Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

framstøyt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • gjere ein framstøyt for å få endra lova
  2. Døme
    • gje nokon ein framstøyt til å gjere noko;
    • få ein framstøyt til å gjere noko
Artikkelside

offensiv 1

substantiv hankjønn

Uttale

åfˊfangsiv; åfˊfansiv

Opphav

frå fransk; jamfør offensiv (2

Tyding og bruk

til skilnad frå defensiv (1
Døme
  • fienden sette inn ein offensiv

Faste uttrykk

  • ta offensiven
    gå til åtak;
    ta initiativet;
    vere først ute
  • vere på offensiven
    ha overtaket i til dømes ein krig eller konkurranse;
    halde på å få overtaket;
    vere på frammarsj
Artikkelside

klo

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt kló

Tyding og bruk

  1. kvass hylseforma tånagl hos krypdyr, fuglar og mange pattedyr
    Døme
    • ha lange klør;
    • setje klørne i byttet;
    • katten kvesser klørne
  2. saksliknande gripe- og fangstreiskap hos hummar, krabbe og kreps
    Døme
    • ein hummar med digre klør
  3. reiskap som liknar ei klo (1);
    Døme
    • kloa på ankeret
  4. i overført tydig: vond kjensle
    Døme
    • kjenne ei klo i magen;
    • få ei kald klo i brystet
  5. Døme
    • ha fleire klør i seglet

Faste uttrykk

  • falle/kome i klørne på
    falle i klørne på fienden
  • få/slå kloa i
    få tak i
    • slå kloa i det siste kakestykket;
    • politiet slo kloa i skurkane
  • klippe klørne på
    gjere uskadeleg
    • argumentet klipte klørne på motdebattanten
  • kvesse klørne
    gjere seg klar til åtak eller framstøyt
    • partiet kvesser klørne føre valkampen
  • med nebb og klør
    med alle middel ein har
    • kjempe med nebb og klør i forsvar
  • vise klør
    vise at ein er klar til å bite frå seg
    • stundom må ein vise klør
Artikkelside

kvesse

kvessa

verb

Opphav

norrønt hvessa; av kvass (2

Tyding og bruk

  1. gjere kvass;
    Døme
    • kvesse kniven;
    • han kvesste blyanten med kniv
  2. om vind: bli kvassare eller stridare
    Døme
    • vinden kvesser på
  3. tale kvast
    Døme
    • ho kvesste i

Faste uttrykk

  • kvesse klørne
    gjere seg klar til åtak eller framstøyt
    • partiet kvesser klørne føre valkampen
  • kvesse pennen
    gje seg i kast med å skrive noko
  • kvesse seg til
    bli spennande eller alvorleg
  • kvesse øyre
    lyde vel etter
Artikkelside

kvesse klørne

Tyding og bruk

gjere seg klar til åtak eller framstøyt;
Sjå: klo, kvesse
Døme
  • partiet kvesser klørne føre valkampen
Artikkelside

tidsbunden

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er bunden til ei bestemt tid (1, 7);
    sterkt tidsprega
    Døme
    • tankegangen i boka er tidsbunden
  2. som er avgrensa i tid
    Døme
    • ein tidsbunden framstøyt
Artikkelside

stormtropp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. tropp (2, 2) som gjer stormåtak
  2. personar, gruppe som kjem med ein avgjerande framstøyt i ein kamp(situasjon)
    Døme
    • vere stormtroppar for revolusjonen
Artikkelside

prøveballong

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

liten ballong som ein sender opp før ein større ballong for å granske vindstyrke og vindretning;
i overført tyding: varsam framstøyt for å sondere tilhøva;
Artikkelside

følar

substantiv hankjønn

Opphav

av føle (2

Tyding og bruk

  1. utvekst med sanseorgan på hovudet hos mange virvellause dyr og enkelte fiskar;
    jamfør følehorn
  2. instrument som registrerer ytre påverknad;
    Døme
    • det er installert ein følar i bassenget som registrerer mengda med klor i vatnet
  3. varsam framstøyt for å sondere tilhøva;
    Døme
    • ha følarar ute for eit mogleg politisk samarbeid
Artikkelside