Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

forboden, forbydd

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av forby

Tyding og bruk

som ikkje er tillaten
Døme
  • forboden kjærleik;
  • røykje på forbodne stader

Faste uttrykk

  • forboden frukt
    det ein ikkje har lov til, men som er mest lokkande
    • forboden frukt smaker best
Artikkelside

forby, forbyde

forbyda

verb

Opphav

norrønt fyrirbjóða ‘by mot noko’; av for- (2 og by (2

Tyding og bruk

  1. ikkje tillate;
    Døme
    • eg forbyr deg å gå dit;
    • forby sal av alkohol;
    • det er forbode
  2. Døme
    • samvitet forbyr meg det

Faste uttrykk

  • forby seg sjølv
    vere umogleg
Artikkelside

frukt

substantiv hokjønn

Opphav

seint norrønt fruktr, gjennom lågtysk; frå latin fructus av frui ‘nyte’

Tyding og bruk

  1. etande, saftig og kjætrik del av plante, til dømes eple, appelsin og mango
    Døme
    • dyrke frukt og grønsaker;
    • lage ein søt dessert med frukt
  2. fruktemne (1) (hos dekkfrøingar) omlaga etter frøinga;
    i botanikk: del av plante som ber eitt eller fleire frø, og som omfattar bær (1, 1), steinfrukt, nøtt (1) og kapsel (5)
    Døme
    • setje frukt
  3. i overført tyding: utbyte, godt resultat, vinning;
    Døme
    • hauste fruktene av arbeidet;
    • tilstanden er ei frukt av dårleg planlegging;
    • samarbeidet bar frukter

Faste uttrykk

  • falsk frukt
    fruktliknande plantedel (til dømes jordbær)
  • forboden frukt
    det ein ikkje har lov til, men som er mest lokkande
    • forboden frukt smaker best
Artikkelside

forboden frukt

Tyding og bruk

det ein ikkje har lov til, men som er mest lokkande;
Døme
  • forboden frukt smaker best
Artikkelside

gågate

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

gate for fotgjengarar som heilt eller delvis er forboden for biltrafikk
Artikkelside

ulovleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. ikkje lovleg;
    forboden, lovstridig
    Døme
    • ulovleg import, demonstrasjon;
    • gjere noko ulovleg
  2. som adverb: temmeleg;
    Døme
    • ulovleg lenge;
    • tulle reint ulovleg (mykje)
Artikkelside

trålfri

adjektiv

Tyding og bruk

fri for eller forboden for trålfiske
Døme
  • trålfrie soner
Artikkelside

toppjakt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

(forboden) jakt på skogsfugl som beiter i tretoppane
Artikkelside

tabu 2

adjektiv

Tyding og bruk

forboden, heilag, ukrenkjande
Artikkelside

tabu 1

substantiv inkjekjønn

Uttale

taˊbu el. tabuˊ

Opphav

gjennom engelsk taboo frå polynesisk ‘heilag, forboden’

Tyding og bruk

  1. forbod mot visse handlingar eller mot å nemne eller røre visse menneske, dyr eller ting
  2. noko som blir omfatta av tabu (1, 1);
    noko som det ikkje skal snakkast om
Artikkelside