Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
19 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 19 oppslagsord

nærmare 1, nærare 1

adjektiv

Opphav

komparativ av nær (1; jamfør nærmare (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • få tilbod om tenester frå eit nærmare omland
  2. meir inngåande og detaljert
    Døme
    • nærmare opplysningar

Faste uttrykk

  • vere nærmare til
    ha større grunn, plikt eller rett til
    • han er nærmare til å gjere det enn vi
Artikkelside

nærmare 2, nærare 2

adverb

Opphav

komparativ av nær (2 , forma med m etter norrønt nær(r)meirr

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kom nærmare!
    • brukt som preposisjon:
      • nærmare jul
  2. meir inngåande
    Døme
    • undersøkje saka nærmare;
    • sjå nærmare på noko;
    • du skal få høyre nærmare frå oss
  3. oppimot, nesten
    Døme
    • båten er nærmare sju meter lang
Artikkelside

nær 1

adjektiv

Opphav

same opphav som nær (2

Tyding og bruk

  1. som er like ved;
    som ikkje er langt unna
    Døme
    • dei var nære grannar;
    • på nært hald;
    • i nær framtid
  2. Døme
    • ein nær ven;
    • det er eit nært forhold mellom dei;
    • han har nær kjennskap til miljøet
Artikkelside

nær 2

adverb

Opphav

norrønt nær, opphavleg komparativ av ná-; jamfør nærmare (2 og nærmast

Tyding og bruk

  1. ikkje langt borte;
    tett attmed
    Døme
    • dei bur nær byen;
    • øya låg nær land;
    • enden er nær
  2. intimt, tett
    Døme
    • ho er nær knytt til faren;
    • dei stod nær kvarandre i dei politiske spørsmåla;
    • ho stod den avlidne nær
  3. Døme
    • ho tener nær ein million i året;
    • han hadde nær forsnakka seg

Faste uttrykk

  • fjern og nær
    overalt, fleire stader
    • det kom gjester frå fjern og nær;
    • dei sendte brev til fjern og nær
  • liggje nær
    vere naturleg (3) eller rimeleg;
    vere nærliggjande (2)
    • det ligg nær å tru at dette kjem til å endre seg snart
  • nær på
    nesten, bortimot;
    på nippen til
    • det hadde nær på gått gale;
    • tene nær på 90 kroner timen;
    • vere nær på å gjere ein handel
  • nær sagt
    nesten;
    så å seie
    • han har gjort nær sagt heile arbeidet sjølv;
    • dei kunne gjere nær sagt alt
  • på langt nær
    slett ikkje;
    på ingen måte
    • planen er på langt nær oppfylt enno;
    • dei er ikkje på langt nær klare til å dra
  • på éin/eitt nær
    med eitt unntak
    • alle kandidatane, på éin nær, stod på eksamen;
    • på eitt nær har alle partia trekt seg frå regjeringa
  • så nær som
    unnteke
    • dei var der alle så nær som den yngste sonen
  • ta seg nær av
    bli lei for;
    sørgje over
    • han tok seg veldig nær av kritikken
  • trø/kome/gå nokon for nær
    fornærme eller krenkje nokon
Artikkelside

grunntekst

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

original versjon av ein tekst;
tekst i opphavleg språkform
Døme
  • den nye omsetjinga av Bibelen ligg nærare grunnteksten
Artikkelside

føreta, føretake

føretaka

verb

Opphav

gjennom bokmål; frå lågtysk ‘setje noko framfor seg for å sjå nærare på det’

Tyding og bruk

setje i verk;
gjere
Døme
  • føreta ei heilskapleg vurdering

Faste uttrykk

  • føreta seg
    ta seg til;
    gjere
    • ho treng ikkje føreta seg noko
Artikkelside

komité, komite

substantiv hankjønn

Uttale

komiteˊ

Opphav

gjennom fransk; frå latin committere ‘overlate, tru (til)'

Tyding og bruk

utval som førebur eller granskar saker;
Døme
  • nemne opp ein komité;
  • bli vald inn i komiteen;
  • vere med i komiteen for julebordet;
  • vi må setje ned ein komité som kan sjå nærare på saka
Artikkelside

linjeføring, lineføring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. måte å teikne eller forme ut ei linje på
    Døme
    • ei teikning med fast linjeføring
  2. geometrisk utforming av veg- eller jernbanelinje for å passe inn i terrenget
    Døme
    • traseen vil gje ei linjeføring som ligg nærare dalbotnen
Artikkelside

å 3

subjunksjon

Opphav

norrønt at, opphavleg preposisjon med tyding ‘ved, til’; same opphav som åt (2

Tyding og bruk

  1. innleier ei infinitivkonstruksjon som fungerer som eit substantiv eller ei substantivfrase i setninga;
    Døme
    • å synge er gøy;
    • ho likar å lese;
    • den viktigaste oppgåva er å redde verda;
    • ho planlegg å ikkje kome for seint
  2. innleier ei leddsetning der ‘det’ er formelt subjekt i oversetninga
    Døme
    • det var godt å kome heim;
    • det er viktig å slappe av
  3. innleier ei utfylling (2) til ein preposisjon
    Døme
    • utan å klage rydda han heile stova;
    • dei dro etter å ha ete;
    • dei kopla av med å spele dataspel
  4. innleier ei nærare forklaring eller eit tillegg til ein annan frase
    Døme
    • han fekk oppgåva å gå etter vatn;
    • ho kan kunsten å skrive
  5. følgjer eit adjektiv eller ei adjektivfrase
    Døme
    • det er så lett å forsove seg;
    • denne oppgåva er vanskeleg å løyse;
    • alle hadde så mykje å snakke om;
    • han hadde så mykje å drive med;
    • det er frykteleg slitsamt å stå opp så tidleg om morgonen

Faste uttrykk

  • for å
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer føremål
    • dei kom hit for å lære språket;
    • ho drakk kaffi for ikkje å sovne
Artikkelside

gå nokon på klinga

Tyding og bruk

utfordre nokon med nærgåande spørsmål;
undersøkje nærare;
Sjå: klinge
Artikkelside
Side 1 av 2