Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
14 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 14 oppslagsord

fosse

fossa

verb

Tyding og bruk

Døme
  • vatnet fossa inn i båten;
  • ro så det fossar

Faste uttrykk

  • fosse fram
    gjere eller få monaleg framgang
    • partiet fossar fram
Artikkelside

foss

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt fors, foss

Tyding og bruk

  1. stor mengd med fallande vatn (i elv);
    Døme
    • fossen brusar;
    • falle i fossen
  2. brusande vassmengd
    Døme
    • fossen stod om båten
  3. i overført tyding: stor mengd, flaum (2)
    Døme
    • ein foss av skjellsord

Faste uttrykk

  • prate/snakke som ein foss
    snakke mykje og fort
Artikkelside

laksetrapp

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

kunstig veg som er bygd for laks eller aure forbi fossar og stryk til gyteplassar
Artikkelside

byggje ut

Tyding og bruk

Sjå: byggje
  1. gjere meir effektiv;
    utvikle
    Døme
    • mange fossar er bygde ut
  2. utvide, styrkje
    Døme
    • byggje ut tenestene i kommunen
Artikkelside

fosse fram

Tyding og bruk

gjere eller få monaleg framgang;
Sjå: fosse
Døme
  • partiet fossar fram
Artikkelside

elvestryk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

stryk (1) i elv
Døme
  • kajakkpadling i elvestryk og fossar
Artikkelside

byggje 1, bygge 1

byggja, bygga

verb

Opphav

norrønt byggja; samanheng med bu (3

Tyding og bruk

  1. (la) føre opp;
    (la) tømre eller mure;
    lage til
    Døme
    • byggje hus;
    • byggje vegar;
    • byggje skip og båtar;
    • fuglane byggjer reir;
    • han drøymer om å byggje sin eigen el-gitar
  2. setje hus på (ei tuft);
    busetje (eit land)
    Døme
    • byggje eit land
  3. utvikle muskelmasse
    Døme
    • trene og byggje musklar
  4. skape, utvikle
    Døme
    • byggje sin eigen identitet;
    • byggje vidare på dei interessene ein har;
    • ha som mål å byggje tillit

Faste uttrykk

  • byggje bru
    få i stand tilnærming mellom to partar med heilt ulike standpunkt
    • byggje bru mellom generasjonane
  • byggje inn
    føye inn (i noko anna)
    • kraftverket er bygd inn i fjellet
  • byggje luftslott
    leggje store planar som ikkje let seg gjennomføre
  • byggje ned
    trappe ned;
    redusere
    • byggje ned fordomar og motsetningar
  • byggje og bu
    busetje seg;
    ha tilhald
    • folk vil byggje og bu i distrikta
  • byggje om
    endre (ei bygning)
    • byggje om huset
  • byggje opp
    setje saman;
    utvikle
    • byggje opp tenestetilbodet;
    • boka er bygd opp som ei kriminalgåte;
    • dei planlegg å byggje opp eit historisk arkiv
  • byggje på
    • gjere ei bygning større;
      lage til eit tilbygg
      • huset vart bygd på i høgda
    • vere tufta på;
      ha til grunnlag for
      • vurdere omstenda som vedtaket er bygd på
  • byggje seg opp
    vekse i styrke
    • høgtrykk byggjer seg opp;
    • spenninga har bygd seg opp
  • byggje til
    reise som tilbygg
    • den nye stova vart bygd til
  • byggje ut
    • gjere meir effektiv;
      utvikle
      • mange fossar er bygde ut
    • utvide, styrkje
      • byggje ut tenestene i kommunen
  • Roma vart ikkje bygd på éin dag
    eit stort arbeid krev si tid
Artikkelside

buldre 1

buldra

verb

Opphav

av lågtysk bulderen; lydord

Tyding og bruk

  1. lage bulder;
    Døme
    • sjøen bryt og buldrar
    • brukt som adjektiv
      • buldrande fossar;
      • helse med buldrande røyst
  2. tale høgt og bråkande (og sint)
    Døme
    • banne og buldre
  3. om orrhane: få fram ein rullande gurglelyd under leik (5)
Artikkelside

fossro

verb

Tyding og bruk

  1. ro (5, 1) så det fossar
  2. i overført tyding: snakke seg vekk frå eit vanskeleg emne
    Døme
    • fossro vekk frå utsegnene sine
Artikkelside

stryk

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt strykr m ‘sterk vind’; av stryke

Tyding og bruk

  1. stad i, parti av ei elv der straumen er strid
    Døme
    • elva renn snøgt i fossar og stryk
  2. det å stryke til eksamen
    Døme
    • det var over 20 prosent stryk (til eksamen) i år
  3. Døme
    • få stryk;
    • gje ein stryk
Artikkelside
Side 1 av 2