Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 11 oppslagsord

vogge 2

vogga

verb

Opphav

av vogge (1

Tyding og bruk

  1. gynge eller svage fram og attende frå den eine sida til den andre eller opp og ned
    Døme
    • graset voggar i vinden;
    • måsen voggar i bølgjene
  2. setje i gyngande eller svagande rørsle
    Døme
    • ho vogga barnet i blund;
    • dei vogga seg i dansen
Artikkelside

vogge 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt vagga; av vagge (2

Tyding og bruk

spedbarnsseng som kan ruggast (eller huskast)
Døme
  • liggje i vogga;
  • dette vart ikkje sunge over vogga hennar – ho vart ikkje spådd ei slik framtid;
  • vogga hennar stod i Grimstad – ho vart fødd i Grimstad

Faste uttrykk

  • frå vogga til grava
    heile livet
Artikkelside

krel

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør skotsk creel ‘(mat)korg’ og engelsk cradle ‘vogge’

Tyding og bruk

skjemtande: mage (1
Døme
  • få noko i krelen – få seg mat
Artikkelside

inkunabel

substantiv hankjønn

Opphav

av latin incunabula ‘vogge, opphav’

Tyding og bruk

trykk eller bok frå tida etter at boktrykkerkunsten vart oppfunnen (fram til om lag 1500);
Artikkelside

frå vogga til grava

Tyding og bruk

heile livet;
Sjå: grav, vogge
Artikkelside

gynge 2

gynga

verb

Opphav

jamfør gammalfrisisk gunga ‘gå’; samanheng med gang

Tyding og bruk

  1. pendle att og fram;
    disse, huske
    Døme
    • gynge seg i ein stol;
    • gynge seg i ei disse;
    • gynge att og fram
  2. duve (1) opp og ned;
    vogge, rugge
    Døme
    • båten gyngar på vatnet;
    • båten gyngar opp og ned;
    • brua gynga under oss;
    • myra gynga under oss

Faste uttrykk

  • på gyngande grunn
    i ein usikker situasjon eller tilstand
    • leiaren for verksemda innrømmer at dei er på gyngande grunn
Artikkelside

takt 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

latin tactus ‘røring’

Tyding og bruk

  1. rytmisk rørsle, gang
    Døme
    • kome ut av takt;
    • ta, halde takta;
    • gå, ro i (rask, langsam) takt
  2. rytmisk lyd
    Døme
    • vogge i takt med melodien, toget
  3. tidseining som eit musikkstykke kan delast inn i;
    grunnskjema for noteverdiar og aksentar som tener som skjelett for rytmen, og som finst gjennom (ein del av) eit musikkstykke
    Døme
    • ein vals går i ¾ takt;
    • dirigenten slår takta
  4. grafisk attgjeving av ei takt (1, 3);
    rom mellom to loddbeine strekar i noteskrift
  5. minste (tids)eining som ei fast oppatt-teken (rytmisk) rørsle finst i;
    (verse)fot

Faste uttrykk

  • i takt med
    til same tid, i same rytme som
Artikkelside

rugge 2

rugga

verb

Opphav

norrønt rugga

Tyding og bruk

  1. Døme
    • båten rugga;
    • sitje og rugge i stolen;
    • rugge eit barn i søvn
  2. rikke, lee (på)
    Døme
    • rugge ein stein
  3. gå med voggande gang
    Døme
    • kome ruggande
Artikkelside

mei

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt meiðr

Tyding og bruk

kvar av to parallelle trelister eller jernskjener, oppbøygde framme, som ein kjelke, slede eller spark glir på, eller som ein gyngestol eller ei vogge gyngar på
Artikkelside

berceuse

substantiv hankjønn

Uttale

bærsøˊs

Opphav

frå fransk; samanheng med berceau ‘barneseng, vogge’

Tyding og bruk

(melodi til) voggesong
Artikkelside
Side 1 av 2