Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 72 oppslagsord

landskap

substantiv inkjekjønn

Opphav

truleg av lågtysk lantschop; jamfør norrønt landskapr ‘tilhøve i eit land, landsdel’

Tyding og bruk

avgrensa område som utgjer ein einskap med omsyn til natur, planteliv eller liknande
Døme
- eit audt og ope landskap;
- nyte det skiftande landskapet på turen;
- huset glir fint inn i landskapet
- - kulturlandskap
  - kystlandskap
  - månelandskap
i overført tyding: omgjevnader, miljø
Døme
- det politiske landskapet
stort lokale som ikkje er delt inn i rom
- - kontorlandskap
  - skulelandskap
landskapsmåleri
Døme
- ho stiller ut landskap
om eldre eller utanlandske forhold: landsdel, provins (1)

Artikkelside

puszta

substantiv hankjønn

Uttale

pusˊta

Opphav

frå ungarsk

Tyding og bruk

type landskap i Ungarn med store grassletter;

jamfør pampas, prærie og steppe (

Artikkelside

horn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt horn

Tyding og bruk

utvokster av keratin på hovudet hos visse hovdyr
Døme
- kyr kan ha horn;
- oksen tok han på horna og slengde han bortover
- - elghorn
  - kuhorn
hardvoren substans som horn (1) er laga av;
keratin
Døme
- knappar av horn;
- vere hardt som horn
gjenstand laga av horn av ku eller liknande
Døme
- blåse i horn;
- drikke av hornet
- - drikkehorn
  - kruthorn
ting som liknar eller opphavleg likna horn (1)
- - bilhorn
  - posthorn
  - signalhorn
blåseinstrument av messing med traktforma opning
Døme
- han spelar horn i korpset
- - althorn
  - valthorn
lite, krumt bakverk med spiss i båe endane
Døme
- vi åt horn med ost til kvelds
brukt i stadnamn: form i landskap som stikk ut eller liknar eit horn
Døme
- Romsdalshornet er ein av dei mest populære toppane i Noreg;
- segle rundt Kapp Horn;
- landa på Afrikas Horn

Faste uttrykk

engelsk horn
treblåseinstrument som liknar obo, men er stemt ein kvint lågare enn ein vanleg obo
få horn
bli bedregen av nokon
ha eit horn i sida til
bere nag til nokon
hornet på veggen
brukt om situasjon der den eldste, ofte i ei organisasjon, prøver å påverke med dei gammaldagse meiningane sine;
jamfør sjuande far i huset
vi skal sleppe å høyre så mykje frå han som heng i hornet på veggen
renne/stange horna av seg
ha ein vill og energisk periode for sidan å falle til ro
ho må få stange horna av seg medan ho er ung;
stormen har rent horna av seg
setje horn på
vere utru (2 mot
ta tyren/oksen ved horna
gå rett på vanskane
trekkje horna til seg
slutte å vise motvilje

Artikkelside

stadvis

adjektiv

Tyding og bruk

som finst på somme stader
Døme
- stadvise førekomstar
adv, her og der, innimellom
Døme
- landskap med knausar og stadvis små myrar

Artikkelside

opplendt

adjektiv

Opphav

jamfør -lendt

Tyding og bruk

om landskap: som ligg høgt;

høgtliggjande

Artikkelside

oppland

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør norrønt stadnamn Upplǫnd; opphavleg ‘landskap inne i landet’

Tyding og bruk

distrikt kring ein by
indre del av landet;
land som ligg opp frå havet;
jamfør innland (1)

Artikkelside

prospekt

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin ‘utsyn’, av prospicere ‘sjå utover’

Tyding og bruk

bilete med utsyn over eit landskap, ein by, ein bygning eller liknande
brosjyre for eit forretningstiltak, eit skuletilbod, ein bustad eller liknande
trykksak der eit føretak gjev opplysningar om økonomisk stode med meir for å orientere aksjonærar og interessentar
prenta oversyn over planar og framtidsutsikter som interesserte kan få i samband med innbyding til aksjeteikning, kjøp av obligasjonar eller liknande
i Russland: lang, bein og brei gate