Avansert søk

18 treff

Nynorskordboka 18 oppslagsord

vågal

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som tek stor vågnad på seg;
    (dum)dristig
    Døme
    • ho er vågal som går på nattgammal is
  2. Døme
    • ei vågal ferd
    • som er på grensa til det sømelege
      • ein vågal kjole

frisk 2

adjektiv

Opphav

frå lågtysk; same opphav som fersk

Tyding og bruk

  1. som ikkje har byrja å tape seg;
    fersk, god, uskjemd, rein
    Døme
    • friske grønsaker;
    • friske egg;
    • frisk blomstrar;
    • fylle på friskt vatn;
    • sleppe inn frisk luft;
    • ha frisk pust
  2. fornya, uveikt
    Døme
    • friskt mot;
    • sleppe til friske krefter;
    • leve i friskt minne
  3. nyleg hend eller laga;
    fersk
    Døme
    • friske spor;
    • friske inntrykk
  4. som har god helse;
    motsett sjuk
    Døme
    • bli frisk etter sjukdomen;
    • ikkje kjenne seg heilt frisk;
    • vere frisk og sterk;
    • ho vart frisk av lungebetennelsen
  5. livleg, kvikk, feiande
    Døme
    • friske fargar;
    • frisk musikk;
    • frisk vind;
    • friskt tråv;
    • friske fråspark;
    • han var ein frisk kar
    • brukt som adverb
      • det brann friskt
  6. direkte (3), vågal, uredd
    Døme
    • vi må tole såpass frisk tale
  7. forfriskande, kveikjande, svalande;
    kald
    Døme
    • friskt vêr;
    • ta seg eit friskt bad;
    • det er friskt ute no

Faste uttrykk

  • frisk bris
    middels sterk vind med styrke frå 8,0 til 10,7 meter per sekund

vådeverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt váðaverk; jamfør våde

Tyding og bruk

  1. gjerning som er gjord av vanvare eller ved eit uhell;
  2. farleg eller særs vågal gjerning

yppal

adjektiv

Opphav

av yppe, etter mønster av adjektiv som gøyal, vågal

Tyding og bruk

som ofte yppar seg;
som yppar til strid
Døme
  • to yppale gutar

speleg

adjektiv

Opphav

frå lågtysk, av speen ‘speide’

Tyding og bruk

  1. farleg, vågal
    Døme
    • ei speleg reise;
    • det såg speleg ut
  2. fæl, skremmeleg
    Døme
    • eit speleg vêr

pokersjanse

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

vågal sjanse
Døme
  • ta ein pokersjanse

frivol

adjektiv

Opphav

gjennom fransk; frå latin ‘verdlaus, banal’

Tyding og bruk

Døme
  • ein frivol person;
  • ein frivol og tøyleslaus periode i livet

frekkis

substantiv hankjønn

Opphav

av svensk fräckis; jamfør -is

Tyding og bruk

  1. frekk historie, vågal vits, grovis
  2. overrumplande handling

dristig

adjektiv

Opphav

av lågtysk drist(e) ‘dristig’; jamfør driste

Tyding og bruk

  1. vågal (2), risikofylt
    Døme
    • ein dristig klatrar;
    • ei dristig ferd;
    • ein dristig plan
  2. som vik av frå det som er vanleg eller høveleg;
    Døme
    • ein dristig kjole;
    • kome med ein dristig påstand;
    • ei dristig tolking av boka

vågen

adjektiv

Tyding og bruk