Avansert søk

31 treff

Nynorskordboka 31 oppslagsord

kval 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hvalr

Tyding og bruk

  1. i fleirtal: pattedyr i ordenen Cetacea som lever i havet
  2. dyr av ordenen kvalar (1
    Døme
    • fange kval

Faste uttrykk

  • puste som ein kval
    puste tungt;
    puste og pese

kval 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt kvǫl; samanheng med kvalme og kvele

Tyding og bruk

Døme
  • lide dei verste kvalar

okse

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt oxi, uxi

Tyding og bruk

  1. hanndyr av storfe;
    Døme
    • dei har tre kyr og ein okse
  2. Døme
    • ete okse og svin
  3. hanndyr av elg eller rein
  4. hanndyr av kval
  5. dyr av oksefamilien
  6. hinder i sprangriding
    Døme
    • få hesten til å hoppe over ein okse

Faste uttrykk

  • sterk som ein okse
    svært sterk

åte 1

substantiv hokjønn eller inkjekjønn

Opphav

norrønt áta, av ete ‘ete’

Tyding og bruk

  1. det å ete;
  2. lokkemat for rovdyr eller fisk
    Døme
    • leggje ut åte;
    • han skaut reven på åta
  3. dyreplankton eller fiskeyngel som er næringsemne for fisk og kval
  4. stim av fisk
    Døme
    • ei åte med sild
  5. Døme
    • kaste åte på snøen der han ligg tjukk

sjeldsyn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

fenomen som ein ikkje opplever ofte
Døme
  • kval er framleis eit sjeldsyn;
  • ho er eit sjeldsyn i norsk lyrikk

sjelekval

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør kval (2

Tyding og bruk

sterk indre uro;

malle

substantiv hankjønn

Opphav

av lågtysk mall, omlaga av wal ‘kval’

Tyding og bruk

fisk i ordenen mallefiskar som lever i ferskvatn, særleg talrike i Sør-Amerika og Sør-Asia;
Silurus glanis

bardekval

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kval i underordenen Mystacoceti som manglar tenner og i staden har bardar (2 i overkjeven;
til skilnad frå tannkval

luffe

substantiv hankjønn

Opphav

truleg frå lågtysk; samanheng med lóve (1

Tyding og bruk

brei, flat framlem hos visse virveldyr, som kval, pingvin og sel;

ukvild 1, ukvill 1

substantiv hokjønn

Opphav

truleg samanheng med kval (2 og kvele

Tyding og bruk

vanskeleg og veglaust lende;
urydda mark, ulende, ukvilde
Døme
  • prøve å ta seg fram i ukvilda