Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 170 oppslagsord

omskrive

omskriva

verb

Tyding og bruk

  1. skrive om;
    gje ei anna ordlegging eller form
    Døme
    • omskrive eit gammalt ordtak
    • brukt som adjektiv:
      • ein omskriven versjon
  2. i matematikk: teikne ei linje rundt
    Døme
    • omskrive ein sirkel med eit kvadrat

Faste uttrykk

  • omskrive historia
    gje ein ny og endra versjon av noko som har hendt
Artikkelside

nemning

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt nefning

Tyding og bruk

  2. namn på ein ting eller eit omgrep;
    høveleg ord;
    Døme
    • bruke norske nemningar på ordklassene;
    • samane har mange nemningar for rein
  3. i matematikk og fysikk: opplysning om kva slag eining eit visst tal gjeld
    Døme
    • tal med nemninga centimeter
Artikkelside

negativ 2

adjektiv

Opphav

frå latin; jamfør negere

Tyding og bruk

  1. nektande
    Døme
    • få negativt svar
    • brukt som substantiv: noko som blir peikt ut som usant eller ukorrekt
      • testen kan i somme tilfelle gje falske negativar eller falske positivar
  2. som er dårlegare enn venta;
    som manglar noko;
    Døme
    • den svenske sigeren var eit negativt resultat for Noreg;
    • positive og negative sider ved å bu i ein storby
  3. lite gjevande eller oppmuntrande;
    Døme
    • negativ kritikk
  4. Døme
    • han er alltid så negativ;
    • ho var negativ til endringane
  5. Døme
    • eit negativt samsvar
  6. i medisin: som ikkje inneheld det ein har testa for
    Døme
    • graviditetstesten var negativ
  7. i matematikk: som er mindre enn null
    Døme
    • negative tal
Artikkelside

n-fakultet

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

i matematikk: produkt (5) av alle naturlege tal frå 1 til n (2, 1);
jamfør fakultet (2)
Artikkelside

uttrykkje, uttrykke

uttrykkja, uttrykka

verb

Opphav

etter tysk; frå fransk exprimer

Tyding og bruk

  1. stå for, vise (seg i);
    gje (språkleg) form, formulere;
    • valet uttrykker folkeviljen;
    • konjunktiv uttrykker eit ynske;
    • uttrykke stor takk, stor tvil;
    • uttrykke kva ein meiner;
    • uttrykke seg (klart, dumt) – ordleggje seg, formulere noko (munnleg el. skriftleg)
  2. i matematikk:
    • finn lengda uttrykt i meter
Artikkelside

lese

lesa

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt lesa ‘plukke, samle, lese’, i tydinga ‘forsøkje å lære’ med innverknad frå latin legere ‘samle, lese’; jamfør lekse (1

Tyding og bruk

  1. følgje (språk)teikn med auga og gje dei att som språk;
    forstå skriftteikn
    Døme
    • lære å lese og skrive;
    • han las høgt for ungane før dei la seg;
    • ho sit og les i avisa;
    • eg har lese om han på nettet;
    • kan du lese av målaren?
    • eg er dårleg til å lese kart
  2. Døme
    • eg les dette teiknet som R;
    • han vart fristilt (les: sagt opp);
    • lagkameraten greidde ikkje å lese pasninga
  3. seie fram etter skrift;
    Døme
    • elevane las opp dikt for foreldra;
    • lese kveldsbøn;
    • lese for maten
  4. prøve å lære;
    studere
    Døme
    • lese på leksene;
    • studentane les til eksamen;
    • ho las matematikk på universitetet
  5. gje (privat)undervisning
    Døme
    • han les med dei før norskprøva

Faste uttrykk

  • lese mellom linjene
    forstå noko som ikkje er direkte uttrykt
  • lese nokon teksta
    irettesetje nokon
    • læraren las elevane teksta da halve klassa ikkje leverte i tide
  • lese seg til
    lære noko ved å lese
    • eg har lese meg til korleis eg skal sy i ein ny glidelås
  • lese tankane til nokon
    skjøne kva nokon tenkjer
  • lese ut
    gjere seg ferdig med (til dømes ei bok eller eit kapittel)
Artikkelside

nivådeling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å dele eller bli delt i nivå
Døme
  • skulen har nivådeling i matematikk;
  • vere mot nivådeling i barneidretten
Artikkelside

normalplan 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør plan (2

Tyding og bruk

i matematikk: plan som står loddrett på eit anna plan eller ei linje
Artikkelside

normal 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; jamfør normal (2

Tyding og bruk

  1. det vanlege;
    Døme
    • temperaturen er under normalen for årstida
  2. (språkleg) mønster, rettesnor gjeven i regelsamling
  3. i matematikk: linje som står loddrett på ei anna linje eller flate
Artikkelside

n-te, n.

adjektiv

Opphav

av n (2

Tyding og bruk

  1. i matematikk: som er rekkjetal til n;
    jamfør n (2, 1)
    Døme
    • høgje eit tal i n-te potens
  2. i overført tyding: som har høg, men ubestemt talverdi
    Døme
    • eg spør deg for n-te gong
Artikkelside
Side 4 av 17