Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 43 oppslagsord

rest

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; jamfør restere

Tyding og bruk

det som er eller blir att av noko;
Døme
  • restar frå middagsbordet;
  • restar av ein mur;
  • resten vart betalt seinare;
  • han sov resten av natta;
  • bli til rest

Faste uttrykk

  • stå til rest
    vere ubetalt
  • vere til rest
    vere til overs
    • foreldra dekte det som var til rest;
    • det som blir til rest, må kommunen dekkje

vere til rest

Tyding og bruk

vere til overs;
Sjå: rest
Døme
  • foreldra dekte det som var til rest;
  • det som blir til rest, må kommunen dekkje

stå til rest

Tyding og bruk

vere ubetalt;
Sjå: rest

til overs

Tyding og bruk

Sjå: overs
  1. til rest, ekstra
    Døme
    • ha pengar til overs
  2. overflødig, utanfor
    Døme
    • kjenne seg til overs

odde 3

adjektiv

Opphav

av odde (2

Tyding og bruk

  1. om tal: som ein ikkje kan dele med to utan rest
    Døme
    • fem er eit odde tal
  2. som stikk seg ut;
    Døme
    • det var ein del odde typar der

oddetal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tal som ikkje kan delast med to utan rest;
til skilnad frå partal
Døme
  • 3 og 7 er oddetal

leivning

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

noko som er leivd;
Døme
  • gje hunden leivningar frå middagen;
  • leivningar av ein gammal kultur

Faste uttrykk

  • dei jordiske leivningane
    det som er att av ein avdød

igjen

adverb

Opphav

jamfør norrønt í gegn ‘imot’

Tyding og bruk

  1. tilbake til same staden;
    Døme
    • kome heim igjen;
    • kom snart igjen!
  2. tilbake på same staden;
    Døme
    • halde igjen;
    • ho lever igjen etter at mannen døydde;
    • etle igjen noko;
    • bli verande igjen
  3. på ny;
    Døme
    • byrje på skulen igjen;
    • gjere noko om igjen
  4. brukt om tilhøve eller tilstand som er slutt eller blir oppretta på nytt;
    Døme
    • få igjen noko ein har lånt vekk;
    • byggje kyrkja opp igjen etter brannen;
    • finne igjen noko ein har mista;
    • friskne til igjen;
    • kjenne igjen ein gammal klassekamerat
  5. brukt i uttrykk for å lukke, fylle og liknande;
    Døme
    • lat igjen døra!
    • knyt igjen sekken!
    • skispora fauk fort igjen
  6. brukt for å vise at noko er gjeve som vederlag, er late tilbake eller er til rest;
    Døme
    • ha noko igjen for bryet;
    • dette skal du ha igjen!
    • det er litt igjen i flaska

Faste uttrykk

  • igjen og igjen
    gong på gong;
    opp att og opp att
    • dei gjorde den same feilen igjen og igjen
  • sitje igjen
    bli tilbake etter skuletid som straff
  • ta igjen
    • nå igjen;
      innhente;
      ta att (1)
      • ho tok dei igjen i bakken
    • gjere motstand;
      hemne
      • han ville ikkje slåst, og tok aldri igjen
    • rette opp, bøte på;
      kompensere;
      ta att (3)
      • ta igjen for mange år med stillstand i næringa

slant

substantiv hankjønn

Opphav

svensk

Tyding og bruk

  1. mynt, pengestykke som er lite verd
    Døme
    • koparslant;
    • slengje i stakkaren ein slant
    • slump, sum(4,1,2,3)
      • få ein god slant for arbeidet
  2. Døme
    • drikke slantane

bek

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt bik, gjennom lågtysk, frå latin pix; samanheng med harpiks

Tyding og bruk

svartbrun rest etter destillering av tjøre og visse andre organiske emne
Døme
  • svart som bek