Avansert søk

182 treff

Bokmålsordboka 91 oppslagsord

idémaker, idemaker

substantiv hankjønn

Opphav

av idé i betydningen ‘innfall’ og -maker (1

Betydning og bruk

person som kommer med ideer

ideolog

substantiv hankjønn

Opphav

av idé og -log

Betydning og bruk

person som utformer en ideologi;
representant for en bestemt ideologi;
Eksempel
  • partiets ledende ideolog

idélære, idelære

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

av idé i betydningen ‘abstrakt begrep (i filosofi)'

Betydning og bruk

i filosofi: lære om ideene
Eksempel
  • Platons idélære

idealitet

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør ideal (2

Betydning og bruk

  1. i filosofi: det at noe er til bare som idé;
    det å være til bare i den åndelige verden
  2. sjelden: idealisme (1), ideell streben

ideal 2

adjektiv

Opphav

gjennom senlatin idealis, av gresk idea ‘idé’; jamfør idé

Betydning og bruk

Eksempel
  • han gjorde det ikke bare av ideale grunner

monomani

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -mani

Betydning og bruk

svært sterk og ensidig interesse for noe;
fiks idé

målbære

verb

Opphav

av mål (2

Betydning og bruk

legge fram, si fram, presentere, gi uttrykk for
Eksempel
  • målbære en idé;
  • mye av kritikken er målbåret av bloggere

løyen

adjektiv

Opphav

jamfør løyer

Betydning og bruk

  1. som er til å le av;
    morsom
    Eksempel
    • en løyen idé
  2. rar, pussig
    Eksempel
    • hun har blitt litt løyen i det siste

løsenord, løsensord

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

ord som uttrykker en rådende idé eller tanke
Eksempel
  • identitet er det nye løsenordet

løsen

substantiv intetkjønn

Opphav

trolig etter tysk Losung, opprinnelig ‘feltrop’; samme opprinnelse som norrønt lausn ‘løsepenger’

Betydning og bruk

ord eller uttrykk som uttrykker en rådende idé eller tanke;
Eksempel
  • samordning er tidens løsen

Nynorskordboka 91 oppslagsord

ideografi

substantiv hankjønn

Opphav

av idé; jamfør -grafi (1

Tyding og bruk

skriftsystem av ideogram;

ideo-

prefiks

Opphav

av gresk idea; jamfør idé

Tyding og bruk

prefiks (1) i ord som har å gjere med tanke, førestilling eller omgrep;
i ord som ideogram og ideolog

idémakar, idemakar

substantiv hankjønn

Opphav

av idé i tydinga ‘innfall’ og -makar

Tyding og bruk

person som kjem med idear

idédrama, idedrama

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skodespel der handlinga tener til å demonstrere ein idé eller drøfte eit problem

idealitet

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør ideal (2

Tyding og bruk

  1. i filosofi: det at noko er til berre som idé;
    det å vere til berre i den åndelege verda
  2. sjeldan: idealisme (1)

ideal 2

adjektiv

Opphav

gjennom seinlatin idealis, frå gresk idea ‘idé’; jamfør idé

Tyding og bruk

Døme
  • han gjorde det ikkje berre av ideale grunnar;
  • det ideale kongeportrettet

ideolog

substantiv hankjønn

Opphav

av idé og -log

Tyding og bruk

person som utformar ein ideologi;
representant for ein bestemt ideologi;
Døme
  • den leiande ideologen i partiet

idélære, idelære

substantiv hokjønn

Opphav

av idé i tydinga ‘abstrakt omgrep (i filosofi)'

Tyding og bruk

i filosofi: lære om ideane
Døme
  • Platons idélære

monomani

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -mani

Tyding og bruk

særleg sterk og einsidig interesse for noko;
fiks idé

løysingsord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. ord som ein finn fram til ved å løyse ei kryssordoppgåve, ein rebus eller liknande
    Døme
    • løysingsordet var ‘brisling’;
    • du kan sende løysingsordet på e-post
  2. ord som uttrykkjer ein rådande idé eller tanke;
    Døme
    • industrireising var det politiske løysingsordet