Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
14 treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

strak

adjektiv

Opphav

truleg frå lågtysk; samanheng med sterk

Tyding og bruk

  1. som er tøygd eller strekt ut;
    rett, stram, utstrekt
    Døme
    • gå stiv og strak
  2. som følgjer ei rett linje;
    Døme
    • gå strake vegen heim
  3. som følgjer tett på kvarandre
    Døme
    • ta tredje strake sigeren

Faste uttrykk

Artikkelside

på strak arm

Tyding og bruk

med ein gong;
Sjå: arm, strak
Artikkelside

stram

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. som er tøygd eller stramma ut;
    fast, strak, utspend
    Døme
    • stram line
  2. som sit tett og fast kring noko
    Døme
    • beltet var for stramt;
    • buksa sat stramt kring hoftene og låra
  3. rak, spenstig;
    fast, korrekt, skikkeleg
    Døme
    • ein stram fyr;
    • gjere stram honnør
  4. som tar seg godt ut;
    flott, elegant
    Døme
    • han er verkeleg stram i den nye dressen
  5. spent, stiv;
    streng
    Døme
    • eit stramt drag om munnen;
    • bli stram i maska
  6. om mat: som smaker eller luktar skarpt og ramt;
    sterk
    Døme
    • ei stram lukt
  7. som det finst lite av eller er sterkt avgrensa;
    hard, knapp, streng
    Døme
    • eit stramt budsjett;
    • det er ein stram arbeidsmarknad;
    • stramme tidsrammer

Faste uttrykk

  • på stram line
    med avgrensa spelerom;
    situasjon der ein må ta ulike omsyn
    • den finske presidenten balanserte på stram line mellom aust og vest
Artikkelside

straks 3

adverb

Opphav

frå lågtysk; av strak

Tyding og bruk

  1. ikkje så langt frå;
    like, tett
    Døme
    • huset låg straks bortanfor
  2. med ein gong, utan opphald
    Døme
    • straks etter gjekk vi;
    • det var straks betre;
    • ho sa ikkje noko straks;
    • gå i gang straks
  3. om ein augeblink
    Døme
    • klokka er straks ti
  4. brukt som adjektiv: med det same;
    omgåande
    Døme
    • straks levering
Artikkelside

straight 1

substantiv hankjønn

Uttale

stræit, strait eller strit

Opphav

engelsk; samanheng med strak

Tyding og bruk

  1. i poker: fem kort etter kvarandre i verdi
  2. i terningspelet yatzy: det at auga på terningane hamnar i talrekkjefylgja
Artikkelside

telemarksstil

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. eldre stil i hopp (1, 2) med strak kropp og skituppane noko nedovervende
  2. stil brukt i telemarkskøyring
Artikkelside

slakk 2, slak

adjektiv

Opphav

norrønt slakr

Tyding og bruk

  1. som skrånar svakt;
    nesten flat
    Døme
    • ei slakk skråning;
    • det er tungt å sykle opp slake bakkar
  2. ikkje brå eller krapp
    Døme
    • ein slakk sving
  3. i overført tyding: langsam, slapp
    Døme
    • den fine sommaren gjorde at det vart slakt sal av regnklede
  4. som heng slapt;
    ikkje strak eller stram
    Døme
    • ei slakk line
  5. Døme
    • slak og doven
Artikkelside

karriere

substantiv hankjønn

Uttale

kariæˋre

Opphav

gjennom fransk, frå mellomalderlatin carraria ‘kappkøyringsbane’; av latin carrus ‘kjerre’

Tyding og bruk

  1. leveveg i yrkeslivet
    Døme
    • starte ein politisk karriere;
    • ha ein mislykka karriere i politiet;
    • han har ein lang karriere bak seg som teatermusikar
  2. i riding: strak galopp

Faste uttrykk

  • gjere karriere
    gjere det godt i yrkeslivet;
    avansere snøgt
    • kome seg fram og gjere karriere
Artikkelside

arm 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt armr

Tyding og bruk

  1. framlem hos menneske og aper;
    Døme
    • ha vondt i armane;
    • halde opp venstre arm;
    • gripe nokon i armen
  2. i zoologi: gripe- eller rørslelem på virvellause dyr
    Døme
    • armane på blekkspruten
  3. del av reiskap, ting eller liknande som minner om ein arm (1, 1)
    Døme
    • armane på ei trillebår;
    • ein lysestake med sju armar
  4. noko som greinar seg ut av eit større heile
    Døme
    • ein arm av ein bre

Faste uttrykk

  • arm i arm
    med armane vikla inn i kvarandre
    • dei gjekk arm i arm nedover gata
  • kaste seg i armane på
    gje seg heilt over til (nokon)
  • lovas lange arm
    politiet, rettsvesenet
    • dei vart innhenta av lovas lange arm
  • på strak arm
    med ein gong;
    på ståande fot
  • ta imot med opne armar
    ta imot med velvilje og glede
Artikkelside

strekkbandasje

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

bandasje som held kroppsdel i fast, strak stilling
Artikkelside