Avansert søk

Nynorskordboka 142 oppslagsord

ovglad

adjektiv

Tyding og bruk

særs glad;

Døme

dei er ovglade over resultatet

oppe

adverb

Opphav

norrønt uppi; jamfør opp

Tyding og bruk

på ein stad som ligg høgare enn ein annan;
motsett nede (1)
Døme
- oppe på taket;
- oppe i lufta;
- oppe under mønet;
- her oppe;
- eit vindauge langt oppe på veggen;
- sola er oppe
plassert høgt på ein skala, i eit hierarki eller i ei rekkjefølgje
Døme
- langt oppe på rangstigen;
- ho var godt oppe i 30-åra
ståande
Døme
- han datt, men var snart oppe att
stått opp frå senga;
ikkje i seng
Døme
- vere tidleg oppe om morgonen;
- dei sit lenge oppe om kvelden
inne eller nede i noko (som har opninga i den øvste delen)
Døme
- oppe i eit fat
open (1)
Døme
- døra stod oppe
på ein stad lenger framme
Døme
- stå oppe ved scena
lenger inn i landet;
nord
Døme
- oppe i dalen;
- bu oppe i Finnmark
til drøfting eller handsaming
Døme
- saka har ikkje vore oppe ennå
involvert i ei verksemd, hending eller ein situasjon
Døme
- vere oppe til eksamen;
- stå midt oppe i arbeidet;
- partiet er oppe i ein krevjande situasjon
på eit normalt (godt) nivå;
ved like
Døme
- halde folketalet oppe;
- halde interessa oppe;
- dei heldt motet oppe
i funksjon
Døme
- mobilnettet er snart oppe igjen

Faste uttrykk

høgt oppe og langt nede
med skiftande sinnsstemning
høgt oppe
i svært godt humør;
veldig glad;
euforisk

høgt oppe

Tyding og bruk

i svært godt humør;

veldig glad;

Sjå: oppe

gild

adjektiv

Opphav

norrønt gildr ‘fullgod, som det må betalast for’; samanheng med gjalda ‘betale’

Tyding og bruk

gjeldande, gyldig
Døme
- gild mynt;
- gild vekt
- - allgild
  - rettsgild
  - ugild
stor, monaleg, dugeleg;
framifrå, solid, grepa;
drusteleg, staseleg, fin
Døme
- gild hest;
- gild gard;
- gild kar;
- gild jente;
- gilde klede;
- gilde fargar
godlynt, snill, hyggjeleg
Døme
- vere gild med nokon;
- vere gild mot nokon;
- ver gild og ikkje sei det!
hugnadsam, triveleg
Døme
- gild fest;
- gild kveld
- brukt som adverb
  ha det gildt
glad (2, fjåg;
byrg, stolt
Døme
- bli gild av noko;
- vere gild av nokon

ein neve stor

Tyding og bruk

ganske liten;

Sjå: neve

Døme

eg har vore glad i musikk frå eg var ein neve stor

neve 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hnefi

Tyding og bruk

hand (1)
Døme
- knyte nevane i sinne;
- ha nevar som ein tømmerhoggar;
- han har alltid vore flink med nevane
- - arbeidsneve
  - knyttneve
handfull, gaupn (2)
Døme
- ein neve salt

Faste uttrykk

ein neve stor
ganske liten
eg har vore glad i musikk frå eg var ein neve stor
på tørre nevane
utan våpen
dei slost på tørre nevane
spytte i nevane
gjere seg klar til eit krafttak;
kome i gang
her er det berre å spytte i nevane og gå på

lettlynt, lettlyndt

adjektiv

Tyding og bruk

som er glad og lett til sinns;
lettliva (1)
lettsindig;
lettliva (2)

lettliva

adjektiv

Opphav

jamfør liv

Tyding og bruk

som er glad og lett til sinns;
livleg (1), livsglad
Døme
- ein lettliva gjeng med ungdomar
tankelaus;
lettsindig

levedag

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

særleg i fleirtal: levetid (1)

Døme

det var ein av dei siste levedagane hennar;
eg har aldri i mine levedagar vore så glad

lett

adjektiv

Opphav

norrønt léttr

Tyding og bruk

som har etter måten lita vekt;
motsett tung (1)
Døme
- ei lett bør;
- han er blitt fleire kilo lettare det siste året;
- vere kledd i lette sommarklede
makeleg (2);
enkel;
motsett vanskeleg
Døme
- eit lett arbeid;
- vere eit lett bytte for nokon;
- det er det lett for deg å seie!
- dei er lette å lure
svak, mild;
liten
Døme
- dei fekk ei lett straff;
- det var lett regn under turen;
- eg åt berre eit lett måltid før eg la meg;
- dei fekk berre lett feber og litt hoste
brukt som adverb: til ein viss grad, litt
Døme
- kjøtet skal brunast lett;
- elevane var lettare forvirra etter forklaringa;
- han vart berre lettare skadd
sorglaus, glad (2, 1)
Døme
- ha eit lyst og lett sinn
utan å anstrengje seg;
naturleg (5)
Døme
- gå med lette steg
- brukt som adverb:
  samtala glei lett
om mat og drikke: som inneheld relativt lite kaloriar samanlikna med originalen
brukt som adverb: utan særleg grunn eller påverknad
Døme
- ho blir lett sint

Faste uttrykk

bli vegen og funnen for lett
bli vurdert og avvist
ha lett for det
ha gode evner;
vere oppvakt
lett bris
svak vind med styrke frå 3,4 til 5,4 meter per sekund
lett musikk
musikk som ikkje er krevjande;
underhaldningsmusikk
lett om hjartet
glad til sinns, utan uro i seg
lett på foten
stø og rask i gonga;
snarføtt
lett på handa
som gjer noko varleg og nøye
lett på tå
med lette fotrørsler
lett som ei fjør
med veldig låg vekt
lettare sagt enn gjort
vanskelegare å gjere enn det ser ut til
ta lett på
handsame eller vurdere overflatisk
ho tok litt lett på arbeidsoppgåvene

Side 2 av 15

Resultat per side: