Avansert søk

Nynorskordboka 13 oppslagsord

adjektiv

norrønt veraldligr; av verd (

som gjeld det jordiske, materielle
Døme
- verdsleg makt
- om folk:
  føre eit verdsleg liv
ikkje-kyrkjeleg;
profan
Døme
- verdsleg kunst og kultur

adjektiv

frå latin, opphavleg ‘som er utanfor heilagdomen’

til skilnad frå sakral

substantiv inkjekjønn

seinlatin n fleirtal av temporalis i tyding ‘timeleg, verdsleg’

verdslege inntekter, fordelar som presteskapet har

substantiv hankjønn

åndsretning i renessansen med det målet å skape ein verdsleg og menneskeleg kultur med førebilete i gresk og romersk oldtid
livssyn med vekt på eigenverdien hos mennesket og verdiar som fridom, rett og sanning

adjektiv

norrønt heilagr, opphavleg av eit germansk substantiv haila ‘lykke’, jamfør norrønt heill; samanheng med heil (

som er knytt eller vigd til eller står nær guddomen;
som er føremål for religiøs vørdnad eller dyrking;
opphøgd over alt verdsleg;
guddomleg (1)
Døme
- heilage Gud;
- Den heilage ande;
- den heilage skrifta;
- heilage bøker;
- heilage kyr;
- Olav den heilage;
- den heilage Birgitta;
- stå på heilag grunn;
- få sjå det heilage landet
verdifull, dyrebar, umisseleg
Døme
- eit heilagt minne
urikkeleg
Døme
- det er mi heilage overtyding
- brukt som adverb
  love noko dyrt og heilagt
rettferdig
Døme
- i heilag vreide

det aller heilagaste
- det inste rommet i Salomos tempel i Jerusalem, der paktas ark stod
- rom med det mest verdifulle;
  bestestova, kontoret til sjefen eller liknande
  bli med inn i det aller heilagaste
halde heilag
vie til gudsdyrking;
syne audmykt framfor
halde kviledagen heilag
heilag krig
krig som blir ført av religiøse grunnar
kalifen erklærte heilag krig mot dei vantru

substantiv hankjønn

frå italiensk

eldre lyrisk diktform med strofer på tre eller fire verselinjer
fleirstemd song til verdsleg tekst, oftast med fire eller fem stemmer
Døme
- koret song både madrigalar og motettar