Avansert søk

Nynorskordboka 11 oppslagsord

tjukn

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

omfang tvers igjennom eller tvers over noko;
tjukkleik, tjukke (2, tjukne (1, tjukt
Døme
- måle høgd og tjukn;
- papiret finst i fleire tjukner
kvart av fleire lag
Døme
- to tjukner med papp
ugjennomsiktig luft grunna skodde, fok (2), yr eller liknande
Døme
- miste sikta i tjukna

tjukne 2

tjukna

verb

Tyding og bruk

få større masse;
bli tjukkare;
feitne
Døme
- isen tjuknar i kulda
bli tettare;
jamfør tjukk (3)
Døme
- skogen tjuknar
om væske: bli meir tjuktflytande;
stivne
Døme
- om blandinga tjuknar, kan ein tynne ut med vatn
om røyk, luft eller vêr: bli tettare;
bli overskya
Døme
- vêret tjuknar til;
- tåka tjukna rett før stormen

tynn

adjektiv

Opphav

norrønt þunnr

Tyding og bruk

som har lita tjukn eller liten omkrins;
smal
Døme
- tynn is;
- tynt papir;
- eit tynt lag;
- tynne klede;
- ei tynn stong;
- den tynne tråden
om levande vesen eller kroppsdel: med lite feitt og musklar;
ikkje tjukk;
mager, spinkel (1)
Døme
- ein lang og tynn kar;
- ho var tynn og bleik;
- ha tynne legger
om væske, gass eller liknande: lite konsentrert;
lettflytande;
utvatna
Døme
- tynn kaffi;
- ei tynn blanding;
- suppa vart for tynn;
- tynne oljer
om gass eller liknande: lite konsentrert;
lett
Døme
- tynn røyk;
- tynn fjelluft
lite tett;
grisen, spreidd
Døme
- tynn skog;
- ha tynt skjegg;
- bli tynn i håret;
- det er tynt med folk på tribunane;
- det er tynt med poeng i boka
- brukt som adverb:
  kornet står tynt;
  landet er tynt folka
om lyd: utan kraft;
spinkel (3), sped;
høgfrekvent (1)
Døme
- svare med tynn røyst;
- ein skimrande, tynn fiolintone
utan tyngd (5);
innhaldslaus;
svak (8)
Døme
- ei tynn historie;
- tynt innhald;
- ei tynn grunngjeving;
- laget hadde for tynt angrep

Faste uttrykk

be tynt
be inntrengjande og audmjukt
ein tynn ein
ein drink med lite alkohol
ha tynn hud
vere kjenslevar;
vere tynnhuda (2), nærtakande
ho har så tynn hud og tek alt personleg
i tjukt og tynt
i alle situasjonar og utan atterhald
dei heldt saman i tjukt og tynt
liggje tynt an
vere i ei vanskeleg stode som kan få negative konsekvensar
på tynn is
på usikker grunn;
i ein situasjon ein ikkje har kontroll på
eg trur det, men her er eg på tynn is

tjukt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tjukn, tjukkleik

tjukne 1

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tjukn (1), tjukkleik, tjukt

tjukkleik

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

omfang tvers gjennom eller tvers over noko;

Døme

måle tjukkleiken på isen;
strekane har ulik tjukkleik

tjukk

adjektiv

Opphav

norrønt þjokkr, þjukkr, þykkr

Tyding og bruk

som har stor masse;
feit (2), omfangsrik
Døme
- ein tjukk stolpe;
- ha tjukke fingrar;
- låra har vorte tjukkare i det siste;
- eg likar å vere litt tjukk
med stor tjukn (1);
med stort tverrmål
Døme
- isen er fleire meter tjukk;
- huset har tjukke vegger;
- lese ei tjukk bok;
- støvet låg i tjukke lag oppå skapet;
- leggje eit tjukt lag med ost på brødskiva;
- ha tjukke briller
som har einskilde delar som veks eller står tett saman;
tett (3)
Døme
- tjukt gras;
- gå inn i tjukke skogen;
- bu midt i tjukke byen;
- det var tjukt med folk
som er laga av grove og varme materiale
Døme
- kle på seg ei tjukk jakke;
- pakke seg inn i eit tjukt teppe
om væske: som flyt tungt;
tjuktflytande
Døme
- tjukk måling;
- gjere sausen tjukk og god
om gass eller luft: som er vanskeleg å sjå gjennom
Døme
- tjukk luft;
- tjukk røyk;
- skyene var tjukke og mørke
om røyst: som skurrar eller læt ureint
Døme
- vere tjukk i mælet;
- røysta vart tjukk av gråt
om talemål: utprega, folkeleg (2)
Døme
- prate eit tjukt sognemål;
- ha ein tjukk aksent
om påstand, historie, orsaking eller liknande: som ein må vere naiv eller dum for å tru på
Døme
- nei, den er for tjukk!

Faste uttrykk

i tjukt og tynt
i alle situasjonar og utan atterhald
dei heldt saman i tjukt og tynt
tjukk i hovudet
lite oppvakt, dum
tjukke slekta
heile den utvida slekta
invitere tjukke slekta i bryllaup;
høyre til den tjukkaste slekta

tauverk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

samnamn på tau av ymse slags materiale og tjukn
rigg (1), takkelasje

mikrometer 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør -meter

Tyding og bruk

måleinstrument til å måle tjukn og lengd med ein presisjon på 1/1000 mm

tjukke 2

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

tjukkleik, tjukn

Resultat per side: