Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

forakt

substantiv hokjønn

Opphav

etter lågtysk voracht

Tyding og bruk

kjensle, tanke eller framferd prega av mishag og motvilje;
Døme
  • ha forakt for noko;
  • sjå på nokon med forakt;
  • syne forakt for retten;
  • bli møtt med taus forakt
Artikkelside

forakte

forakta

verb

Opphav

frå lågtysk , opphavleg ‘ikkje akte’

Tyding og bruk

ha låge tankar om, sjå ned på;
Døme
  • forakte veikskap;
  • forakte seg sjølv;
  • forakte sitt eige opphav

Faste uttrykk

  • ikkje å forakte
    ikkje verst;
    ganske god
    • litt søvn er ikkje å forakte;
    • eit godt måltid er ikkje å forakte
Artikkelside

få billig

Tyding og bruk

brukt for å uttrykkje forakt for noko eller nokon;
Sjå: billig
Døme
  • den typen kan dei få billig for han
Artikkelside

pompøsitet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å vere pompøs
Døme
  • ha forakt for jåleri og pompøsitet
Artikkelside

dekadanse

substantiv hankjønn

Uttale

dekadanˊse; dekadanˊgse

Opphav

gjennom fransk, frå latin de- og cadere ‘falle’; jamfør de-

Tyding og bruk

  1. oppløysing som følgje av overdriven forfining;
    Døme
    • vestleg dekadanse;
    • teikn på dekadanse;
    • åndeleg dekadanse
  2. litterær retning mot slutten av 1800-talet der det vart uttrykt forakt for borgarlege konvensjonar
    Døme
    • den franske dekadansen
Artikkelside

avvise

avvisa

verb

Tyding og bruk

  1. nekte tilgjenge
    Døme
    • restauranten måtte avvise fleire gjester;
    • bli avvist i døra
  2. seie nei til;
    Døme
    • avvise eit krav;
    • retten avviste saka;
    • kroppen avviste den nye nyra
  3. vise attende;
    Døme
    • avvise ei skulding;
    • avvise nokon med forakt;
    • kjenne seg avvist
Artikkelside

vanvyrdnad, vanvørdnad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å vanvyrde (1), forakt
Døme
  • tale med vanvyrdnad om noko
Artikkelside

billig, billeg

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. som ikkje kostar mykje;
    Døme
    • billige varer;
    • få noko for ein billig pris;
    • vere billig på noko
  2. Døme
    • eit billig poeng;
    • billige vitsar

Faste uttrykk

  • ein billig penge
    ein liten pengesum
    • det var mange bøker til sals for ein billig penge
  • få billig
    brukt for å uttrykkje forakt for noko eller nokon
    • den typen kan dei få billig for han
  • sleppe billig unna
    kome lettvint frå noko
    • ho har sloppe billig unna ansvaret
Artikkelside

kysse

kyssa

verb

Opphav

norrønt kyssa

Tyding og bruk

  1. syne kjærleik eller vyrdnad ved å presse leppene mot noko eller nokon;
    kjærteikne med munnen
    Døme
    • kysse brura;
    • kysse eit bilete;
    • kysse kvarandre;
    • kysse med open munn;
    • kysse og kline
  2. brukt for å uttrykkje forakt
    Døme
    • kyss meg bak!
    • kyss meg i rauva!
Artikkelside

forakteleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er prega av forakt;
    vanvørdande, svivyrdeleg
    Døme
    • foraktelege miner;
    • eit forakteleg blikk
    • brukt som adverb
      • stire forakteleg på nokon;
      • fnyse forakteleg av forslaget
  2. som fortener forakt
    Døme
    • ein forakteleg person;
    • ei forakteleg handling
Artikkelside
Side 1 av 2