ‘rive av’, eigenleg ‘få til å losne’

Tyding og bruk

  1. få til å rotne eller til å løyse seg (opp)
    Døme
    • regnet røyter høyet
  2. skifte hårklednad, felle hår
    Døme
    • hunden røyter
  3. dovne seg, sove lenge
    Døme
    • liggje og røyte (seg)

Faste uttrykk

  • røyte skinn
    bløyte slik at håra losnar

regjering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å regjere;
    (stats)styre
    Døme
    • ta over regjeringa
  2. utval av personar som har den høgaste utøvande makta i eit land;
    Døme
    • regjeringa Gerhardsenmed Gerhardsen som statsminister;
    • skipe regjering;
    • felle ei regjering

oterfelle

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

felle (1, 1) til å fange oter (1) i

musefelle

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

felle (1, 1) til å fange mus i

gjære 2

gjæra

verb

Opphav

av tysk gehren; samanheng med geir

Tyding og bruk

felle saman skråskorne trestykke til ein vinkel

førehandsdøme, førehandsdømme

førehandsdøma, førehandsdømma

verb

Tyding og bruk

felle dom i ei sak utan å kjenne saka skikkeleg eller før det er felt ein rettsdom
Døme
  • pressa har førehandsdømt den mistenkte

førehandsdom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

dom som ein gjer før ein kjenner ei sak skikkeleg eller før det er felt ein rettsdom i saka
Døme
  • som journalist var ho oppteken av å unngå å felle førehandsdomar

fuge 3

fuga

verb

Opphav

av fuge (1

Tyding og bruk

  1. fylle opp fuge(r) i
    Døme
    • fuge ein mur med mørtel
  2. måte, felle (saman) med skøyt;
    høvle til og felle (saman)
    Døme
    • fuge saman to bord
  3. høve, falle godt i skøyten
    Døme
    • stykka fugar godt

frende

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt frændi, presens partisipp av frjá ‘elske’

Tyding og bruk

  1. eldre nemning for slektning
    Døme
    • vener og frendar;
    • frende er frende verst

forbundsfelle

substantiv hankjønn

Opphav

etter tysk Bundesgenosse; av felle (2

Tyding og bruk

person, gruppe eller stat som ein sluttar forbund med;