Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 7 oppslagsord

svak

adjektiv

Opphav

lågtysk swak

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ha svake nervar;
    • vere svak for alkohol;
    • ein svak prestasjon;
    • svak medisin;
    • svak lukt
  2. i språkvitskap: linn (3)
    Døme
    • svak bøying;
    • svake former av adjektiv;
    • svake substantiv;
    • svake verb

nervesvak

adjektiv

Tyding og bruk

som har svake nervar;
som har dårleg psyke;

hakkeorden

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. tendens i dyreflokkar til å lage ei rangordning slik at individ med høg status ustraffa kan gå til åtak på dei med lågare status
  2. i overført tyding: hierarki der dei sterke dominerer dei svake

halmstrå

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. strå av halm
  2. i overført tyding: siste, svake moglegheit for redning eller for at noko skal lykkast
    Døme
    • ho klamra seg til eit halmstrå;
    • dei greip etter eit halmstrå

kjønn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt kyn, påverka av latin sexus; i tydinga ‘grammatisk kjønn’ etter latin genus

Tyding og bruk

  1. sum av fysiologiske eigenskapar hos individ som produserer same slag kjønnsceller
    Døme
    • kva kjønn har barnet?
  2. gruppe av individ eller organismar som anten har hankjønns- eller hokjønnseigenskapar
    Døme
    • personar av begge kjønn;
    • arbeide for likestilling mellom kjønna
  3. Døme
    • vise fram kjønnet sitt
  4. i språkvitskap: kvar av to eller tre klasser som substantiva, adjektiva og ein del av pronomena er delte inn i;
    Døme
    • grammatisk kjønn;
    • kva kjønn har dette substantivet?

Faste uttrykk

  • det sterke kjønn
    utdatert nemning for menn
  • det svake kjønn
    utdatert nemning for kvinner
  • eit tredje kjønn
    eit kjønn som ikkje er mann eller kvinne

galvanometer

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør meter (2

Tyding og bruk

instrument som måler svake elektriske straumar

a-mål

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. målføre med a-ending særleg i infinitiv og ubunden form eintal av svake hokjønnsord, til dømes i å kasta og ei jenta;
    til skilnad frå e-mål
  2. nynorsk skriftnormal med a-ending i bunden form eintal av sterke hokjønnsord og i bunden form fleirtal av sterke inkjekjønnsord, til dømes i bygda og husa;
    til skilnad frå i-mål