Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 16 oppslagsord

høvisk

adjektiv

Opphav

norrønt hǿve(r)skr, av lågtysk hövesch, hovesch; jamfør høfleg

Tyding og bruk

som har ei høveleg framferd;
Døme
  • høvisk framferd
Artikkelside

riddar

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt riddari; frå lågtysk, av riden ‘ri’

Tyding og bruk

  1. i antikken: krigar til hest
  2. i mellomalderen: medlem av den adelege krigarstanden i teneste hos konge eller fyrste
  3. person som går i brodden eller kjempar for noko
    Døme
    • gjere seg til riddar for ei god sak
  4. høvisk mann;
  5. person som har fått ordensteikn
    Døme
    • vere riddar av St. Olavs orden
  6. grad av ordensteikn som riddar (5) blir dekorert med

Faste uttrykk

  • slå til riddar
    ta opp i riddarstanden
Artikkelside

riddarskap 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. tanke for å syne omsyn for noko;
    høvisk framferd
  2. det å vere (ein dugande) riddar
Artikkelside

riddarleg

adjektiv

Tyding og bruk

som er omsynsfull og høfleg;
høvisk, hjelpsam
Døme
  • riddarleg framferd
Artikkelside

oppmerksam

adjektiv

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

  1. som følgjer nøye med;
  2. som er klar for å hjelpe;
    Døme
    • han var oppmerksam mot alle han møtte
Artikkelside

pli

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk ‘brett, fald’

Tyding og bruk

høvisk, velseda framferd;
gode manerar
Døme
  • ha pli
Artikkelside

parlamentarisk

adjektiv

Opphav

jamfør parlament

Tyding og bruk

  1. som gjeld nasjonalforsamlinga
    Døme
    • parlamentarisk styreform
  2. Døme
    • i parlamentariske ordelag

Faste uttrykk

  • parlamentarisk immunitet
    delvis vern mot straffeforfølging som ein parlamentsmedlem har
  • parlamentarisk leiar
    person som leier ei partigruppe i nasjonalforsamlinga
Artikkelside

nobel

adjektiv

Opphav

gjennom fransk; frå latin nobilis, opphavleg ‘kjend’, seinare ‘adeleg’

Tyding og bruk

edel, storsinna, høvisk;
fornem
Døme
  • eit nobelt menneske
Artikkelside

høfleg

adjektiv

Opphav

frå lågtysk; av tysk Hof ‘hoff’, opphavleg ‘som sømer seg ved hoffet’

Tyding og bruk

som følgjer god skikk;
velseda, danna, høvisk
Døme
  • ein høfleg person;
  • ei høfleg oppmoding;
  • eit høfleg svar
  • brukt som adverb
    • han takka høfleg

Faste uttrykk

  • høfleg tiltale
    tiltaleform brukt for å vise høglegheit;
    jamfør De
Artikkelside

konduite

substantiv hankjønn

Uttale

kondu-iˋte; kondu-itˋte

Opphav

av fransk ‘åtferd’; jamfør konduktør

Tyding og bruk

evne til høveleg og høvisk framferd;
Døme
  • syne konduite
Artikkelside
Side 1 av 2