Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 27 oppslagsord

kjøle 2

kjøla

verb

Opphav

norrønt kǿla

Tyding og bruk

  1. gjere kald eller kaldare;
    fjerne varme frå noko
    Døme
    • kjøle seg ned;
    • kjøle av matvarer
    • brukt som adjektiv:
      • ein kjølande bris
  2. blåse eller trekkje litt
  3. kjennast som ei kulsing
    Døme
    • det kjølte i meg
Artikkelside

kjøle 1

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. svak, kjølig vind;
  2. kjerald (1) til oppbevaring og kjøling av smør, mjølk eller liknande
  3. kortord for kjølelager
    Døme
    • kan du setje maten inn på kjøla?
Artikkelside

kjølen

adjektiv

Opphav

av kjøle (2

Tyding og bruk

  1. noko kald;
    Døme
    • kjøle vêr;
    • vere kjølen mot nokon
  2. brukt som forsterkande adverb i nøytrum: svært, ofseleg, uvanleg;
    fælt
    Døme
    • det er kjøle kaldt;
    • kjøle stort;
    • kjøle til kar
Artikkelside

luftkjøling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å avkjøle noko med luft
    Døme
    • motor med luftkjøling
  2. det å kjøle av luft
    Døme
    • lugarar med luftkjøling
Artikkelside

boreslam

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter engelsk drilling mud

Tyding og bruk

slam som blir brukt ved (olje)boring til å kjøle og smørje borkrona, få opp masse frå boreholet og til å hindre utstrøyming av gass og/eller olje
Artikkelside

kombinasjonsskap, kombinasjonsskåp

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kombinert kjøle- og fryseskap;
Artikkelside

kjølar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. apparat til å kjøle med;
  2. behaldar til å kjøle noko i, til dømes eit kar med isvatn til å kjøle ned drikkevarer i
Artikkelside

kjølemiddel

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

væske eller gass som blir brukt til å kjøle noko ned med, til dømes til å fjerne varme i ein maskin
Artikkelside

avkjøle

avkjøla

verb

Tyding og bruk

  1. kjøle (2, 1) av, gjere kaldare;
    Døme
    • avkjøle suppa litt før ein tek til å ete;
    • vatnet frå breelvane avkjøler fjordane
  2. i overført tyding: døyve, til dømes lyst eller sinne
    Døme
    • få avkjølt lystene sine
Artikkelside

trekkje, trekke

trekkja, trekka

verb

Opphav

lågtysk trecken

Tyding og bruk

  1. dra (1), føre i ei eller anna retning;
    hale, slite framover
    Døme
    • trekkje dyna over seg;
    • trekkje garnet;
    • trekkje føre gardina;
    • trekkje tenner;
    • trekkje klokka;
    • trekkje lodd;
    • trekkje det kortaste, lengste strået – sjå strå (1
  2. ta til seg;
    suge opp;
    Døme
    • støvlane trekkjer vatn;
    • trekkje frisk luft;
    • formuen trekkjer renter;
    • store prisnedslag trekkjer kundar;
    • popartisten trekte fulle hus;
    • prostituerte trekkjer i strøket – skaffar seg kundar
  3. i matlaging: gjera i stand ein rett ved å la råemnet liggje i væske med temperatur opp mot kokepunktet
    Døme
    • lat lutefisken trekkje i fem minutt;
    • trekkje kaffi
  4. Døme
    • trekkje to frå fem
    • ta frå, rekne frå
      • bli trekt for mykje i skatt
  5. setje, sy trekk (3, 8) på
    Døme
    • trekkje om den gamle sofaen
  6. fare i flokk;
    vere på ferd
    Døme
    • reinen trekkjer til nye beiteområde;
    • fuglane trekkjer sørover om hausten
  7. gje trekk (2, kjøle
    Døme
    • det trekkjer frå døra;
    • omnen trekkjer dårleg – har dårleg lufttilførsel
  8. i faste uttrykk med partikkel

Faste uttrykk

  • trekkje frå
    subtrahere
    • trekkje frå for faste utgifter
  • trekkje inn
    i overført tyding: hente fram, snakke om
    • trekkje inn eit nytt emne i samtala
  • trekkje opp
    • stramme fjøra i ein mekanisme
      • trekkje opp klokka
    • endre seg til det verre
      • det trekkjer opp til storm
    • opne flaske med ein opptrekkjar
      • kelneren trekte opp vinen ved bordet
    • løyse ut mekanismen som tømmer doskåla etter ein har vore på do;
      trekkje ned
      • hugs å trekkje opp etter deg!
  • trekkje saman
    samle (1)
    • saueflokken trekte saman i eit hjørne
  • trekkje seg
    ikkje vere med lenger
    • han trekte seg frå vervet i siste liten
  • trekkje ut
    vare lenge;
    gå på overtid
    • samværet trekte ut
Artikkelside
Side 1 av 3