Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 49 oppslagsord

bjørneskinn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skinn (1) av bjørn
Artikkelside

bamse

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt bjǫrn; avleidd av germansk berna-, beran- ‘den brune’

Tyding og bruk

  1. opphavleg noaord på (hann)bjørn (1)
    Døme
    • bamsen i blåbærlia;
    • bamse brakar
  2. stor, røsleg person
    Døme
    • ein bamse av ein kar
  3. Døme
    • kose med bamsen
Artikkelside

vist

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt vist; samanheng med vere (4

Tyding og bruk

  1. Døme
    • heimvist
  2. Døme
    • vist etter bjørn
Artikkelside

vetle 1, vetlide

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt vetrliði; av vetter og lide (1

Tyding og bruk

årsgammal fole, bjørn, sau
Artikkelside

vere 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt vera; av vere (4

Tyding og bruk

  1. det å vere på ein stad;
    Døme
    • det vart ei lang vere
  2. merke etter tilhald
    Døme
    • sjå vere etter bjørn
Artikkelside

undervegs

adverb

Opphav

etter tysk; av veg

Tyding og bruk

  1. på veg;
    i fart
    Døme
    • han er undervegs (til Paris)
  2. på turen;
    under framdrifta
    Døme
    • bruke to timar undervegs;
    • undervegs møtte eg ein bjørn;
    • arbeidet har hatt mange vanskar undervegs
Artikkelside

tass, tasse 1

substantiv hankjønn

Opphav

av tasse (2

Tyding og bruk

  1. noko(n) som tassar;
    lite vette, nisse;
    jamfør gråt-
  2. liten, puslete person eller dyr
    Døme
    • ein halvgammal tass;
    • ein liten tass av ein bjørn
Artikkelside

storvilt

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. eksemplar av store, ville dyr
    Døme
    • storvilt som bøffel, løve og tiger
  2. i Noreg: samnemning på viltartene hjortedyr, bjørn, moskusfe, ulv, jerv og gaupe
Artikkelside

sterk

adjektiv

Opphav

norrønt sterkr

Tyding og bruk

  1. som toler mykje, varer lenge;
    Døme
    • ein sterk kjetting;
    • sterke klede, sko
    • som toler stor påkjenning
      • sterke nervar
  2. som har sterk (muskel)kraft;
    Døme
    • vere sterk i armane;
    • sterk som ein bjørn;
    • bilen har sterk motor
  3. Døme
    • ein sterk stat;
    • opposisjonen er sterk
    • med stor innverknad, handlekraftig
      • vere den sterke mannen i regjeringa
    • fast
      • vere sterk i trua;
      • ha ein sterk vilje
  4. Døme
    • bruke sterke ord;
    • bruke sterke middel;
    • filmen hadde mange sterke scener
    • intens, kraftig
      • sterk lyd, musikk;
      • sterk varme;
      • sterk storm
    • ofseleg, overhendig
      • vere i sterk sinnsrørsle
    • som adverb:
      • føle sterkt for noko;
      • det regna sterkt;
      • ha sterkt blå auge;
      • prisane er sterkt nedsette
  5. Døme
    • (ikkje) vere sterk i engelsk, i rekning;
    • eit felt med mange sterke løparar;
    • gå eit sterkt løp
  6. med kraftig lukt, smak, verknad
    Døme
    • sterk kaffi, medisin;
    • sterkt brennevin
    • som substantiv: alkohol
      • aldri smake sterkt
  7. i språkvitskap:
    Døme
    • sterke former av adjektiv – ubundne former

Faste uttrykk

  • sterk bøying
    i språkvitskap, om verb i germanske språk: bøying utan tillagd ending i preteritum, ofte med vokalendring i rotstavinga; jamfør linn og svak
  • sterke substantiv
    substantiv som endar på konsonant eller trykksterk vokal
  • sterke verb
    i germanske språk: verb som dannar preteritum utan bøyingsending, ofte med vokalendring i rotstavinga
Artikkelside

spor 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt spor; samanheng med spenne (3

Tyding og bruk

  1. Døme
    • fotspor;
    • dyrespor;
    • hjulspor;
    • skispor;
    • villspor;
    • sjå ferske spor etter bjørn;
    • sjå spor etter gummistøvlar i søla
    • synleg rest, leivning
      • finne spor etter gamle buplassar;
      • politiet fann få spor på åstaden;
      • følgje, gå i spora til, åt faren – halde fram med det same som faren;
      • få samtala over i eit anna spor – byrje å snakke om noko anna;
      • alle løparane var ute i sporet – i langrennsløypa
  2. Døme
    • jernbanespor;
    • gå, køyre av sporet
  3. renne til å setje noko inn i
    Døme
    • sporet på eit skruehovud
  4. del av spelefeltet på ei grammofonplate eller eit lydband
    Døme
    • ei langspelplate med ti spor;
    • ein bandspelar med åtte spor

Faste uttrykk

  • setje djupe spor etter seg
    òg: ha hatt stor innverknad
  • setje ein på sporet
    syne veg, hjelpe til rette
Artikkelside
Side 3 av 5