Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
212 treff

Bokmålsordboka 61 oppslagsord

blandemaskin

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

maskin til å blande noe med
Eksempel
  • han heller poteter i en blandemaskin
Artikkelside

Nynorskordboka 151 oppslagsord

kaste skive

Tyding og bruk

kaste små heller bortover vatnet så dei hoppar på vassflata, skivje (1);
Sjå: skive
Artikkelside

hurtigrute

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. rute (2, 1) med heller få stoppestader som hurtiggåande skip går i;
    ekspressrute, snøggrute (1)
    Døme
    • skip som trafikkerer hurtigruta frå Bergen til Kirkenes
  2. fartøy som trafikkerer ei ekspressrute;
    Døme
    • ho gjekk om bord i sørgåande hurtigrute
Artikkelside

frosenpinne, frosenpinn

substantiv hankjønn

Opphav

same opphav som pinn

Tyding og bruk

frostal (1) person;
person som frys lett
Døme
  • mange frosenpinnar ferierer heller i varmare strøk
Artikkelside

haubits

substantiv hankjønn

Opphav

etter tysk Haubitze; av tsjekkisk houfnice ‘steinslyngje’

Tyding og bruk

kanon med heller stutt røyr som skyt prosjektilet i høg, krum bane slik at det kan nå mål bak høgder og liknande
Artikkelside

slingrekøye, slingrekøy

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

køy om bord i fartøy som er opphengd slik at ho heng heller roleg under slingring
Artikkelside

føre 3

preposisjon

Opphav

norrønt fyrir

Tyding og bruk

  1. lenger framme enn;
    framfor, framanfor
    Døme
    • liggje langt føre dei andre;
    • ho går føre og eg etter;
    • ‘a’ kjem føre ‘b’;
    • gå føre med eit godt eksempel
  2. på framsida av;
    framfor, framanfor, for (7, 1)
    Døme
    • halde føre nasen;
    • vi står føre ein alvorleg situasjon;
    • dei hadde viktigare ting føre seg
  3. tidlegare enn;
    Døme
    • det var føre mi tid;
    • kome føre tida;
    • vi blir nok ikkje ferdige føre jul
  4. brukt som adverb: heller enn;
    Døme
    • rangere noko føre noko anna;
    • velje raudt føre grønt

Faste uttrykk

  • betre føre var enn etter snar
    det er betre å bu seg vel enn å prøve å bøte på noko
  • gå føre seg
    hende, skje
    • undervisninga går føre seg i klasserommet;
    • samlinga vil gå føre seg utandørs;
    • debatten har gått føre seg i fleire månader
  • kjenne seg føre
    gjere seg kjend med det som ligg framføre ved å kjenne (2, 2)
    • eg kjende meg varleg føre med føtene
  • liggje føre
    vere til stades;
    finnast (1), eksistere (1)
    • materialet ligg endeleg føre i bokform;
    • det ligg ikkje føre konkrete planar for gjennomføringa
  • setje seg føre
    bestemme seg for
    • kome i mål med det ein har sett seg føre
  • sjå føre seg
    • ha ein idé om (korleis noko vil bli);
      tru (3, 1)
      • eg ser føre meg at samarbeidet blir nyttig for begge partane;
      • eg ser ikkje føre meg at det blir noko problem
    • lage seg ei indre førestilling av;
      visualisere (1)
      • eg greier ikkje å sjå føre meg korleis huset vil sjå ut når det er ferdig
  • sjå seg føre
    gå varsamt;
    passe seg
    • sjå deg godt føre før du kryssar vegen
  • spørje seg føre
    søkje informasjon (om);
    skaffe seg greie på;
    forhøyre seg
  • ta føre seg
    sjå på, undersøkje;
    fokusere på;
    handsame
    • rapporten tek føre seg økonomi og ressursar;
    • i dette kapittelet skal eg ta føre meg det teoretiske utgangspunktet;
    • vi kan ikkje ta føre oss heile området på ein gong
  • ta seg føre
    gå i gang med (noko)
  • vere føre var
    ta forholdsreglar;
    førebu seg;
    vere forsiktig
    • det er viktig å vere føre var;
    • denne gongen er dei føre var
Artikkelside

før 3

preposisjon

Opphav

norrønt fyrr adverb, komparativ av for (7; jamfør først (2

Tyding og bruk

  1. tidlegare enn;
    Døme
    • eg kom før deg;
    • kom før klokka åtte!
    • vi håpar å vere på plass i det nye huset før jul;
    • onsdag før skjærtorsdag;
    • år 50 før Kristus
  2. brukt som adverb: på eit tidlegare tidspunkt
    Døme
    • både før og no;
    • korkje før eller sidan;
    • før var det slik;
    • før i tida;
    • både den dagen og dagen før
  3. brukt som adverb: heller (2, 1)
    Døme
    • eg vil før gå enn å sitje på med deg

Faste uttrykk

  • frå før
    frå tidlegare (av), allereie
    • eg kjenner henne frå før av;
    • kva kan du om emnet frå før?
  • jo før, jo heller
    så snart som mogleg
  • som før
    slik det alltid har brukt å vere;
    uendra
    • halde fram som før;
    • ingenting er som før;
    • ynskje at alt skal bli som før
Artikkelside

halvlært

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som har berre overflatisk kunnskap;
  2. heller dårleg (inn)lært
    Døme
    • ei halvlært lekse
Artikkelside

hardleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. noko hard, skarp, ofseleg;
    om person:
    • sjå hardleg ut – sjå stiv, morsk ut
  2. òg om hending, høve, sjanse, særleg upersonleg:
    • det ser hardleg ut – heller stygt, spøke ut
  3. som adverb: hardla
    • hesten hans er hardleg gildare enn min
Artikkelside

handlodd

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

lettare blylodd til å lodde djupna på heller grunt vatn med
Artikkelside
Side 7 av 16