Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 184 oppslagsord

unge

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt ungi; av ung

Tyding og bruk

avkom av dyr eller menneske (sett i høve til mor eller foreldre);
barn (1)
Døme
- katta har fått (fire) ungar;
- nabokona fekk unge i går;
- ei andemor med ti ungar;
- dei har fem ungar frå 12 til 22 år
foster
Døme
- med unge – gravid
menneske (eller dyr) som enno ikkje er vakse (eller har nådd ungdomstida);
barn (3)
Døme
- gutunge;
- jentunge;
- andunge;
- grisunge;
- ein unge på fem år;
- både ungar og vaksne (folk);
- ho er berre ungen – svært ung;
- den kråka må da vere ein unge

Artikkelside

ung

adjektiv

Opphav

norrønt ungr

Tyding og bruk

om folk: som har nokså låg alder;
særleg: som er mellom barn og fullvaksen, eller som er i nokså tidleg vaksen alder
Døme
- ung gut, jente, mann, kvinne, frue;
- ung og urøynd;
- ung og sprek;
- vere ung av år;
- dei unge – ungdomen;
- både unge og gamle (eller både ung og gammal) – folk i alle aldrar;
- den unge generasjonen
- om tid eller tilhøve: som gjeld folk i nokså låg alder
  slå igjennom i ung alder;
  i (mine) unge år, dagar;
  ha røynt mykje i sitt unge liv;
  eit ungt miljø;
  her trengst det unge krefter, ungt blod
om folk: som har låg alder i høve til nokon annan eller til ei viss norm
Døme
- vere for ung til å gå i barnehagen;
- for ung til å gå av med pensjon;
- vere i yngste laget til å gifte seg;
- ein ung førsteklassing;
- unge besteforeldre;
- det unge folket i huset – ungfolket;
- dei unge bur i gamlehuset, kårfolket i nyhuset;
- unge Larsen – Larsen junior;
- firma C. Dahl d.y.
- i komparativ og superlativ brukt i jamføring:
  ho er (to år) yngre enn eg;
  ho er yngst av syskena;
  (den) yngste sonen
- komparativ brukt absolutt: nokså ung
  ei yngre dame
ungdomleg
Døme
- halde seg ung og slank;
- vere ung av sinn
nokså ny (i ei verksemd)
Døme
- han er yngst i firmaet – sist tilsett
om vokster, ting, fenomen, institusjon: nokså nyleg tilkomen, nokså ny
Døme
- ungt gras;
- ung skog;
- ein ung stat;
- ein ung vitskap;
- eit ungt skriftspråk;
- natta er ung – det er tidleg enno
- i jamføring i komparativ og superlativ:
  eldre og yngre steinalder;
  den yngste staten i unionen