Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 66 oppslagsord

folkefest

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

arrangement eller hending som skaper høg stemning hos mange folk
Døme
  • invitere til folkefest
Artikkelside

demiurg

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. i platonisk (1) tradisjon: gud som skaper den fysiske verda
  2. i gnostisk tradisjon: vond gud som er underordna ei høgare makt, og som styrer over det verdslege
Artikkelside

vert

substantiv hankjønn

Opphav

lågtysk wert; truleg samanheng med verd (2 og kanskje samanheng med vord (3

Tyding og bruk

  1. person som tek mot gjester og trakterer dei;
    Døme
    • hotellvert;
    • krovert;
    • verten bad gjestene til bords
    • ordtøke:
      • gjere rekning utan vert – gløyme, sjå bort frå viktige ting, noko som seinare skaper vanskar
  2. huseigar
    Døme
    • verten kasta ut leigebuarane
  3. person, institusjon som etter avtale driv eigedomen sin for ein annan parts (til dømes statens) rekning
    Døme
    • skaffe vert til forsøksdrift
  4. menneske, dyr eller plante som ein snyltar lever på
    Døme
    • mennesket er vert for bendelorm
Artikkelside

vanskeleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som skaper vanskar, tung, vand (2, 1);
    ikkje lett
    Døme
    • eit vanskeleg arbeid, spørsmål;
    • ha det vanskeleg økonomisk;
    • ha vanskeleg for å svare for seg
  2. som ikkje er lett å gjere til lags eller å ha med å gjere;
    noko vrang
    Døme
    • vanskeleg å vere i lag med;
    • ha eit vanskeleg sinn

Faste uttrykk

  • i ein vanskeleg alder
    særl: i puberteten
Artikkelside

urovekkande, urovekkjande

adjektiv

Tyding og bruk

som skaper uro (5) og frykt
Døme
  • stoda, utviklinga er urovekkande;
  • få urovekkande tidender
Artikkelside

uniformistisk

adjektiv

Tyding og bruk

som skaper eller viser einsretting
Døme
  • uniformistiske tendensar
Artikkelside

uhygge 1, uhyggje

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. (stemning eller kjensle skapt av) noko nifst, skremmeleg, makabert
    Døme
    • epidemien skaper uhygge i strøket;
    • kjenne uhyggja frå gjelet
  2. (stemning eller kjensle skapt av) noko utriveleg, noko leitt
    Døme
    • det blir berre uhygge av denne krangelen
Artikkelside

uhugnad

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt úhugnaðr

Tyding og bruk

utriveleg kjensle eller tilstand;
noko leitt;
Døme
  • kjenne uhugnad ved noko;
  • slikt vekkjer, skaper uhugnad hos el. blant dei;
  • det står (ein) uhugnad frå han;
  • det følgjer uhugnad med han
Artikkelside

syrgjeleg, sørgeleg, sørgjeleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som skaper eller kan skape sorg;
    særs lei, harmeleg
    Døme
    • ein syrgjeleg bodskap;
    • ei syrgjeleg historie
  2. Døme
    • vere i ein syrgjeleg tilstand
  3. svært
    Døme
    • bli syrgjeleg skuffa
Artikkelside

syndenaud, syndenød

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

vondt samvit som tanken på (eiga) synd skaper
Artikkelside
Side 5 av 7