Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 69 oppslagsord

daud, død 2

adjektiv

Opphav

norrønt dauðr

Tyding og bruk

  1. ikkje lenger i live, avliden (1)
    Døme
    • ho er død no;
    • død eller levande;
    • bli erklært død;
    • ein daud fisk;
    • daude fluger i vinduskarmen;
    • daude planter
    • brukt som substantiv:
      • følgje den døde til grava;
      • stå opp frå dei døde
  2. som framstår livlaus
    Døme
    • bleike og daude augo;
    • snakke med ei daud røyst
  3. som har lite ferdsel, liv eller verksemd;
    Døme
    • staden verkar daud;
    • her er det heilt daudt
  4. som ikkje blir brukt meir;
    Døme
    • latin er eit daudt språk;
    • denne tradisjonen har vore daud lenge
  5. som ikkje fungerer meir;
    Døme
    • motoren er daud;
    • telefonen min er heilt daud
  6. som ikkje er relevant eller aktuell lenger
    Døme
    • bluesen er ikkje daud;
    • saka er heilt daud
  7. som kjennest slapp;
    Døme
    • daud i kroppen;
    • ein daud fot
  8. i ro;
    Døme
    • sjøen låg daud og still;
    • det er daudt i vêret;
    • ballen låg daud;
    • eit daudt publikum
  9. som er ugyldig;
    som ikkje tel (med)
    Døme
    • eit daudt kast;
    • eit daudt hopp

Faste uttrykk

  • daud og gravlagd
    • avliden og lagd i jorda
      • keisaren er død og gravlagd for fleire hundre år sidan
    • i overført tyding: avslutta og gløymd (2
      • stykket er ikkje daudt og gravlagt heilt enno
  • daud som ei sild
    livlaus slik ei sild er når ein trekkjer ho opp av vatnet;
    steindaud
    • liggje daud som ei sild
  • daudt løp
    uavgjort resultat (i konkurranse, kamp eller strid)
    • det var daudt løp mellom konkurrentane
  • daudt prosjekt
    noko som er nyttelaust, fåfengd (2;
    fånytte
    • å klippe blautt gras er eit daudt prosjekt
Artikkelside

byks

substantiv inkjekjønn

Opphav

av bykse

Tyding og bruk

brått og kraftig hopp;
kast, sprang
Døme
  • gjere eit byks fram frå gøymestaden;
  • partiet gjorde eit solid byks på meiningsmålingane
Artikkelside

bråkast

substantiv inkjekjønn

Opphav

av brå- og kast

Tyding og bruk

  1. hastig rørsle
    Døme
    • ho gjorde eit bråkast med hovudet
  2. Døme
    • vere i ein posisjon som ikkje innbyr til radikale bråkast
Artikkelside

bomkast

substantiv inkjekjønn

Opphav

av bom (2

Tyding og bruk

  1. mislukka kast (1)
  2. kast (3) utan fangst
    Døme
    • vi gjorde mange bomkast på makrellen
Artikkelside

blekke 2

blekka

verb

Opphav

truleg nylaging av blake

Tyding og bruk

  1. guste, blåse lint
  2. råke med slag eller kast;
    daske til;
    kaste (på)
Artikkelside

ballkast

substantiv inkjekjønn

Opphav

av ball (1

Tyding og bruk

einskilt kast (1) med ball (1, 1) i leik eller konkurranse
Døme
  • ballkast, lotteri og leikar for barna
Artikkelside

backhand

substantiv hankjønn

Uttale

bækˊkhand; bækˊhænd

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

i idrett: slag (1, 1), skot (3) eller kast (med racket eller kølle) der handbaken er vend same retning som ein siktar;
motsett forehand
Døme
  • spelaren var kjend for den knallharde backhanden sin
Artikkelside

avkast

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. i handball: kast (1) som set spelet i gang
  2. i kortspel: det å kaste kort
Artikkelside

apokope

substantiv hankjønn

Uttale

apokoˋpe; apoˊkope

Opphav

frå gresk ‘borthogging’

Tyding og bruk

i språkvitskap: bortfall av vokal (1 eller staving (1) i utlyd;
jamfør synkope
Døme
  • når ein seier ‘å kast’ framfor ‘å kaste’, er det apokope
Artikkelside
Side 7 av 7