Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 133 oppslagsord

veksel

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk ‘endring’; i tyding 1 etter italiensk (lettera di) cambio ‘veksel(brev)’

Tyding og bruk

dokument der underskrivaren (trassenten) oppmodar ein annan (trassaten) om å betale ein viss sum innan ei viss tid til den rette vekselhavaren (remittenten);
dokument der underskrivaren sjølv tek på seg å betale ein viss sum innan ei viss tid til ein annan
Døme
- ferde ut, trekkje ein veksel på ein bank;
- akseptere, endossere, diskontere, prolongere, honorere, løyse inn ein veksel
tverrgåande, stutt bjelke i bygningskonstruksjon
sporveksel

Faste uttrykk

trekkje store vekslar på
krevje mykje av

Artikkelside

eyeliner

substantiv hankjønn

Uttale

ailainer

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

sminke til å trekkje opp konturen rundt auga;

kajal

Døme

bruke maskara og flytande eyeliner;
dei legg alltid på eyeliner før dei går på scena

Artikkelside

event

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

stort arrangement (1) som er meint å trekkje til seg merksemd

Døme

dei markerer lanseringa av den nye modellen med eit stort event

Artikkelside

jakke

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør mellomnorsk jakka, gjennom lågtysk; frå fransk jaque ‘stutt trøye til å trekkje over eit panser’

Tyding og bruk

langerma klesplagg til overkroppen, med lukking på framsida, til å ha utanpå skjorte, bluse eller genser

Døme

gå i bukse og jakke;
ho hadde på seg ei raud jakke

- dressjakke
- dunjakke
- golfjakke
- vindjakke

Faste uttrykk

kaste jakka
- ta av seg jakka
- førebu seg på å ta eit krafttak

Artikkelside

innefrosen

adjektiv

Opphav

av inne og fryse (

Tyding og bruk

heilt omslutta (og stengd inne) av is

Døme

isbrytaren prøver å trekkje laus dei innefrosne skipa

brukt som adverb
- skipet låg innefrose i fjorden;
- spydet har lege innefrose i 10 000 år

Artikkelside

hovtong, hóvtong

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

stor knipetong (til å trekkje ut hesteskosaum med)

Artikkelside

involvere

involvera

verb

Opphav

frå latin , av in- og volvere ‘rulle’; jamfør in-

Tyding og bruk

føre med seg, ha til følgje, innebere
Døme
- ei slik høg stilling involverer visse representasjonsplikter
blande inn;
trekkje inn som deltakar
Døme
- mange var involverte i svindelen

Artikkelside

dra, drage

draga

verb

Opphav

norrønt draga

Tyding og bruk

trekkje (1), føre frå ein stad til ein annan;
rykkje (til seg)
Døme
- dra vogna;
- dra nokon i erma;
- dra nokon i håret;
- dra gardina for;
- dra gardina frå;
- dra garn;
- dra sei;
- dra skit inn i stova;
- dra ut ei tann;
- dra opp til uvêr;
- hale og dra;
- dra attende eit framlegg;
- dra tilbake ein hær;
- gardinene var dregne for;
- dra lodd;
- dra lut
hale, slepe (noko tungt);
dragse
Døme
- dra på bagasje
fare lausleg over med handa;
stryke
Døme
- dra handa over andletet
ta våpen ut av slira (og truge med)
Døme
- dra kniven;
- dra sverdet
risse (1, markere
Døme
- dra ein strek;
- dra ei grense;
- dra opp retningslinjer;
- dra samanlikningar
gjere lenger;
strekkje (2, tøye
røre på muskel for å uttrykkje kjensle
Døme
- dra på akslene;
- dra på smilebandet
verke tillokkande (på);
samle
Døme
- byen dreg;
- dra fulle hus
gjere haltande rørsle
Døme
- dra føtene etter seg
drive (3, 6)
Døme
- motoren dreg saga;
- dra slipesteinen
i idrett: leie, føre (i ei gruppe på fleire)
Døme
- Kvalheim drog feltet halve løpet
subtrahere, trekkje (4)
Døme
- dra 3 frå 5
suge, trekkje (til seg)
Døme
- dra anden;
- dra pusten;
- magneten dreg jernet til seg;
- omnen dreg godt;
- skoa dreg vatn;
- skoa dreg fukt
vinne, samle
Døme
- dra lærdom;
- dra nytte av;
- dra renter;
- dra smør av kyrne
utleie, rekne (ut)
Døme
- dra kjensel på;
- dra konklusjonar;
- dra slutningar;
- dra ut kvadratrota;
- dra i tvil
mone, forslå
Døme
- mengda dreg;
- jamnen dreg
reise (3, fare (2
Døme
- dra bort;
- dra ut;
- dra på tur;
- dra sin veg;
- dra i krigen

Faste uttrykk

dra etter seg
- føre (noko) med seg
- ha som verknad
dra fram
gjere kjend, poengtere (moment)
dra frå
gjere avstand større
dra frå konkurrentane
dra i hop
- i overført tyding: semjast, samarbeide
  dei dreg godt i hop
- samle; skye over
dra i langdrag
vare lenge
saka drog i langdrag
dra innover seg
utsetje seg for, få
dra innpå
gjere avstand mindre
dra innpå hovudfeltet
dra inn
- blande inn (moment til dømes)
- oppheve, avskipe, beslagleggje
dra lasset
gjere det meste av arbeidet
han måtte dra lasset aleine
dra nytte av
bruke til nytte for seg
dra oppi åra
eldast
dra over med
bere over med, tolerere
dra over
skye over
dra på det
snakke seint, vere sein med å svare
dra på åra
eldast
dra på
skunde seg
dra seg attende
bryte sambandet med omgangskrins eller liknande
dra seg bort
flytte seg;
kreke seg
han drog seg bort til glaset
dra seg fram
flytte seg;
kreke seg
han drog seg fram til døra
dra seg til
- gå mot eit høgdepunkt;
  bli alvor
  kampen vil dra seg til også om tredjeplassen
- kome seg, friskne
dra seg unna
bryte sambandet med omgangskrins eller liknande
dra seg ut
avslutte arbeid, innsats eller liknande;
ikkje lenger delta i
dra seg ut av krigen;
dra seg ut av selskapslivet
dra seg
- dovne seg
  han låg og drog seg
- auke, vekse
dra sin siste sukk
døy (1)
dra til ansvar
gjere (nokon) ansvarleg
dra til
- slå (nokon), gje eit slag
  han drog til henne
- stramme
  ho drog til tauet
dra ut
- vare lenge
- hale ut
  dra ut tida
dra veksel på
ha fordel av;
tene på
ein vil dra vekslar på det datafaglege miljøet
kome dragande med
fortelje, presentere (noko uønskt)
kome dragande med ei historie;
kome dragande med kritikk
liggje og dra seg
late seg
dei låg og drog seg til lunsj

Artikkelside

ta med i dragsuget

Tyding og bruk

rive med, trekkje inn i sams ulykke;

Sjå: dragsug

Artikkelside

gå i hi

Tyding og bruk

Sjå: hi

om visse pattedyr: gå i vinterdvale i ei hole
Døme
- bjørnen går i hi om hausten
i overført tyding: trekkje seg heilt tilbake frå selskap og omgang med andre
Døme
- ho gjekk i hi resten av dagen

Artikkelside

Side 7 av 14

Resultat per side: