Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 181 oppslagsord

renne 3

renna

verb

Opphav

norrønt renna

Tyding og bruk

  1. om væske: strøyme, flyte (1
    Døme
    • elva rann strid;
    • tårene renn;
    • rennande vatn;
    • Lågen renn ut i Mjøsa;
    • renne over
    • om kar (II):
      • renne full, tom
    • drype (1
      • stearinlyset renn
  2. Døme
    • sola, dagen rann
  3. Døme
    • blad som renn frå lauk og frø;
    • åkeren renn – det spirer, gror i åkeren
  4. gli, kome i fart (og nå fram til)
    Døme
    • sinnet rann av han;
    • det rann meg i hug – eg kom på;
    • renne i auga – falle i auga; gjere inntrykk

Faste uttrykk

  • la munnen renne
    snakke fort; skravle i veg
  • renne opp
    smelte, bråne
Artikkelside

renne 4

renna

verb

Opphav

norrønt renna

Tyding og bruk

  1. fare av garde, springe, flyge, laupe
    Døme
    • renne sin veg;
    • renne gatelangs;
    • renne på dørene
  2. Døme
    • renne på ski, kjelke, skeiser
  3. fare, røre seg (fort);
    Døme
    • renne i hop;
    • renne på ein båt
  4. få til å renne (3, 1) eller strøyme;
    Døme
    • renne saft på ei flaske;
    • renne i seg øl – drikke mykje
  5. la gli, gje fart, løype (4, 1)
    Døme
    • renne kniven i ein;
    • renne hovudet mot muren;
    • renne ei skute i senk;
    • renne tømmer
  6. Døme
    • renne garn på snella
    • leggje opp tråden til ein vev (på rennebom)
      • renne veven
Artikkelside

renne 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt renna, tyding truleg frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. (avløps)leidning, grøft;
    låm, (pløgd) fòr i tre, metall eller;
    Døme
    • gjødselrenne;
    • stikkrenne;
    • takrenne;
    • skirenne – skispor;
    • ei renne i åkeren, i isen
  2. lang, smal fordjuping i jordyta (undersjøisk eller på land)
    Døme
    • Norskerenna
Artikkelside

renne 2

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tilsprang, full fart;
Døme
  • han tok renne og hoppa langt;
  • ho kom inn i eit renne – i full fart;
  • far gjorde eit renne til stølen
Artikkelside

brennfort

adjektiv

Tyding og bruk

svært snøgg;
jamfør brenn- (2)
Døme
  • brennforte trommeslag
  • brukt som adverb:
    • renne brennfort;
    • han tok brennfort handa til seg
Artikkelside

plogfor, plogfòr

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør for (1

Tyding og bruk

renne etter plog (1) i jorda
Artikkelside

ploge

ploga

verb

Tyding og bruk

  1. flyge, renne eller fare framover i plogform
    Døme
    • ein flokk grågjæser som ploga sørover
  2. renne med skiene i plogform;
    Døme
    • ploge seg ned dei brattaste bakkane
Artikkelside

overrisling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å la vatn eller anna væske renne, risle eller tyte i ein tynn straum ut over noko
Artikkelside

overløp, overlaup

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. det at væske renn over (ein kant)
    Døme
    • det var litt overløp i magasinet
  2. stad der væske renn eller kan renne over;
    avløpsinnretning i vassbehaldarar eller liknande som hindrar at vatnet når over ei viss høgd
Artikkelside

pil 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt píla; frå latin ‘kastespyd’

Tyding og bruk

  1. tynn pinne med skarp spiss til å skyte ut med boge (3) eller armbrøst
    Døme
    • skyte med pil og boge
  2. ting eller figur som liknar på ei pil (1, 1)
    Døme
    • pila syner køyreretninga

Faste uttrykk

  • bli treft av amors piler
    bli forelska
    • dei blei begge trefte av amors piler då dei såg kvarandre
  • fare som ei pil
    renne fort av stad;
    fyke
    • han fer som ei pil på sykkelen
Artikkelside
Side 1 av 19