Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
39 treff

Nynorskordboka 39 oppslagsord

soleis, såleis

adverb

Opphav

norrønt sváleiðis; av så (5 og -leis

Tyding og bruk

  1. slik (4), så(3,1,2,4), sånn
    Døme
    • soleis gjekk det til;
    • ho er no eingong soleis;
    • sjå ikkje soleis på meg
  2. Døme
    • eg var ikkje til stades og har soleis ikkje sett noko
Artikkelside

yve 1

yva

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt ýfa ‘ruske opp, eggje, utfordre’

Tyding og bruk

  1. spreie, spile ut, reise
    Døme
    • katten yver håra;
    • småfuglane sat og yvde – sprikte med fjørene
    • vide seg ut
      • leiven yvde litt når han vart dynka
    • refleksivt:
      • håra yver seg opp;
      • havet yvde seg ut, måtte ha meir rom;
      • du må ikkje yve deg opp såleis
  2. stå ut, sprikje

Faste uttrykk

  • yve seg
    spile seg ut, reise seg, vide seg (ut); òg: reise bust, byste seg, gjere seg brei eller morsk, bli sinna, yvast (2, 1)
Artikkelside

synast

verb

Opphav

norrønt sýnast; eigenleg refleksiv av syne (2

Tyding og bruk

  1. sjå ut til
    Døme
    • det synest vere såleis;
    • det synest meg å vere det beste;
    • eg syntest at dei var like – for meg såg dei like ut
    • meine, tenkje, tykkje
      • vi syntest det var godt nok;
      • eg syntest høyre eit skrik;
      • kva synest du?
  2. finne for godt, like, ynskje
    Døme
    • du kan kome når du synest

Faste uttrykk

  • synast om
    like
Artikkelside

steroid

substantiv inkjekjønn

Uttale

stereo-iˊd

Opphav

av gresk stereos ‘fast, hard’ og -oid (1

Tyding og bruk

samnemning for ei gruppe organiske sambindingar som mellom anna omfattar binyrehormon og kjønnshormon

Faste uttrykk

  • anabole steroid
    syntetiske, kjemiske stoff som liknar androgen (2, og som er meinte å byggje opp protein og såleis auke muskelmassen
Artikkelside

muskel

substantiv hankjønn

Opphav

av latin musculus, opphavleg ‘lita mus’

Tyding og bruk

  1. samling av buntar av fibrar hos menneske og dyr med evne til å trekkje seg saman og såleis røre på kroppsdelar
    Døme
    • ha kraftige musklar;
    • spenne musklane;
    • byggje musklar;
    • det reiv i muskelen på baksida av låret
  2. i overført tyding: evne til å oppnå eller utføre noko
    Døme
    • ein må ha økonomiske musklar for å kunne fornye seg

Faste uttrykk

  • vise musklar
    vise at ein har makt eller er sterk
    • vise musklar for dei som styrer pengesekken
Artikkelside

blind

adjektiv

Opphav

norrønt blindr

Tyding og bruk

  1. som ikkje kan sjå;
    utan synsevne
    Døme
    • vere blind;
    • vere blind på eitt auge
  2. i overført tyding: som manglar forståing (for);
    Døme
    • vere blind for dei nære tinga;
    • kjærleik gjer blind;
    • stire seg blind på noko;
    • blindt hat
    • brukt som adverb
      • rette seg blindt etter direktivet
  3. Døme
    • eit blindt skjer

Faste uttrykk

  • blind alarm
    falsk alarm
  • blind flekk
    • område der synsnerven går gjennom netthinna og synsbiletet såleis ikkje kan oppfattast
    • i overført tyding: noko ein ikkje ser eller er merksam på
  • blind høne finn også korn
    ein person utan føresetnader kan også slumpe til å finne det rette
  • ende blindt
    ikkje føre fram;
    ikkje føre vidare
  • stire seg blind på
    vere så oppteken av noko at ein mister evne til å sjå det på ein annan måte
Artikkelside

anabol

adjektiv

Uttale

anaboˊl

Opphav

av gresk anabole

Tyding og bruk

som gjeld anabolisme

Faste uttrykk

  • anabole steroid
    syntetiske, kjemiske stoff som liknar androgen (2, og som er meinte å byggje opp protein og såleis auke muskelmassen
Artikkelside

yste

ysta

verb

Opphav

av ost; jamfør norrønt ystast ‘bli til ost’

Tyding og bruk

  1. lage ost ved å varme opp og syrne mjølk slik at ostestoffet skil seg ut
    Døme
    • denne osten er ysta på meieriet
  2. koke inn myse-, mjølke- eller fløyteblandingar og såleis få fram visse slag brunost
Artikkelside

skiftebruk

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør bruk (1

Tyding og bruk

det å skifte vekstslag såleis at grødene følgjer etter kvarandre og kjem att med visse års mellomrom for at avlinga i lengda skal bli så stor som mogleg;
Døme
  • drive skiftebruk med korn, rotvekstar og kunsteng
Artikkelside

blind flekk

Tyding og bruk

Sjå: blind
  1. område der synsnerven går gjennom netthinna og synsbiletet såleis ikkje kan oppfattast
  2. i overført tyding: noko ein ikkje ser eller er merksam på
Artikkelside
Side 1 av 4