Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
90 treff

Nynorskordboka 90 oppslagsord

sju

determinativ kvantor

Opphav

norrønt sjau

Tyding og bruk

grunntalet 7
Døme
  • fylle sju år;
  • klokka var mellom seks og sju

Faste uttrykk

  • dei sju hav
    verdshava
    • segle på dei sju hav
  • i sju lange og sju breie
    svært lenge;
    i det uendelege
    • vente på svar i sju lange og sju breie
Artikkelside

sjue

sjua

verb

Opphav

lydord

Tyding og bruk

Artikkelside

telje

telja

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt telja

Tyding og bruk

  1. slå fast eller registrere kor mange einingar det er av noko i ei mengd (ved å peike eller nemne)
    Døme
    • telje bøkene i hylla;
    • vi talde røystene i valet;
    • ho talde kor mange som var i rommet;
    • eg tel seks store båtar
  2. nemne tal etter kvarandre i den rekkjefølgja dei står i talrekkja
    Døme
    • telje til ti;
    • telje takta
  3. halde tal på;
    halde rekning med
    Døme
    • telje trafikken på riksvegen;
    • telje dagane til jul
  4. ha vekt eller verdi;
    vere viktig;
    gjelde
    Døme
    • gjere ein innsats som tel;
    • her er det berre makta som tel;
    • det er berre det siste resultatet som tel
  5. vere på
    Døme
    • flokken tel sju dyr

Faste uttrykk

  • telje med
    bli rekna med;
    bli tillagd vekt;
    vere av verdi
    • telje med i kulturlivet
  • telje opp
    få tal på;
    rekne opp
    • ho talde opp pengane frå loddsalet
  • telje over
    telje for å kontrollere;
    rekne over
  • telje på knappane
    vere i villreie om kva ein skal velje
  • telje sauer
    (fåfengt) forsøkje å få sove (ved å telje imaginære sauer)
Artikkelside

lukka med sju segl

Tyding og bruk

heilt lukka, så ingenting slepp ut;
Sjå: segl
Døme
  • munnen min er lukka med sju segl
Artikkelside

seksar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. noko eller nokon som har talet, verdien eller plass nummer seks (1)
    Døme
    • seksaren på laget spelte godt
  2. deltakar som blir nummer seks i ei rangordning, tevling eller liknande;
    Døme
    • bli seksar i tevlinga
  3. beste karakter i karaktersystemet i ungdomsskulen og den vidaregåande skulen;
    jamfør seks (2)
    Døme
    • ho fekk sju seksarar på vitnemålet
  4. spelkort, side av terning eller liknande med verdien seks;
    resultat som gjev seks poeng
    Døme
    • leggje seksaren i kløver;
    • slå ein seksar
Artikkelside

seks

determinativ kvantor

Opphav

norrønt sex

Tyding og bruk

  1. grunntalet 6
    Døme
    • vere seks år;
    • seks meter lang;
    • klokka var mellom seks og sju
  2. skulekarakteren 6, som er den beste karakteren i ungdomsskulen og den vidaregåande skulen
    Døme
    • få 6 i matematikk

Faste uttrykk

  • seie seks
    • vere svært kraftig eller intens
      • ballen traff han så det sa seks;
      • dei jobba så det sa seks;
      • dette er krise som seier seks
    • vere svært bra
      • eit vitnemål som seier seks;
      • ho kunne svare for seg så det sa seks
Artikkelside

segl 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin sigillum diminutiv av signum ‘teikn’

Tyding og bruk

  1. avprent i lakk, voks, metall eller papir som er festa til eit dokument for å stadfeste at det er ekte
    Døme
    • setje seglet sitt under eit dokument;
    • bryte seglet på eit brev
  2. stempel eller ring med mønster som blir brukt til å lage avtrykk i voks, lakk eller liknande;
    Døme
    • seglet til kongen

Faste uttrykk

  • lukka med sju segl
    heilt lukka, så ingenting slepp ut
    • munnen min er lukka med sju segl
Artikkelside

sjugong

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

multiplikasjonstabell med sju til grunntal
Døme
  • lære sjugongen
Artikkelside

heptagon

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -gon

Tyding og bruk

mangekant med sju sider
Artikkelside

hepta-

prefiks

Opphav

av gresk hepta ‘sju’

Tyding og bruk

prefiks (1) som viser at det er sju av noko;
i ord som heptaeder og heptagon
Artikkelside
Side 1 av 9