Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 21 oppslagsord

heider

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt heiðr

Tyding og bruk

ære (, 1);

vyrdnad (1);

ros (

Døme

vinne heider

Faste uttrykk

kome til heider og ære
bli vyrd på nytt;
kome til nytte igjen
den gamle skjorta er komen til heider og ære att

Artikkelside

profet

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt prófeti, prófeta; av gresk prophetes ‘forkynnar, sannseiar’

Tyding og bruk

person som står fram som sendebod for ein guddomleg makt
talsperson for nye idear
Døme
- vere profet for ein ny livsstil
person som kan spå om komande ting;
sjåar (1)
- - domedagsprofet

Faste uttrykk

falsk profet
person som villeier andre medvite
ingen blir profet i sitt eige land
det er vanskeleg å få heider på heimstaden eller i sin eigen krins

Artikkelside

ingen blir profet i sitt eige land

Tyding og bruk

det er vanskeleg å få heider på heimstaden eller i sin eigen krins;

Sjå: profet

Artikkelside

ovmykje

adjektiv

Opphav

norrønt ofmikit

Tyding og bruk

svært mykje;

altfor mykje

Døme

ovmykje liv;
ha ovmykje bøker i bokhylla;
få ovmykje heider

brukt som adverb:
- dei kan gjere ovmykje;
- tiltaket vil ha ovmykje å seie

Artikkelside

kudos

substantiv hankjønn

Uttale

kuˊdos

Tyding og bruk

heider og ære;

honnør (1)

Døme

kudos til spelarane for å ha nådd heilt til finalen

Artikkelside

honnør

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin honor ‘ære’

Tyding og bruk

ære (1, 1), heider
Døme
- det skal du ha honnør for
militær helsing, særleg retta mot overodna eller kongeleg person
Døme
- bli gravlagd med militær honnør
honnørbillett
Døme
- to vaksne, to barn og ein honnør, takk!
i bridge: kvart av dei fem høgaste korta i kvar farge

Faste uttrykk

gjere honnør
om militæravdeling: stå oppstilt til parade og presentere gevær;
om einskildperson: føre handa til lua

Artikkelside

honnett

adjektiv

Opphav

gjennom fransk, frå latin honestus ‘heiderleg’ av honor ‘heider, ære’; samanheng med honnør

Tyding og bruk

Faste uttrykk

honnette ambisjonar
strev etter å kome opp i samfunnet;
æresykje

Artikkelside

honorere

honorera

verb

Opphav

av latin honorare, av honor ‘heider, ære’; jamfør honnør

Tyding og bruk

betale (1), løne (1);
påskjøne, heidre
Døme
- honorere ein forfattar;
- honorere ein prestasjon;
- dommarane honorerte hoppet for dårleg
løyse inn, innfri (1)
Døme
- honorere ein veksel