Avansert søk

Nynorskordboka 58 oppslagsord

sinn 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

(det indre i mennesket som stad for) tankar og kjensler;
hug (1, 1)
Døme
- få ro i sinnet;
- vere lett, tung til sinns – i godt, dårleg humør;
- vere sjuk på sinnet – vere sinnssjuk
hug (1, 2), gemytt, natur, lynne (1, sinnelag
Døme
- ha eit kjenslevart sinn

Faste uttrykk

i sinn og skinn
både åndeleg og fysisk; heilt igjennom

sinn 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt sinn

Tyding og bruk

Døme

sinn sundag – førre sundagen

Faste uttrykk

eitt sinn
éin gong, på ei viss tid
her i sinn
nyss, for kort tid sidan

sinne 2

sinna

verb

Tyding og bruk

i uttrykk

Døme

sinne seg – gjere seg sint; hisse seg opp

i helspenn

Tyding og bruk

Sjå: heilspenn

om ting, særleg hane på skytevåpen: heilt spent
Døme
- han kasta seg ned med hagla i heilspenn
full av spenningar i kroppen;
svært spent
Døme
- kropp og sinn er i heilspenn;
- nervene er i heilspenn;
- alle var i heilspenn

her i sinn

Tyding og bruk

nyss, for kort tid sidan;

Sjå: sinn

eitt sinn

Tyding og bruk

éin gong, på ei viss tid;

Sjå: sinn

i sinn og skinn

Tyding og bruk

både åndeleg og fysisk; heilt igjennom;

Sjå: sinn

tom

adjektiv

Opphav

norrønt tómr

Tyding og bruk

som er utan innhald;
lens (2
Døme
- spannet var tomt;
- tomme hyller;
- tomme tønner ramlar mest – sjå tønne
- om hus, husvære og liknande: som er utan inventar, møblar og liknande
  eit tomt rom
- om hus, husvære, rom, stad og liknande: utan folk (eller dyr), folkelaus
  kome til tomt hus
- einsam, audsleg
  det er tomt etter han – han er sakna
om person, sinn, andletsuttrykk og liknande: som er utan vilje, initiativ, idear og liknande;
som er utan tankeinnhald
Døme
- kjenne seg tom;
- ein tom smil;
- stire med eit tomt blikk
utan røyndom, verdilaus
Døme
- tomme ord, skuldingar, lovnader

Faste uttrykk

med to tomme hender
utan noko;
på berr bakke
ho starta med to tomme hender og arbeidde seg opp
på tom mage
utan å ha ete
arbeide på tom mage

psykosomatisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld samspelet mellom kropp og sinn;

med fysiske symptom som delvis har ei psykisk årsak

Døme

psykosomatisk sjukdom;
psykosomatiske symptom

lett

adjektiv

Opphav

norrønt léttr

Tyding og bruk

som har etter måten lita vekt;
motsett tung (1)
Døme
- ei lett bør;
- han er blitt fleire kilo lettare det siste året;
- vere kledd i lette sommarklede
makeleg (2);
enkel;
motsett vanskeleg
Døme
- eit lett arbeid;
- vere eit lett bytte for nokon;
- det er det lett for deg å seie!
- dei er lette å lure
svak, mild;
liten
Døme
- dei fekk ei lett straff;
- det var lett regn under turen;
- eg åt berre eit lett måltid før eg la meg;
- dei fekk berre lett feber og litt hoste
brukt som adverb: til ein viss grad, litt
Døme
- kjøtet skal brunast lett;
- elevane var lettare forvirra etter forklaringa;
- han vart berre lettare skadd
sorglaus, glad (2, 1)
Døme
- ha eit lyst og lett sinn
utan å anstrengje seg;
naturleg (5)
Døme
- gå med lette steg
- brukt som adverb:
  samtala glei lett
om mat og drikke: som inneheld relativt lite kaloriar samanlikna med originalen
brukt som adverb: utan særleg grunn eller påverknad
Døme
- ho blir lett sint

Faste uttrykk

bli vegen og funnen for lett
bli vurdert og avvist
ha lett for det
ha gode evner;
vere oppvakt
lett bris
svak vind med styrke frå 3,4 til 5,4 meter per sekund
lett musikk
musikk som ikkje er krevjande;
underhaldningsmusikk
lett om hjartet
glad til sinns, utan uro i seg
lett på foten
stø og rask i gonga;
snarføtt
lett på handa
som gjer noko varleg og nøye
lett på tå
med lette steg
lett som ei fjør
med veldig låg vekt
lettare sagt enn gjort
vanskelegare å gjere enn det ser ut til
ta lett på
handsame eller vurdere overflatisk
ho tok litt lett på arbeidsoppgåvene

Side 1 av 6

Resultat per side: