Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 48 oppslagsord

trist

adjektiv

Opphav

gjennom tysk og, fransk; frå latin tristis

Tyding og bruk

  1. Døme
    • eit trist andlet;
    • sjå trist ut
  2. Døme
    • ei trist melding
  3. utan liv;
    Døme
    • triste fargar, omgivnader

beint fram

Tyding og bruk

Sjå: bein, fram
  1. nett som det er framstilt
    Døme
    • stave eit ord beint fram;
    • ei keisam historie om ein les ho beint fram
  2. ikkje vanskeleg;
    problemfri;
    Døme
    • vegen ut av dette uføret er ikkje enkel og beint fram
  3. utan atterhald;
    med reine ord;
    Døme
    • seie si meining beint fram
  4. rett og slett;
    Døme
    • dette er beint fram trist;
    • ho er beint fram ikkje til å stogge;
    • eg tykkjer beint fram at …

luguber

adjektiv

Opphav

gjennom italiensk og fransk; frå latin lugubris ‘syrgjeleg’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ein luguber fyr;
    • ein luguber plass

kulsleg

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • det var kulsleg og trist ute

at

subjunksjon

Opphav

norrønt at, truleg av þat ‘det’

Tyding og bruk

  1. innleier ei leddsetning som gjev ei indirekte framstilling, som svarer til ei forteljande hovudsetning
    Døme
    • han sa at det regna;
    • ho klagar over at prisane er så høge;
    • presidenten sa at alle måtte gjere sitt for landet;
    • mange meiner at levestandarden er høg nok
  2. innleier ei skildring eller forklaring av ordet eller frasen som står rett før
    Døme
    • det at han alltid kjem for seint, er veldig irriterande;
    • det faktum at feila ikkje vart avdekka, er eit problem;
    • politikken er basert på at oljeprisen skulle auke
  3. innleier ei leddsetning der det er formelt subjekt i oversetninga
    Døme
    • det er trist at ho ikkje kan kome i helga;
    • det viste seg at dromedaren allereie hadde rømt frå dyreparken
  4. innleier ei samanlikningssetning etter enn (1 eller som (2
    Døme
    • det er betre at folk syklar, enn at dei køyrer bil;
    • eg veit ikkje meir om henne enn at ho liker å springe;
    • vi kan ikkje late som at fotball ikkje er styrt av profitt
  5. innleier ei leddsetning som uttrykkjer følgje;
    Døme
    • det gjekk så fort at det kila i magen;
    • han vart så glad at han dansa;
    • dei vart så forseinka at dei ikkje rakk flyet
  6. innleier ei leddsetning som uttrykkjer følgje, måte, føremål eller årsak, ofte saman med ein annan subjunksjon eller preposisjon;
    Døme
    • eg er glad at vi har felles interesser;
    • konserten gjekk så bra at dei skal spele fleire
  7. brukt i utrop
    Døme
    • at du vågar!
    • at du kunne vere så dum!
    • dei er så fine, at!

nedstemd, nedstemt

adjektiv

Opphav

etterleddet av stemme (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • avslaget gjorde dei alle nedstemde

melankolsk

adjektiv

Tyding og bruk

prega av melankoli;
trist, tunglynt
Døme
  • melankolske auge

formørkje, formørke

formørkja, formørka

verb

Opphav

av for- (2

Tyding og bruk

  1. gjere mørkare;
    Døme
    • skyene formørkte himmelen
  2. stengje utsikta til ei lyskjelde;
    skugge for
    Døme
    • månen formørkjer sola
  3. i overført tyding: gjere dyster og trist
    Døme
    • formørkje tilværet;
    • tida vart formørkt av krig;
    • du må ikkje la dette formørkje livet ditt

emoji

substantiv hankjønn

Uttale

emodˊsji

Opphav

gjennom engelsk; frå japansk

Tyding og bruk

lite bilete som symboliserer eit omgrep, til dømes ei kjensle, brukt i digital kommunikasjon;
Døme
  • avslutte meldinga med ein trist emoji

haustgrå

adjektiv

Tyding og bruk

grå (1, 1) farge som er vanleg om hausten;
trist (2) og livlaus
Døme
  • tåka låg haustgrå over fjellet