Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no
, Bokmålsordboka og Nynorskordboka
Bokmålsordboka og Nynorskordboka
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Meny
Hjelp
Om ordbøkene
Innstillingar
Kontakt oss
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Avansert søk
Vanleg søk
Ordbøker
Begge ordbøkene
Bokmålsordboka
Nynorskordboka
Søk
Oppslagsord
Med bøygde former
Fritekstsøk
Ordklasse
alle
verb
substantiv
adjektiv
pronomen
determinativ
adverb
preposisjonar
konjunksjonar
subjunksjonar
interjeksjonar
Nullstill
Listevisning
Søkjehjelp
Eitt treff
Nynorskordboka
8
oppslagsord
aleine
,
åleine
adverb
Opphav
lågtysk
alene
,
eigenleg
‘heilt einsam’
Tyding og bruk
for seg sjølv
;
einsleg
Døme
liggje, sitje, vere aleine
berre
(
3
III)
Døme
eine og aleine
Faste uttrykk
bli aleine
miste den
eller
dei nærmaste
ho vart aleine med tre born
Artikkelside
mørkeredsle
,
mørkredsle
substantiv
hokjønn
mørkeredsel
,
mørkredsel
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
det å vere
mørkeredd
Døme
eg kjenner mørkeredsla kome når eg går heimover åleine om kvelden
Artikkelside
ei svale gjer ingen sommar
Tyding og bruk
eitt teikn åleine er ikkje nok til at ein kan stole på at ei utvikling går i positiv retning
;
Sjå:
svale
Artikkelside
svale
1
I
substantiv
hokjønn
Vis bøying
Opphav
norrønt
svala
Tyding og bruk
i
fleirtal
: familie i ordenen sporvefuglar
;
Hirundinidae
fugl i svalefamilien
Døme
låvesvale
;
sandsvale
;
taksvale
Faste uttrykk
ei svale gjer ingen sommar
eitt teikn åleine er ikkje nok til at ein kan stole på at ei utvikling går i positiv retning
Artikkelside
kunstløp
,
kunstlaup
substantiv
inkjekjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
idrett der ein, åleine eller saman med andre, viser evnene sine på skeiser ved dans, hopp og
piruettar 2
Artikkelside
død
1
I
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Opphav
norrønt
dauði, dauðr
;
samanheng
med
døy
Tyding og bruk
det å døy
;
dødsfall
,
bortgang
Døme
vere døden nær
;
li ein smertefri død
;
dømme til døden
;
den visse død
;
tru på eit liv etter døden
;
død over fienden!
personifisering av
død
(
1
I
, 1)
Døme
stå andlet til andlet med døden
;
døden treffer oss alle
;
innhenta av døden
noko som valdar
død
(
1
I
, 1)
;
dødsårsak
,
bane
(
2
II)
Døme
dette blir min død
;
det er døden å kave slik
;
bli straffa med døden
i overført tyding: noko som blir borte eller tek slutt
;
fråfall
,
stogg
som etterledd i ord som
avisdød
butikkdød
Faste uttrykk
død og forderving
ulukkeleg lagnad
;
misere
,
elende
,
liding
det lukta død og forderving
;
bringe død og forderving
;
spå død og forderving
døy ein naturleg død
døy av sjukdom (i høg alder) utan uvanlege omstende
ho døydde truleg ein naturleg død
;
dei fleste vil døy ein naturleg død
gå i døden for
friviljug ofre livet for
gå i døden for menneskeverdet
liggje for døden
vere døyande
;
liggje på
dødsleiet
liggje for døden i ei veke
;
det året han låg for døden
med døden til følgje
som valdar
død
(
1
I
, 1)
ei ulykke med døden til følgje
;
lekamsskading med døden til følgje
på død og liv
same kva det kostar
;
med naudsyn
;
absolutt
(
2
II
, 2)
,
plent
(3)
dei skal på død og liv på fjellet i ferien
;
katta skal på død og liv vaske seg
på liv og død
som gjeld livet
;
som står om overleving
ein kamp på liv og død
sjå døden i auga
vere nære å døy
fiskarane har sett døden i auga mange gongar før
;
dei såg døden i auga, men overlevde
til døde
(gjere noko) med døden som resultat
svelte seg til døde
;
trene seg til døde
til sin død
heilt til ein døyr
bu åleine til sin død
;
halde fast ved noko til sin død
;
leve lykkeleg til sin død
Artikkelside
til sin død
Tyding og bruk
heilt til ein døyr
;
Sjå:
død
Døme
bu åleine til sin død
;
halde fast ved noko til sin død
;
leve lykkeleg til sin død
Artikkelside
gilde
1
I
substantiv
inkjekjønn
Vis bøying
Opphav
norrønt
gildi
‘betaling’
;
av
gild
Tyding og bruk
om eldre forhold: samskipnad av folk med sams interesser
;
laug
(
1
I)
gjestebod, festleg lag, fest
Døme
halde gilde
Faste uttrykk
betale gildet
koste leiken, betale hendinga, tiltaket
kommunen slepp å betale gildet åleine
Artikkelside