Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 25 oppslagsord

vippevindauge, vippevindauga

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

vindauge som kan dreiast om ein vassrett akse
Artikkelside

trommel

substantiv hankjønn

Opphav

tysk; same opphav som tromme (1

Tyding og bruk

  1. hol sylinder (særleg som kan rotere om sin eigen akse)
    Døme
    • tørketrommel;
    • trommelen i vaskemaskinen;
    • vinde opp tau på ein trommel
  2. sylinderforma behaldar, særleg spann
  3. valseforma reiskap, særleg til å tromle grunnen med;
Artikkelside

teljeapparat

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. apparat som registrerer talet på omdreiingar av ein akse eller slag fram og tilbake av ein maskindel
  2. apparat som tel dei som passerer ei sperre
    Døme
    • ti tusen passerte teljeapparata på fotballstadion
Artikkelside

spiral

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin av spira ‘vinding’

Tyding og bruk

  1. linje som går i stadig større vindingar om eit punkt
  2. linje som går i stadig (like store) vindingar om ein akse;
  3. ting som er forma som ein spiral (1 og 2);
    prevensjonsmiddel for kvinner
    Døme
    • setje inn spiral
Artikkelside

slipestein

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(sand)stein til å slipe med, særleg sylinderforma stein som sviv kring ein akse
Døme
  • dra slipesteinen;
  • ha ljåen på slipesteinen
Artikkelside

rotere

rotera

verb

Opphav

frå latin av rota ‘hjul’

Tyding og bruk

  1. svinge kring ein akse eller eit sentrum
    • jorda roterer
  2. i presens partisipp:
    • roterande snøplog
Artikkelside

rotasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; sjå rotere

Tyding og bruk

omdreiing, svingande rørsle (kring ein akse)
Artikkelside

paraboloide

substantiv hankjønn

Uttale

utt -o-iˋde

Opphav

nylaging til gresk parabole; sjå parabel

Tyding og bruk

kjeglesnittflate som kjem fram når ein fører ein parabel (2) rundt sin eigen akse
Artikkelside

ordinatakse

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

loddrett akse i eit plant koordinatsystem;
Artikkelside

dreie

dreia

verb

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. få til å svive rundt ein akse;
    Døme
    • dreie rattet;
    • dreie på rattet;
    • dreie på hovudet
  2. ta ei ny retning
    Døme
    • vinden dreier vestleg
  3. runde til, forme (eit emne som roterer) med skjerereiskap;
    Døme
    • dreie ein bolle
  4. forme, til dømes leirgods, ved hjelp av dreieskive (1)
  5. Døme
    • dreie til ein

Faste uttrykk

  • dreie av
    manøvrere frå vinden eller kursen
  • dreie hovudet rundt på
    gjere fortulla, forelska i seg
  • dreie rundt veslefingeren
    ha makta over
  • dreie seg om
    • snu seg rundt
      • dreie seg om på hælen
    • handle om, gjelde
      • det er pengar att, det kan dreie seg om 50 000 kr
Artikkelside
Side 2 av 3